radio LIVE
meer NPO start

In coronatijd zoeken we vriendschappen dichterbij huis en dat is goed voor het buurtgevoel

In coronatijd zoeken we vriendschappen dichterbij huis en dat is goed voor het buurtgevoel
Eric en Claartje ontmoetten elkaar bij de pingpongtafel in de buurt
Bron: eigen foto

We drinken koffie met buren die we eerder nooit spraken, of bouwen in mum van tijd een hechte band op met een nieuwe huisgenoot. In de coronacrisis zoeken we vriendschappen dichterbij huis. En dat heeft een positief effect op de buurt waarin we wonen.

Voor harde cijfers is het nog te vroeg, maar het is wel een ontwikkeling die gedragswetenschapper Inge Merkelbach van de Erasmus Universiteit Rotterdam herkent. Sinds de start van de crisis, een jaar geleden, houdt ze zich fulltime bezig met de invloed van corona op ons gedrag.

Face-to-face contact

"Wij mensen zijn doorgaans sociale wezens, we hebben contact met anderen nodig. Onze identiteit wordt mede bepaald door relaties met andere mensen. Ze geven ons bevestiging", vertelt Merkelbach.

"Maar sommige relaties verwateren vanwege corona, bijvoorbeeld die met vrienden van de sportclub. Dat kan ook gelden voor vriendschappen met mensen die verder weg wonen. Je stapt immers minder makkelijk in de trein. Natuurlijk kun je beeldbellen, maar dat is geen complete vervanger voor face-to-face contact. Daarom zoeken we verbinding met mensen in de buurt." Die nieuwe relaties kunnen al snel hecht worden, vertelt Merkelbach. "Omdat er meer tijd is en minder afleiding dan gebruikelijk, leer je elkaar sneller kennen."

Lees ook

Oproep van de overheid

Wat daarnaast meewerkt is de oproep van de overheid om 'samen op te trekken om het virus onder controle te krijgen', zegt de gedragswetenschapper. "Je zou het haast vergeten met alle onrust van de laatste dagen, maar veel burgers helpen elkaar wel degelijk de crisis door."

Ze verwijst naar het appartementencomplex waar ze zelf woont: "Daar hangt een briefje in de gang waarop medebewoners hulp aanbieden bij activiteiten als boodschappen. Dat zie je op veel plekken gebeuren. In die zin draagt de coronacrisis bij aan de sociale cohesie in een buurt." Al is dat natuurlijk niet overal het geval, voegt ze eraan toe. "Als je thuiszit en last hebt van de buren, kan dat ook tot irritatie en ruzie leiden."

Verandering door crisis

Toch verwacht Merkelbach dat dat laatste minder vaak voorkomt. "De meeste mensen hebben uiteindelijk behoefte aan verbinding." Een gevolg van positief contact onder buurtbewoners kan ervoor zorgen dat vooroordelen en discriminatie afnemen, omdat de ander geen vreemde meer is, vertelt ze. "Een ontwikkeling met positieve gevolgen voor een buurt."

Of corona de situatie blijvend zal veranderen en we onze vriendschappen ook na corona dichterbij huis zullen zoeken, durft de gedragswetenschapper nog niet te voorspellen. Maar ruimte is er in elk geval voor: "Crisis betekent verandering en daarmee komt er ook ruimte voor andere veranderingen."

Lees ook

Een soort opa en oma

Dat ontmoetingen in de buurt tot hechte vriendschap kunnen leiden, ontdekten ook Susanna en haar 8-jarige dochter Melody uit Loosdrecht. Zij raakten vorig jaar tijdens de eerste lockdown aan de praat met Joan en Rob, een ouder echtpaar dat dagelijks langs wandelde met hun zes bordercollies. Zij bleken een straat verder te wonen. "Steeds vaker ging Melody even naar buiten om te knuffelen met de honden. En ik had als alleenstaande moeder ook wel weer eens behoefte aan een gesprek met andere volwassenen", lacht Susanna.

Voor Melody kwam de ontmoeting op een mooi moment, vertelt haar moeder: "Ze kreeg vorig jaar een babybroertje, waardoor ze de aandacht ineens moest delen. Bij Joan en Rob krijgt ze alle aandacht, zij vragen haar hoe het gaat, nodigen haar uit om een film te komen kijken, gaan met haar wandelen."

Melody en haar lievelingshond
Bron: Eigen foto
Melody en haar lievelingshond van Joan en Rob tijdens een wandeling afgelopen zomer

Behoefte aan contact

Of corona de vriendschap in stroomversnelling heeft gebracht? Susanna denkt van wel. "Loosdrecht is een dorp. Als je elkaar op straat tegenkomt begroet je de ander doorgaans wel, maar vaak blijft het daarbij. Nu we door corona minder contact hebben met anderen, raken we sneller aan de praat, stellen we ons sneller open. Dat merk ik in elk geval bij mezelf."

Susanna en Melody zien Joan en Rob inmiddels zo'n drie keer per week. Ze bezoeken elkaars verjaardagen en zijn er voor elkaar als dat nodig is. "Het zijn een soort oma en opa geworden", vult Melody aan.

Pingpongen in de buurt

Ook Claartje en Eric uit Amsterdam ontdekten dat een nieuwe vriendschap prima dichtbij huis kan ontstaan. Zij ontmoeten elkaar tegenwoordig bijna dagelijks in het park bij de pingpongtafel. Enkele maanden geleden vond Eric een tafeltennisset thuis. "Ik dacht, dit is een goede periode om dit eens uit te proberen." Maar de vraag was toen nog met wie. "Toen heb ik buurtgenoot Claartje gevraagd."

Eric en Claartje kennen elkaar uit de buurt doordat ze samen vrijwilligerswerk doen. "We zagen elkaar voor corona hooguit een keer in de maand, bijvoorbeeld bij vergaderingen", vertelt Claartje. Lachend: "Dat is nu wel anders."

Claartje en Eric
Bron: Eigen foto's
Claartje en Eric zien elkaar tegenwoordig elke dag bij de pingpongtafel

Hechte band

Inmiddels zijn ze al weken achter elkaar, bijna elke dag bij de tafeltennistafels in het park te vinden. Claartje: "We praten tijdens het spelen ook over persoonlijke dingen." Het feit dat ze elkaar hierdoor vaker zien dan voorheen, een gezamenlijke passie delen en plezier maken, zorgde ervoor dat ze een vriendschap opbouwden.

"Nu we elkaar elke dag zien, merk ik dat we ontzettend met elkaar kunnen lachen en dat Eric een beetje gek kan doen, wat ik niet had verwacht. Daar had ik geen idee van", lacht Claartje. "Onze hechte band draagt in deze rare tijd enorm bij aan mijn persoonlijke geluk."

Voor het eerst op kamers

Ook de Zeeuwse Amber van 23 sloot onlangs nieuwe vriendschappen. Ze ging in augustus voor het eerst op zichzelf wonen en kwam terecht in een woongroep met zeven anderen. Ieder heeft een eigen huis, maar ze delen wel de patio en een gezamenlijke keuken en woonkamer. Voor Amber en haar huisgenoten is de stap om volledig zelfstandig te wonen nog te groot, dus worden ze hierin begeleid.

"Dat wat voor anderen misschien heel normaal of logisch voelt, bijvoorbeeld het doen van boodschappen, huishouden en financiën, daar worden wij bij begeleid", vertelt ze.

Amber met huisgenoot aan tafel
Bron: eigen foto
Amber met een van haar huisgenoten aan tafel

Samenhorigheidsgevoel

Hoewel ze lang heeft getwijfeld of ze wel voor deze woonvorm moest kiezen, is Amber nu ontzettend blij dat ze de keuze heeft gemaakt. "Vanaf het begin is vastgesteld dat wij één huishouden zijn, omdat we zoveel ruimtes met elkaar delen. Dat geeft een fijn samenhorigheidsgevoel."

"We hebben één keer met z'n allen in quarantaine gezeten omdat iemand van de begeleiding corona had. Dan ben je dus wel van elkaar gescheiden, maar gek genoeg gaf dat zó'n gevoel van verbondenheid. Ik weet ook zeker dat wanneer ik ervoor had gekozen om wel alleen te wonen echt was vereenzaamd."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Israël juist nu meer militairen naar de Westelijke Jordaanoever stuurt

Israël treedt steeds harder op in de Westelijke Jordaanoever. Volgens de Israëlische defensie-minister gaat het om een 'langdurige operatie'. En dat veroorzaakt niet alleen spanningen daar, maar vergroot ook de druk op het staakt-het-vuren in Gaza.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vrachtwagenchauffeurs van buiten Europa worden hier nog steeds uitgebuit, FNV: 'Dit is mensenrechtenschending'

Vrachtwagenchauffeurs van buiten Europa worden hier nog steeds uitgebuit, FNV: 'Dit is mensenrechtenschending'
Vrachtwagenchauffeurs van buiten Nederland worden uitgebuit
Bron: EenVandaag

Ze zijn vaak maanden onderweg, maken extreem lange werkdagen en doen dat voor een hongerloontje. Of erger: geen loon. Uit protest hebben vrachtwagenchauffeurs van buiten de EU hun truck stilgezet in Venlo. "Hier is sprake van mensenrechtenschendingen."

Eind januari is een vrachtwagenchauffeur uit Oezbekistan het zat. Al maanden betaalt zijn Litouwse werkgever het loon niet volledig uit. Ter hoogte van Venlo gaat de truck aan de kant en legt hij het werk neer. Meerdere chauffeurs hebben sindsdien zijn voorbeeld gevolgd.

Maanden onderweg en geen loon

De meeste chauffeurs worden inmiddels bijgestaan door vakbond FNV en een advocaat. Ze willen pas weer aan het werk als hun achterstallig loon is uitbetaald.

"Deze chauffeurs werken voor Litouwse 'bandietbedrijven'", zegt Edwin Atema van vakbond FNV. "Ze zijn maanden onderweg, krijgen loon niet uitbetaald en slapen permanent in de cabines. Medewerkers van deze bedrijven proberen chauffeurs inmiddels uit de trucks te krijgen. Ze intimideren of maken de wagens op afstand onklaar, waardoor ze zonder stroom en warmte zitten. Sommigen houden zich warm met gasbranders."

Bekijk ook

Mensenrechtenschending

Vrachtwagenchauffeurs uit landen als Oezbekistan, Wit-Rusland, de Filipijnen, maar ook Zimbabwe, krijgen - soms tegen betaling - een werkvergunning in EU-lidstaat Litouwen en rijden vervolgens maandenlang door het westen van Europa rond. Volgens vakbond FNV is het een vorm van moderne slavernij en pure uitbuiting.

"Ik denk dat wij zeker kunnen concluderen dat hier op grote schaal sprake is van mensenrechtenschending", vult FNV-vakbondsbestuurder Menno Janssen aan. "Litouwen is op dit moment koploper binnen het internationale wegtransport. Dat heeft niet zozeer te maken met hun strategische ligging of goede chauffeurs, maar omdat daar de werkvergunningen als warme broodjes over de toonbank gaan."

'Tienduizenden chauffeurs in Nederland'

Advocaat Jan Hein Mastenbroek, die verschillende chauffeurs in Venlo inmiddels juridisch bijstaat, hekelt de constructie. "Deze chauffeurs van buiten de EU zijn totaal afhankelijk van hun werkgever. Ze kunnen er weinig tegen doen en kennen de regels ook vaak niet." Volgens de advocaat krijgen deze chauffeurs veel minder betaald dan waar ze recht op hebben, als ze al betaald krijgen.

Alleen al in Nederland gaat het volgens de FNV om tienduizenden chauffeurs. Door heel Europa rijden honderdduizenden chauffeurs van buiten de EU rond. Verantwoordelijk minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum zegt het probleem te herkennen. Volgens Van Hijum verstrekt een land als Litouwen de werkvergunningen veel te gemakkelijk. Namens zeven Europese lidstaten heeft hij er daarom bij de Europese Commissie op aangedrongen de regels aan te passen.

Bekijk ook

18.000 euro loon innen

De Oezbeekse chauffeur is volgens advocaat Mastenbroek inmiddels aangemerkt als 'slachtoffer mensenhandel'. In een zaak tegen zijn Litouwse werkgever hoopt hij alsnog zo'n 18.000 euro aan achterstallig salaris te innen.

In een reactie laat het Litouwse bedrijf weten dat zij 'de verplichtingen uit de door haar gesloten arbeidsovereenkomst altijd nagekomen is'. Over het ingehouden loon zegt het bedrijf verder: "Chauffeurs krijgen maandelijks per e-mail een gedetailleerde loonstrook. Mocht daar iets misgegaan zijn, dan kunnen werknemers dit altijd melden om dit te bespreken."

Oplossen in de rechtbank

Het bedrijf wijst er verder op dat deze kwestie in Litouwen in de rechtbank moet worden opgelost en 'niet in een nieuwsprogramma' in Nederland.

Ook ontkent het bedrijf dat er een knokploeg is gestuurd. "Wel heeft zij medewerkers gestuurd om de situatie op te nemen, met de chauffeur te spreken en de vrachtwagen (haar eigendom) te inspecteren."

Vrachtwagenchauffeurs van buiten Europa worden hier nog steeds uitgebuit

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant