Vanmorgen lag er een dun laagje ijs op de meeste plekken in Nederland. En dat zorgt voor schaatskoorts. Bij Dave van Dam Sport in Haastrecht loopt het storm, omdat mensen graag hun schaatsen willen laten slijpen. "Ik weet niet of ik de vraag aan kan."

Normaal gesproken is de skeeler- en schaatswinkel van Dave van Dam dicht op maandag, maar 'als het vriest gelden er andere regels'. "Het is sinds zaterdag al erg druk", zegt de winkeleigenaar.

Vuilniszakken vol

Het was wel heel even pittig, geeft Van Dam toe. "Ik heb momenteel heel erg weinig personeel en dan staan mensen opeens met vuilniszakken vol schaatsen", zegt hij. "Die zijn dan van anderhalf jaar geleden. Die hebben ze in de schuur gegooid en nu denken ze: oh, wacht eens even."

"Het is bijna niet te doen", zegt Van Dam. "We hebben nu zeker nog dertig paar en er liggen er nog wat achter. Tegen een paar klanten heb ik gezegd: 'Wacht nog even, want ik weet niet of ik het aan kan'. We doen ons best, maar als ze allemaal komen wordt het avond na avond doorwerken. Wat niet erg is hoor, we doen het graag."

'Het is nog vroeg'

Op zijn vrije dag weten klanten Van Dam toch telefonisch te vinden, of ze komen langs. Zo ook vaste klant Johan. "Mijn schaatsen zijn hartstikke bot en het gaat vriezen, dus ik dacht: ik breng ze nog gauw even hier. Je moet het voor zijn", zegt hij. "Ik ben een slechte klant hoor. Dat schaatsen gaat pas leven bij mij als het echt gaat vriezen."

"Vorige week donderdag begon het al wel hoor, toen zag je de temperaturen omlaag gaan", vervolgt Johan. "Maar het is nog vroeg. Normaal is het pas in januari of februari. Ik ben dus wel een beetje verrast, en ik denk Dave ook wel."

Bron: EenVandaag

'Met 8 centimeter is het feest'

Haastrecht is een echt schaatsdorp, zegt Van Dam. "Er komen hier ook twee wereldkampioenen vandaan natuurlijk. Iedereen is ermee bezig", vertelt hij. Eigenlijk van de gekke, geeft hij toe, 'want er is nog niks'.

"Vannacht was het 4 of 5 millimeter, en dat in één nacht. En iedereen kan een beetje rekenen, met een paar centimeter per nacht erbij. Dan is het met 8 centimeter een groot feest."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."