Brekend nieuws uit een onbewoonde wereld: wetenschappers verwachten dat de komende weken een enorm stuk ijs zich van de zuidpool losmaakt, met een oppervlakte van meer dan 6000 vierkante kilometer. Een nieuw teken dat de klimaatverandering nu ook meer en meer aan de steenkoude zuidpool begint te knagen.

Het stuk ijs waar het om gaat is onderdeel van de ijsplaat Larsen C, die is vernoemd naar een Noorse walvisvaarder en poolreiziger uit de 19e eeuw.

Het continent Antarctica is zo goed als volledig bedekt met een hele dikke ijsplaat, gemiddeld meer dan twee kilometer dik. Maar op sommige plekken voor de kust ligt ook een dikke korst zeeijs. Wie naar de kaart van Antarctica kijkt, ziet in het noordwesten een schiereiland. Langs de westelijke kust van datschiereiland liggen ook een paar kolossale stukken zee-ijs: Larsen A, B, C en D.

Groter dan Nederland

Larsen A is in 1995 afgebroken en verdwenen. In 2002 brak het veel grotere Larsen B in duizenden kleine stukken, die, zo is de verwachting, rond 2020 allemaal verdwenen zijn. En nu begint Larsen C te scheuren. De ijsplaat is met 50.000 vierkante kilometer groter dan Nederland. Het stuk dat dreigt af te scheuren is ongeveer 6400 vierkante kilometer, even groot als de provincie Gelderland.

Tot een onmiddellijke zeespiegelstijging gaat dat niet leiden, zegt Michiel van den Broeke, hoogleraar polaire meteorologie aan de Universiteit Utrecht. “Dat zeeijs, driehonderd meter dik, heeft zijn volume al ingenomen in de oceaan. Dat drijft daar al. Dus wanneer dat ijs smelt, betekent dat niets voor de zeespiegel. Maar, die Larsen C ijsplaat houdt wel heel veel landijs op Antarctica tegen. Als dat gaat smelten en in de oceaan terechtkomt, kan dat een zeespiegel stijging van zo’n tien centimeter betekenen.”  

Klimaatverandering

Dat het door mensen versterkte broeikaseffect op onze planeet de oorzaak is van het afbreken van de Larsen ijsplaten, daar hoeven we volgens Van Den Broeke niet aan te twijfelen. “Antarctica is een enorm groot gebied en de klimaatverandering varieert. Maar in de afgelopen tientallen jaren is het rond het schiereiland waar de Larsen ijsplaten echt een stuk warmer dan gemiddeld geworden.”

Bekijk ook deze korte uitleg van Van den Broeke over de betekenis van het afbreken van de ijsplaat:

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.