Ic-verpleegkundigen klaar met regels van bovenaf in ziekenhuizen: 'Met meer handen aan het bed waren minder coronamaatregelen nodig'

Een vuist maken tegen de managementcultuur, dat is wat ic-verpleegkundigen van alle universitaire centra eisen in een manifest tegen de werkdruk. Want die cultuur heeft grote gevolgen: voor henzelf, maar ook voor een maatschappij in coronatijd.

'Ons wordt nooit iets gevraagd', is de noodkreet die in het manifest van Nurse Minded staat te lezen. Het manifest is opgesteld door een collectief van ic-verpleegkundigen dat minder stress en werkdruk, meer waardering en vooral meer inspraak wil in de dagelijkse praktijk. Daarmee willen ze de ic-zorg effectiever en toekomstbestendig maken én de uitstroom stoppen.

Meer zeggenschap

"Het gaat om de simpele vraag: hoe maak je het ons zo makkelijk mogelijk?", zegt ic-verpleegkundige Thomas Smits. "Zodat wij ic-capaciteit kunnen bieden in zowel reguliere zorg als covid-zorg. Dat het ook duurzaam is en dat we daar dus langer mee kunnen doorgaan."

"Ons wordt nooit iets gevraagd, terwijl wij wel de kennis in huis hebben om te bepalen wat er nodig is", zegt Smits. Een belangrijk thema in het manifest is dan ook meer zeggenschap.

Meer handen, minder coronamaatregelen

Dat de werkdruk in de zorg al jaren hoog is, is geen nieuws. Wel werd het in coronatijd scherper zichtbaar, omdat de ic-capaciteit werd gekoppeld aan de coronamaatregelen, vertelt ic-verpleegkundige Irina Angyal. "Directies proberen dat allemaal op te lossen met extra apparatuur, extra technologie, extra bedden, extra ruimte, extra dokters."

"En nu komt er opnieuw een golf patiënten op ons af, en opnieuw is er niks aan het probleem gedaan", vervolgt Irina. "Dus opnieuw moeten we in de maatschappij allerlei maatregelen toepassen om het probleem beheersbaar te houden, terwijl als we meer handen aan het bed hadden, we meer patiënten op zouden kunnen vangen. En dan zijn er minder maatregelen nodig."

Kwetsbaarheden in de zorg blootleggen.

Om dergelijke extreme klachten te voorkomen, moet de ic-zorg toekomstbestendig worden, vindt Thomas Smits. Om tot een oplossing te komen, kwamen ic-verpleegkundigen de afgelopen tijd wekelijks bijeen.

Als Nurse Minded willen ze nu met hun manifest een vergrootglas leggen op de kwetsbaarheden van de zorg. "Die kwetsbaarheid komt niet alleen door de coronacrisis", vertelt Thomas. "De kaalslag in de zorg is al twintig, misschien wel dertig jaar gaande. Dat hoor ik ook van oudere collega's. Die uitstroom was er al en is door corona alleen maar toegenomen."

Oplossingen aandragen

Een vergrootglas op de kwetsbaarheden, maar ook op een positieve manier oplossingen aandragen om het personeelstekort tegen te gaan is wat Nurse Minded beoogt. Om te voorkomen dat mensen uitstromen en er tegelijkertijd voor te zorgen dat het vak aantrekkelijker wordt. Voor nieuwe collega's bijvoorbeeld.

"Dat gaat deels over beloning, het salaris, maar ook over ondersteuning en ons faciliteren. Daarnaast gaat het over zeggenschap en controle", zegt Smits. Het hoeft wat de opstellers betreft niet heel ingewikkeld te zijn: het kan al door simpele en praktische aanpassingen, bijvoorbeeld het verlagen van de administratielast. Dan is er meer tijd voor de patiënt, wordt het vak aantrekkelijker en daalt de werkdruk.

Te veel top-down

Wat ook een verschil kan maken, is meer zeggenschap. Nu wordt veel te veel top-down besloten, vinden de ic-verpleegkundigen. "We lopen elke keer achter de feiten aan. Wij zien dit op de werkvloer al aankomen en dan duurt het zo lang voor er beslissingen worden genomen", zegt Irina.

Ze noemt dit 'tekenend voor het vak'. "Er wordt echt met de beste bedoelingen nagedacht over wat er voor de verpleegkundige moet worden verbeterd. Alleen niet door ic-verpleegkundigen zelf, maar door andere mensen. Artsen zitten bij de media aan tafel om te vertellen hoe het is voor verpleegkundigen. En dat gebeurt ook in het ziekenhuis. Het management gaat bedenken hoe het voor ons werkbaar moet zijn."

'Dit gaat iets in beweging zetten'

Een belangrijke vraag is natuurlijk of dit manifest iets zal veranderen. Gaat er ook echt iets mee worden gedaan of is dit het zoveelste plan waar niets mee gebeurt?

Thomas verwacht niet dat het in een lade verdwijnt. "Het maatschappelijk belang is te groot en er is eerder maatschappelijke waardering geweest. Dit gaat iets in beweging zetten, daar ben ik van overtuigd."