radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoogste ziekteverzuim in 20 jaar, op deze kinderdagopvang in Den Haag merken ze het ook

Hoogste ziekteverzuim in 20 jaar, op deze kinderdagopvang in Den Haag merken ze het ook
Sandra de Leeuw van kinderopvang 2Samen
Bron: EenVandaag

Het ziekteverzuim lag in het vierde kwartaal van 2022 opnieuw hoger dan een jaar eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Bijna net zo hoog als in het recordjaar 2000. En daar hebben ze ook last van op de kinderdagverblijven.

"Ziekteverzuim vertoont een seizoenspatroon", legt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit. "In het eerste en het vierde kwartaal van een jaar ligt het verzuim altijd hoger dan in het voorjaar en de zomer. Dat komt door alle virussen die in de wintermaanden rondgaan."

Stijgt al sinds 2016

"We vergelijken daarom de cijfers met dezelfde periode in voorgaande jaren", vervolgt de hoofdeconoom. "En als we dat bekijken, dan zie je dat het ziekteverzuim sinds 2016 gestaag stijgt."

Het percentage dat het CBS gebruikt heeft betrekking op het totaal aantal dagen dat iemand normaal gesproken zou werken. "Het gemiddelde verzuimpercentage ligt nu bij 5,6 procent. Dat betekent dat van elke 1000 dagen die iemand moet werken 56 zijn verzuimd vanwege ziekte."

'Domino-effect'

In veel vitale sectoren komt het hoge ziekteverzuim bovenop de personeelskrapte waarmee bedrijven al kampen. In het onderwijs, bij de overheid of in de industriële sector: overal geldt dat elke extra zieke er een te veel is vanwege de krappe bezetting. De zorg- en welzijnssector spant de kroon, met een ziekteverzuim van gemiddeld 8 procent.

"We zien in onze cijfers ook dat burn-out klachten, emotionele belasting en stress toenemen", zegt Van Mulligen. "Er kan een domino-effect ontstaan: meer mensen vallen uit, waardoor anderen nog meer op hun bordje krijgen, en vervolgens ook uitvallen."

Bekijk ook

Wachten op je nieuwe keuken

"Je kunt dit niet zomaar met wetgeving oplossen", vervolgt de econoom. "In 2000 hielp dat wel. Nieuwe wetten zorgden toen voor betere bescherming van werknemers. Maar nu zou wetgeving het probleem niet verhelpen."

Toch moet er iets gebeuren: oplopend ziekteverzuim naast de personeelskrapte zorgt ook bij iedereen thuis voor problemen. "Het wordt heel concreet: niemand wil graag anderhalf jaar wachten op een nieuwe keuken, of geen kopje koffie kunnen bestellen omdat er geen obers zijn."

Bekijk hier de reportage bij kinderdagverblijf NAAM in Den Haag

Kinderopvang nog hoger verzuim

In de kinderopvang ligt het verzuimpercentage zelfs nog iets hoger dan het gemiddelde, namelijk bij 8,3 procent in het vierde kwartaal van 2022. Dat is bijna 1 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Kinderdagverblijven hebben hun handen vol om alle roosters rond te krijgen en niet noodgedwongen de deuren dicht te moeten houden.

"Dat zet best druk op de organisatie", zegt Sandra de Leeuw van Kinderopvang 2Samen in Den Haag. "Met name natuurlijk op de pedagogische medewerkers van de groep. Als iemand zich ziek meldt, moet er snel geschakeld worden. Inmiddels zijn onze managers er heel gedreven in om dat te doen."

Meer samenwerken

De Leeuw wil goede zorg kunnen blijven leveren voor de kinderen, en wil dat er voldoende aandacht voor ze blijft. "Je moet dus elke keer die afweging maken of het haalbaar is om open te blijven. Want als er te veel zieken zijn, dan moet er een afdeling dicht. En soms moeten we sluiten", zegt ze.

"Ik geloof echt wel dat we nog veel meer samen kunnen doen met het onderwijs", vervolgt ze. "Het is heel versnipperd nu. We hebben voorschoolse opvang, we hebben de tussenschoolse opvang." De Leeuw stelt voor om al die professionals meer samen te laten werken.

Bekijk ook

Hogere pensioenleeftijd

Volgens hoofdeconoom Van Mulligen zijn er een aantal opties om iets aan de tekorten te doen: "We zijn wereldkampioen deeltijdwerken, meer uren werken zou iets van de druk van de ketel kunnen halen. Maar dezelfde werknemers hebben ook andere belangrijke taken, zoals mantelzorgen."

"Een andere mogelijkheid is de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen", zegt hij. "Maar daar is veel weerstand tegen, net zoals bij meer arbeidsmigratie."

Automatisering van werk

Wat dan als derde optie overblijft is automatisering, stelt de econoom. "Dat hebben we in Nederland laten liggen in de afgelopen 10 tot 15 jaar. Arbeid was goedkoop in Nederland en dat heeft bedrijven lui gemaakt. Als je extra werknemers nodig hebt, trek je een blik flexwerkers open, zo was de gedachte."

Nu de lonen omhoog gaan kan dat als stimulans dienen voor meer automatisering, denkt hij. "In de landbouw en de industriële sector is dat allang gebeurd. Maar andere sectoren zoals de zorg lopen achter. Niet alles is te automatiseren uiteraard, maar er valt nog wat te winnen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'
BBB-leider Caroline van der Plas staat de pers te woord na de Greenpeace-uitspraak
Bron: ANP

Vandaag oordeelde de rechter snoeihard: de Staat moet meer maatregelen nemen om de stikstofuitstoot te beperken. Hoe reageert Den Haag op deze uitspraak? En wat voor consquenties gaat dit hebben? We vragen het aan politiek commentator Joost Vullings.

"Het is een stevige uitspraak", vertelt Vullings. "Als je de hele argumentatie hoorde, werd er eigenlijk geen spaan heel gelaten van wat dit kabinet doet. Kortom, vluchten kan niet meer." De Staat moet de stikstofdoelen in 2030 halen. Lukt dat niet, dan volgt er een dwangsom van 10 miljoen euro.

BBB wil wetswijziging

BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas is dan ook stellig over de uitslag: "Er moeten wetswijzigingen komen, dat is wel duidelijk."

Ze beargumenteert dat de wetten die er nu zijn, onhaalbaar, onuitvoerbaar en onbetaalbaar zijn. "Als je mij nu een toverstafje geeft om het nu op te lossen, neem ik hem graag aan. Verandering van wetgeving en andere plannen maken, kost tijd want je moet het ook juridisch borgen."

PVV is het daarmee eens

Geert Wilders heeft laten weten dat hij zich aansluit bij de wens van Van der Plas. Maar Vullings denkt dat een wetswijziging weinig nut zou hebben. "Je kan de wet wijzigen, maar de vraag is helpt het? Die tijd heb je eigenlijk niet meer." Die gedachte komt ook naar voren vanuit andere partijen, weet de politiek commentator. "Die zeggen: 'Als je de wet verandert, wordt de natuur er niet schoner van."

"Onze wet is een uitvoering van Europese wetgeving (Vogel- en Habitatrichtlijn, red.). Europa zegt gewoon: 'De natuur mag niet verslechteren.' Als je de norm aanpast, maar de natuur verslechtert nog steeds, dan heb je nog steeds niks", legt hij uit.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak voor stikstofbeleid

Zorgen bij VVD en NSC

Overige coalitiepartijen VVD en NSC geven aan de ernst van de situatie te zien. Thom van Campen (VVD): "Het is een hele zorgelijke en stevige uitspraak." Hij benadrukt dat de uitspraak aantoont dat het kabinet te weinig doet om de stikstofuitstoot te verminderen, wat grote gevolgen heeft voor de bouw- en de agrarische sector.

En ook Nicolien van Vroonhoven van NSC sluit zich hierbij aan. "We moeten daarmee aan het werk. Want we zeggen als NSC: die gerechtelijke uitspraken moeten gewoon gerespecteerd worden."

Partijen schuiven bal door

Maar volgens Vullings schuiven die partijen de bal politiek heel handig door. Van Campen: "Ik vind nu dat de bal bij Wiersma ligt. Zij is minister. We hebben in deze coalitie met elkaar afspraken gemaakt. En de BBB was heel duidelijk, had ideeën over hoe we dit probleem gaan oplossen. Er is geen dag te verliezen."

Van Vroonhoven staat er iets positiever in. "Genoeg kans om de schouders eronder te zetten. Want we hebben afspraken met elkaar gemaakt in het hoofdlijnenakkoord."

Bekijk ook

Hoger beroep niet uitgesloten

BBB-minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur laat weten dat dit niet de uitspraak is waar ze op had gehoopt. Ze kondigt aan de uitspraak grondig te bestuderen, waarbij ze hoger beroep niet uitsluit.

Maar ook voor een hoger beroep is volgens Vullings eigenlijk geen tijd. "Die tijd heb je eigenlijk niet meer. De problemen zijn er al. En vooralsnog ligt alles gewoon weer op tafel voor die boeren, die onzekerheid blijft."

'Enorm conflict op de loer'

Dat de vier coalitiepartijen het niet met elkaar eens zijn, kan nog best wel wat invloed hebben, denkt Vullings.

"We hebben aan de ene kant 44 zetels die zeggen: 'We moeten nu doorpakken', NSC en VVD, en aan de andere kant 44 zetels van PVV en BBB die zeggen: 'We moeten gewoon de de normen wat soepeler maken, dan komt het allemaal goed.' Dus ja, hier ligt een enorm conflict op de loer", vertelt hij.

Bekijk ook

Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer
Bron: EenVandaag
Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Stikstofproblemen slepen al jaren voort: dit is wat voorafging aan Greenpeace-uitspraak

Het stikstofprobleem lijkt iets van de afgelopen jaren, maar 60 jaar geleden waren er al discussies over het mestoverschot en problemen die hierbij komen kijken. Dit is wat er voorafging aan de uitspraak die vandaag is gedaan.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant