Mag Geert Wilders alles zeggen wat hij wil of niet? Dat zal de centrale vraag zijn bij het hoger beroep in de rechtszaak tegen Geert Wilders. De zaak draait om de ‘minder-minder’-uitspraak van de PVV-voorman die hij doet op de uitslagenavond na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014. De uitspraak zorgt voor grote ophef en leidt tot veel aangiften tegen Wilders. Hij zou aanzetten tot haat en discriminatie.

Op 9 december 2016 veroordeelde de rechter Geert Wilders tot groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. De rechter legt Wilders echter geen straf op. Zowel Wilders als het OM gaan tegen deze uitspraak in hoger beroep. De rechtbank heeft voor dit hoger beroep 11 zittingsdagen uitgetrokken. 

Rechtsgeleerde en publicist Paul Cliteur vindt de hele rechtszaak rond de uitspraken van Wilders onnodig. “Deze zaak is schadelijk voor de democratie maar ook voor de rechtsstaat omdat er geen wettelijke bepaling is die het rechtvaardigt dat hij veroordeeld kan worden.”

Mag een politicus alles zeggen?

Dit hoger beroep gaat vooral over de vrijheid van meningsuiting. Zit daar een grens aan en zo ja, waar moet die gesteld worden? Mag een politicus alles zeggen of mag hij veroordeeld worden voor uitspraken die als discriminerend worden ervaren? 

Voor Paul Cliteur is de vrijheid van meningsuiting het hoogste goed en moet Wilders, zeker als politicus, kunnen zeggen wat hij wil: ”Wilders wordt vervolgd om de uitspraken die hij doet en daar nemen mensen aanstoot aan, net als toentertijd met de uitspraken van Theo van Gogh en Pim Fortuyn. Zij zijn beiden vermoord. Die vrijheid van expressie is een principe dat heel belangrijk is en dat enorm onder druk staat. Want er zijn mensen die bereid zijn om door middel van geweld anderen het zwijgen op te leggen.”

‘Uitspraken van Wilders zijn kwetsend en discriminerend’

Bouchra Dibi van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN) deelt zijn mening niet: “De uitspraken van Wilders zijn kwetsend en discriminerend. Ik begrijp dat de vrijheid van meningsuiting heel belangrijk is, maar we leven ook in een rechtsstaat en als mensen zich gediscrimineerd voelen, dan hebben zij het recht daar iets tegen te doen.”

Geert Wilders: Een gotspe dat ik daar moet staan

Geert Wilders zelf ziet het hoger beroep met lede ogen aan. “Ik vind het een gotspe dat ik daar moet staan. (…) En ik trek me geen bal aan van welke uitkomst dan ook. Ik blijf kritisch op de zaken die een kritische blik nodig hebben.”

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geïmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."