Opvallend nieuws vandaag: Saudi-Arabië koopt wetenschappers om en probeert zo de reputatie van hun eigen universiteit op te vijzelen. Het is lang niet het enige waar het land veel geld tegenaan gooit, in het kader van een enorm charmeoffensief.

Het land is er alles aan gelegen om gezien te worden als een modern land. Toch hoorde je de laatste jaren vooral veel over de schending van mensenrechten, bijvoorbeeld na de moord op journalist Jamal Khashoggi. Ook de rechten van vrouwen in Saudi-Arabië staan vaak onder de aandacht.

Vision 2030

Volgens Midden-Oostenexpert Paul Aarts, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, is Saudi-Arabië daar zelf alleen totaal niet mee bezig. "Alle aandacht gaat momenteel naar het hervormen van de economie", vertelt hij. "Het onderwerp mensenrechten is van secundair belang, niet te zeggen van helemaal geen belang."

Het huidige beleid van Saudi-Arabië staat in het teken van Vision 2030: een plan om de economie te verbreden en minder afhankelijk te worden van olie en gas. "Dat is een idee van de kroonprins, in feite de man die Saudi-Arabië op dit moment bestuurt. Het is gelanceerd met het idee dat de olie- en gasexport ooit minder zullen worden. Het land bereidt zich daarop voor: de focus ligt daarom nu vooral op toerisme."

Het ene prestigeproject na het andere

Om die reden lanceert Saudi-Arabië het ene prestigeproject na het andere, waar duizenden miljarden voor beschikbaar zijn. Zo wordt het gerenommeerde Centre Pompidou naar de woestijn gehaald, maar wordt er bijvoorbeeld ook een 170 kilometer lange, futuristische stad uit de grond gestampt.

Ook sport wordt veel ingezet om het imago van het land te verbeteren. De Formule 1 vond er plaats en het land wil het WK van 2030 binnenhalen. Ook kreeg topvoetballer Lionel Messi het laatst nog aan de stok met zijn club Paris-Saint Germain. In plaats van op de training te verschijnen, was hij voor een flink bedrag in Saudi-Arabië op vakantie om aan te prijzen wat het land allemaal te bieden heeft.

Omkoping

Het omkopen van wetenschappers past ook in dat patroon. De King Saud Universiteit benadert wereldwijd topwetenschappers met de vraag om in hun publicaties de universiteit als eerste te noemen, ook al zijn ze daar helemaal niet aan verbonden. Het doel is om de plek van de universiteit op de wereldwijde ranglijst te verhogen.

Paul Aarts onderhoudt zelf ook nauwe banden met het land en bezocht het regelmatig. "Blijven praten met elkaar, daar lijkt mij niks op tegen. Maar het is heel wat anders als je je laat omkopen. Dat is natuurlijk iets dat niet zou moeten gebeuren."

'Val ons nou even niet lastig'

Probeert het land met alle bizarre projecten te verbloemen wat er echt gebeurt? Volgens Aarts wordt er in elk geval niet goed gereageerd als je mensenrechten ter sprake brengt. "Dan wordt er een diepe zucht geslaakt door je gesprekspartner. Mensen zijn zich er wel bewust van, maar ze zeggen: 'Wij hebben andere dingen aan ons hoofd.'"

"De boodschap is duidelijk: 'Val ons nou even niet lastig, want alle aandacht en energie moeten naar de uitvoering van dat ambitieuze Vision 2030-plan. Dus mensenrechten: even niet, graag.'"

Vrouwen zijn beter af

Toch is het volgens Aarts ook niet zo dat er helemaal niets verandert. "Het Saudi-Arabië van deze dagen is niet te vergelijken met 10, 20 jaar geleden. De positie van vrouwen was bijvoorbeeld erg slecht, maar dat is sterk veranderd."

"Vrouwen hebben veel meer bewegingsvrijheid in de publieke sfeer. Ze mogen op veel meer plekken werken. Het aandeel van vrouwen op de arbeidsmarkt is ook substantieel gestegen en dat is een indrukwekkende prestatie. Juridisch moet er nog veel gebeuren, maar in het algemeen is hun positie wel beter dan die decennialang geweest is."

Zelfvertrouwen

Ondanks dat, zijn er dus ook veel onderwerpen waar het land liever geen aandacht aan geeft. En daar wil het land van het Westen niets over horen, benadrukt Aarts. "Dat is echt het nieuwe Saudi-Arabië: er is een enorm zelfvertrouwen. Zij nemen jou de maat en niet andersom."

"'Wij laten ons niet door jullie de les lezen'. Dat is echt wel een trekje op dit moment dat veel manifester is dan het ooit geweest is."

'Dodenweg' wordt hij genoemd, de rijksweg N36 tussen Ommen en Almelo. Jaarlijks vallen er slachtoffers. Ook deze maand kwamen er twee mensen om het leven. Wat maakt de N36 zo gevaarlijk?

Deze week was het opnieuw raak op de N36. Een bestuurder raakte gewond bij een botsing tussen een busje en een vrachtwagen. Twee weken geleden verongelukten bij een frontale botsing tussen een auto en een kleine vrachtwagen twee mannen. Eind februari viel er een zwaargewonde op de weg. In nog geen half jaar tijd vielen er 3 doden en 7 gewonden op de 36 kilometer lange weg.

Gevaarlijke situaties met inhalen

De lijst met (ernstige) ongevallen is nog veel langer. Vrachtwagenchauffeur Gert van het Almelose Bolk Transport snapt wel waarom de N36 een 'dodenweg' genoemd wordt. Hij zit zo'n 3 keer per week op de weg en ziet het vaak misgaan.

De gevaarlijke situaties ontstaan met name wanneer mensen gaan inhalen. "Dat mag niet, maar mensen proberen het toch, vooral als ze achter een vrachtauto zitten."

'Het gaat vaak nét goed'

Een vrachtwagen is lang en gaat niet snel. Een ander probleem op de weg is dat je geen kant op kunt als er plots een tegenligger is. "Je hebt niet veel ruimte om uit te wijken hier."

Zo zat hij een keer achter een personenauto die heel langzaam reed. De persoon die weer achter Gert reed dacht dat hij alleen de vrachtwagen moest inhalen waardoor hij én de vrachtwagen én de auto moest inhalen. Het gaat vaak maar nét goed, zegt hij.

Een fout kan fataal zijn

Wat ook een probleem is, zijn de te korte op- en afritten op sommige plekken. "Dat maakt invoegen moeilijk." En vooral in de ochtend en avond is het 'gigantisch druk', vertelt chauffeur Gert. Maar ondanks die drukte zijn ze ook bezig met hun telefoon.

Het is overigens niet zo dat mensen gevaarlijker rijden op een N-weg, zegt Fieke van Schaik van de ANWB. "Wat je op de N36 ziet, en ook op andere N-wegen, is dat op stukken waar geen middenberm is, je heel snel op de andere kant van de weg kan komen. En dan is een fout fataal."

Relatief veel doden

Op N-wegen vallen relatief gezien de meeste verkeersdoden, zo'n 20 procent van de verkeersdoden valt op een rijksweg. Dat zit hem dus met name in hoe de wegen zijn ingericht, legt Van Schaik van de ANWB uit. Ze zijn vaak tweebaans, met beide rijbanen een andere richting op.

De wegen zijn daarnaast vaak smal en er zijn weinig uitwijkmogelijkheden in de berm. "Als er een korte berm naast zit en je raakt van de weg, dan beland je bijvoorbeeld snel in een sloot." Een ander probleem wat op veel N-wegen speelt, is een korte invoegstrook, er is vaak weinig ruimte om in te voegen.

Alle N-wegen een middengeleider

Niet alleen op de N36 maar op alle N-wegen zouden de rijbanen gescheiden moeten worden. "Dus zo'n geleiderail op de middenberm, is is daar heel belangrijk voor", zegt Van Schaik. De politiek heeft 200 miljoen gereserveerd om alle gevaarlijke N-wegen aan te pakken. "Daarmee kun je maar een heel klein stukje weg aanpakken, terwijl daar eigenlijk veel meer voor nodig is."

Alleen al voor het aanpakken van de hele N36 is 300 miljoen euro nodig, becijferde Rijkswaterstaat. Volgens Van Schaik lijkt verkeersveiligheid geen prioriteit voor dit kabinet. In deze kabinetsperiode is geen extra geld vrijgemaakt voor verkeersveiligheid, die 200 miljoen stamt al uit 2022, legt ze uit. "Er is nu geld nodig."

Minister heeft plan voor rijbaanscheiding N36

In een reactie op uitspraken van de gemeente Almelo laat minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, weten nog voor de zomer met een plan te komen voor de N36. Madlener zegt dat nu wordt gekeken hoe de weg op korte termijn over de gehele lengte veiliger kan worden gemaakt. "Ik ben nu aan het kijken of we toch over de hele lengte de rijbaanscheiding kunnen aanleggen", zegt hij tegen EenVandaag.

Extra wensen, zoals verbreding of het aanpassen van viaducten, kunnen niet worden ingewilligd. De minister noemt dat 'luxe' waar op dit moment geen geld voor is. "We moeten echt binnen het budget werken, dat is een slechte boodschap aan de gemeente, maar het is niet haalbaar." Madlener zegt voor de zomer met een plan te komen.

Nog niet de helft van de GroenLinks-PvdA-kiezers (44 procent) vindt dat Frans Timmermans weer lijsttrekker moet worden bij de volgende verkiezingen. VVD-kiezers zijn iets positiever. Maar ze zijn er niet van overtuigd dat Dilan Yeşilgöz moet blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen op die partijen hebben gestemd.

'Sorry Frans'

Opvallend is dat kiezers van GroenLinks-PvdA en de VVD nu nog best vertrouwen hebben in hun partijleider. 88 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers staat achter Timmermans als huidige leider van de partij. Driekwart (76 procent) van de VVD-kiezers vindt dat Yeşilgöz het op dit moment goed doet.

Maar of ze ook lijsttrekker moeten worden bij de volgende verkiezingen? Daarover is twijfel. Zo vindt nog niet de helft van de kiezers van Timmermans dat hij dan de kar moet trekken. Een GroenLinks-PvdA-kiezer verwoordt het als volgt: "Hoe goed hij ook is ingevoerd, hoeveel ervaring hij ook heeft, hoezeer zijn hart ook op de goede plek zit. Het is tijd voor nieuw elan. Sorry, Frans."

VVD-kiezers niet overtuigd van Yeşilgöz

63 procent van de VVD-stemmers vindt dat de partij weer met Yeşilgöz de campagne in moet. De rest vindt van niet (22 procent) of weet het niet (16 procent).

"Ze doet het nu best aardig, maar heeft in korte tijd al te veel fouten gemaakt. Juist in de campagne heeft ze laten zien dat ze rare sprongen kan maken", schrijft een VVD-kiezer.

Imagoproblemen Omtzigt

Pieter Omtzigt staat er bij zijn kiezers nog een stuk slechter op. Niet alleen denken de meeste NSC-kiezers, die veelal zijn afgehaakt, dat hij geen lijsttrekker moet zijn bij de volgende verkiezingen. Ook is hij de enige partijleider met minder dan de helft vertrouwen van zijn eigen kiezers.

Veel NSC-kiezers vinden dat hij goede eigenschappen heeft, maar dat die hem niet geschikt maken als politicus. Een kiezer zegt daarover: "Qua kennis en integriteit is hij de juiste persoon. Maar juist die kenmerken zorgen ervoor dat hij in de Haagse slangenkuil opbrandt. En dat is een heel trieste constatering."