Hoe Republikeinen stemrecht van Amerikaanse minderheden ontnemen: 'Proces wordt gemanipuleerd voor politieke doeleinden'

In Georgia luiden verkiezingsfunctionarissen de noodklok over een wet die wordt misbruikt om minderheden het stemrecht te ontnemen. Het is een van de manieren waarop de Amerikaanse democratie van binnenuit wordt aangevallen.

In een swing state als Georgia telt elke stem. In 2020 won Joe Biden met nog geen 12.000 stemmen van Donald Trump, uit een totaal van bijna 5 miljoen stemmen. Ook dit jaar kan een klein verschil bepalen of Georgia in Republikeinse of Democratische handen valt.

Bezwaar tegen kiezersregistraties

Daardoor is de strijd dit jaar heviger dan ooit. Vooral de Republikeinen doen er alles aan om het aantal Democratische stemmen naar beneden te krijgen. Ze gebruiken daarvoor een wet die hiervoor amper gebruikt werd.

"In aanloop naar 2020 kwamen bezwaren tegen kiezersregistraties nauwelijks voor", vertelt Colin McRae, lid van de commissie voor kiezersregistratie in Chatham County in de staat Georgia. "Nu kunnen het er 1.000 per maand zijn, en in Atlanta loopt het zelfs op tot tienduizenden per maand."

'Schaam me dat ik onderdeel ben van dit systeem'

In verschillende staten, waaronder Georgia, kan een inwoner het stemrecht van een andere inwoner aanvechten. Deze wet was bedoeld om verkiezingsfraude tegen te gaan: bijvoorbeeld om te voorkomen dat iemand een stem uitbrengt in een staat waar diegene niet woont of om te voorkomen dat iemand meerdere stemmen in verschillende staten uitbrengt.

Maar McRae merkt dat het systeem nu gebruikt wordt voor politiek gewin. "Ik doe dit werk al 20 jaar, en ik dacht dat ik alles wel gezien had. Maar in de afgelopen 4 jaar heb ik gezien hoe het stemproces gemanipuleerd wordt voor politieke doeleinden. Ik schaam me eerlijk gezegd dat ik onderdeel ben van dit systeem."

Misbruik van de wet

Volgens McRae richten de aanvallen zich met name op minderheden, die doorgaans de Democraten steunen. Een duidelijk voorbeeld was deze zomer, toen het stemrecht van 600 studenten aan Savannah State University werd aangevochten. Die universiteit heeft een groot aantal zwarte studenten.

"Je hoeft geen Sherlock Holmes te zijn om te snappen dat het enige doel hier is om van studenten af te komen die traditioneel altijd een Democraat kiezen", zegt McRae. Op andere universiteiten met vooral witte studenten werd geen stemrecht aangevochten. Dit is volgens het commissielid misbruik van de wet.

Kwetsbare groepen worden aangevallen

Carry Smith is een van de personen van wie het stemrecht in 2020 al werd aangevochten. Ze is van Inheems-Amerikaans komaf en studeert aan een universiteit in Atlanta, waar ze vaak van kamer wisselt. Om te mogen stemmen, moeten Amerikanen kunnen bewijzen dat ze officieel ingeschreven staan op een vast adres.

Als ze haar registratie niet nog een keer had nagekeken, had Smith niet kunnen stemmen. "Ik werd aangevallen omdat ik geen vaste woonplaats heb. Ze richten zich op kwetsbare groepen, zoals jongeren, omdat we vaak verhuizen en omdat ze denken dat we op een bepaalde manier gaan stemmen", zegt ze.

'Zou niet mogen gebeuren'

"Waarom moet ik er zo hard voor vechten om te kunnen stemmen? Denk eens aan de mensen die worden aangevochten en die daadwerkelijk niet meer mogen stemmen", vertelt ze. "Dat zou niet mogen gebeuren."

Smith is zelf politicoloog en volgens haar is het onderdrukken van kiezers erger geworden sinds de verkiezingen in 2020, waarbij Trump verloor van Biden. "Georgia is nu het middelpunt van de Amerikaanse politiek, omdat het een swing state is geworden, een paarse staat", legt ze uit. "Dat betekent dat er allerlei tactieken worden gebruikt om bepaalde groepen het stemmen onmogelijk te maken, in plaats van eerlijk te werk te gaan."

Niets nieuws

Het onderdrukken van bepaalde groepen is niet nieuw in de Verenigde Staten. Het gebeurt vooral in staten in het zuiden van het land.

Zo mogen miljoenen mensen die ooit vastzaten in de gevangenis er niet stemmen. Ook zijn er amper stembureaus te vinden in wijken waar veel zwarte Amerikanen wonen, die bij vorige verkiezingen voornamelijk op de Democraten stemden.

Fundamenten van democratie bedreigd

De juridische strijd in Georgia is hevig, mede door de invloed van de Trump-campagne na de verkiezingen in 2020. De uitslag, die Trump en zijn aanhangers nog steeds ontkennen, heeft de betrouwbaarheid van het verkiezingssysteem onder Republikeinse kiezers sterk aangetast. Dit dalende vertrouwen in verkiezingsuitslagen, vergroten het risico op langdurige rechtszaken na verkiezingen.

McRae waarschuwt dat elke aanval op het verkiezingssysteem een bedreiging vormt voor de fundamenten van de democratie. "Ik ben bang dat er opnieuw een lange strijd aankomt, waarbij de verliezende partij alles probeert te doen om de uitkomst aan te vechten, waardoor het land nog meer verdeeld raakt."