Het aantal mbo'ers dat zonder diploma van school gaat, is de afgelopen 10 jaar niet zo hoog geweest. Mbo's proberen studenten aangehaakt te houden met een zogeheten M-jaar. Thijs (17) volgde zo'n jaar en blijft nu doorstuderen.

Het schooljaar loopt op het einde en de meeste studenten verlaten hun opleiding met een diploma.

Mind the Gap

Maar er zijn ook veel studenten die zonder diploma stoppen. Vorig jaar verlieten zo'n 30.000 studenten voortijdig hun opleiding, bijna allemaal waren dat mbo'ers.

Redenen voor jongeren om te stoppen zijn onder andere twijfel over hun studiekeuze, zich niet lekker voelen op school en studeren als een 'moetje' zien. Dat zorgt ervoor dat studenten niet meer komen en uiteindelijk afhaken.

Bekijk ook

Laboratoriumtechneut of bakker

Dat merken ze ook op het Mbo Rijnland. Om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk studenten voortijdig stoppen kunnen studenten die dat willen nu een M-jaar volgen, wat staat voor Mind the Gap. Tijdens dat jaar krijgen ze de mogelijkheid om zich te oriënteren, te ontdekken welk werk ze in de toekomst zouden willen doen. De hoop is dat studenten die twijfelen daardoor hun school toch afmaken.

De 17-jarige Thijs Lugtendorf volgde zo'n M-jaar en voor hem was het een uitkomst. Daarvoor twijfelde hij tussen laboratoriumtechniek of een opleiding tot bakker. Het oriëntatiejaar liet hem inzien dat dat laatste het beste bij hem past, dat het zijn passie is zelfs. Volgend jaar begint hij met de opleiding tot uitvoerend bakker.

info

Hier lopen schoolverlaters tegenaan

Schoolverlaters zijn op de lange termijn vaker werkloos, doen een groter beroep op sociale voorzieningen en de zorg, en hebben een grotere kans om in criminaliteit te vervallen. "Het kan echt lang in je leven doorwerken als je die basis niet hebt", zegt hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen.

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat mensen zonder startkwalificatie 10 jaar na het verlaten van school minder vaak een baan hebben. Ook het uurloon ligt lager. Zonder een diploma verdienen ze na 10 jaar 15,47 per uur, maar met een diploma ligt dat 3 euro hoger.

"De Nederlandse maatschappij hecht nu eenmaal veel waarde aan diploma's", zegt Wilthagen. "Dat is misschien niet meer nodig, maar het werkt nu nog wel zo. Het blijft dus van belang om een goede basis te hebben."

'Moeilijk om een keuze te maken'

"Het is me heel erg bevallen", vertelt hij. "Ik was 16 toen ik me inschreef voor het M-jaar. Dat deed ik omdat ik het heel moeilijk vond om een keuze te maken. Zelfs een keuzetest bood geen duidelijkheid, ik zat bij alles in het midden. Daar kun je niks mee."

De coronatijd, die inmiddels alweer ver weg lijkt, had zeker invloed op hoe Thijs zich voelde op school. "Doordat we niet naar school konden, heb ik een jaar gemist in mijn ontwikkeling. Die ontwikkeling kun je in zo'n M-jaar weer oppakken, zodat je daar wat meer tijd voor krijgt", legt hij uit.

Veranderd als mens

"Ik heb mezelf beter leren kennen in dat jaar", vertelt hij. "Tijdens het M-jaar heb ik om te oefenen twee keer meegeholpen met een open dag op een school."

"De eerste keer bleef ik een beetje achter de tafel staan, vond ik het lastig om mensen aan te spreken. De tweede keer ging het al veel beter, durfde ik op mensen af te stappen. Ik vind het heel leuk om te zien dat ik socialer ben geworden."

Bekijk ook

'Groot probleem'

Begeleidend docent van het M-jaar Daisy Driessen ziet veel mbo-studenten als Thijs worstelen met hun studiekeuze. "En dat is een heel groot probleem. Vaak beginnen ze met goede moed en dan valt het enorm tegen. De opleiding, de nieuwe omgeving, de verwachtingen."

Zij ziet ook dat studenten als Thijs door corona hun sociale vaardigheden een beetje zijn verloren. "Daardoor is het nog heel veel enger en spannender om naar school te gaan. Uiteindelijk vallen ze daardoor uit." Soms lukt het dan om ze wel terug te krijgen op school, maar (nog) niet op de opleiding. Daar hebben we nu het M-jaar voor, een oriëntatiejaar waarin ze zich voorbereiden op welke opleiding wel bij ze past, maar waarin ze ook even de te tijd krijgen, leren: wat wordt er nu eigenlijk van me verwacht?"

'Ontdekt wat mijn passie is'

Tijdens het M-jaar bezochten Thijs en zijn medestudenten meerdere scholen, om daar een kijkje achter de schermen te krijgen, van het grafisch lyceum tot het hout- en meubileringscollege. In de klas volgden de leerlingen daarnaast nog een deel van de opleiding retailmedewerker, omdat zo'n jaar wettelijk niet alleen maar uit oriënteren mag bestaan.

"Het idee was dat je allerlei verschillende vakken en opleidingen leerde kennen. Op die manier is het veel makkelijker om te ontdekken wat bij je past", legt hij uit. Thijs denkt dat hij zonder het M-jaar niet had ontdekt wat zijn passie is.

Bekijk de reportage

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.