Geen hypotheek krijgen omdat je ooit je schuld niet op tijd hebt afbetaald? Het kan je gebeuren. Zelfs als je schuld al is afbetaald, blijft de registratie nog vijf jaar staan in het BKR-register. Wij vroegen wat jullie hierover wilden weten.
Ellen van Lemmen, woordvoerder bij het Bureau Krediet Registratie (BKR), en bijzonder hoogleraar schuldenproblematiek aan de UvA Nadja Jungmann geven antwoord op jullie vragen.
1. Hoe kan ik controleren of ik nog in de BKR-registratie sta?
Je kunt je persoonlijke kredietoverzicht via de website inzien door in te loggen of het aanvraagformulier op de website in te vullen en samen met een kopie van je identiteitsbewijs op te sturen. Wanneer de aanvraag is verwerkt, stuurt het BKR het kredietoverzicht per post naar je op, zegt woordvoerder Van Lemmen.
In je persoonlijke kredietoverzicht vind je alle kredieten die bij Stichting BKR geregistreerd staan. Je ziet ook bijzonderheden die zich tijdens de looptijd van je kredieten hebben voorgedaan, zoals een betalingsachterstand. Jaarlijks vragen ongeveer 1,6 miljoen consumenten hun kredietoverzicht op.
2. Hoe lang blijf je geregistreerd staan als je schulden al zijn afgelost?
"Het BKR maakt onderscheid tussen verschillende soorten registraties. Als ik een persoonlijke lening afsluit, krijg ik een 'positieve registratie'. Maar als ik de verplichtingen die daaruit voortkomen niet nakom, krijg ik een achterstandsregistratie, ook wel een 'negatieve registratie'", zegt hoogleraar schuldenproblematiek Jungmann.
"Een achterstandsregistratie blijft 5 jaar zichtbaar in het BKR-register", vertel de hoogleraar. "Zo'n registratie kan ervoor zorgen dat een bank je geen creditcard wil geven, bijvoorbeeld."
Deze achterstandsregistratie is afgesproken om ervoor te zorgen dat je in de toekomst alleen leningen afsluit die bij je portemonnee passen, zegt Van Lemmen. "Op basis van de gegevens in je kredietoverzicht kan de kredietaanbieder zich een beeld vormen van je betaalgedrag in het heden en verleden. Samen met andere informatie, zoals je inkomen en vaste lasten, kunnen zij hiermee een inschatting maken of je situatie stabiel genoeg is om met vertrouwen een nieuw krediet te verstrekken."
Een bank maakt wel zijn eigen afweging bij het toekennen van een hypotheek. "Als jij kan aantonen waar de achterstandsregistratie uit voortkwam, dan kan een bank de hypotheek alsnog goedkeuren. Elk geval is anders", vertelt Jungmann.
Jungmann wijst erop dat mensen met lage inkomens een groter risico lopen op schulden omdat ze moeilijker rond kunnen komen in deze maatschappij. Gemeenten verwijderen steeds vaker negatieve BKR-registraties voor mensen die in een schuldregelingstraject zitten, om hen een eerlijke kans te geven op een nieuwe start. Hierbij is het wel belangrijk om te onderzoeken of een registratie juridisch gerechtvaardigd is.
Bekijk ook
3. Wie houdt toezicht op het Bureau Krediet Registratie (BKR)?
"BKR is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk. Toezichthouders, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), controleren of BKR zich aan deze wetten houdt", zegt Jungmann.
"In het Algemeen Reglement van het Centraal Krediet Informatiesysteem staan alle spelregels opgeschreven waaraan BKR en alle aangesloten deelnemers zich dienen te houden", zegt Van Lemmen.
"BKR heeft een aantal toezichthoudende en adviesorganen opgericht, zoals een Raad van Toezicht, die toeziet op het beleid van het Bestuur van BKR en op de algemene gang van zaken binnen BKR. Daarnaast heeft BKR een adviescommissie ingesteld, waarin de brancheorganisaties van alle deelnemers aan het kredietstelsel zijn vertegenwoordigd", vertelt de woordvoerder.
4. Waarom is het BKR geen overheidsinstantie?
In de Wet financieel toezicht is vastgelegd dat kredietaanbieders, die onder deze weet vallen, elke lening die ze verstrekken bij het BKR moeten registreren. Hierbij kun je denken aan telecombedrijven die telefoons op afbetaling bij het abonnement aanbieden. "Totdat je je telefoon hebt afbetaald, heb je dan een lening. Elke maand betaal je hiervan een deel terug, naast de kosten voor je abonnement. Als de lening hoger is dan 250 euro, wordt dat bij BKR geregistreerd", zegt Van Lemmen.
Stichting BKR is op weg naar een officiële wettelijke erkenning. Het Ministerie van Financiën heeft een voorstel gemaakt voor een nieuwe wet. Deze wet zou ervoor zorgen dat het registreren van leningen een officiële taak wordt, vastgelegd in de wet.
EenVandaag Vraagt
In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.
5. Hoe kom je van je BKR-registratie af als die al is afgelost?
"Hiervoor dien je contact op te nemen met de kredietaanbieder bij wie het krediet is afgesloten. De kredietaanbieder heeft deze gegevens bij BKR geregistreerd en kan deze gegevens weer (laten) aanpassen. De kredietaanbieder beoordeelt de aanvraag en geeft bij positieve beoordeling BKR de opdracht de gegevens aan te passen. Zodra de opdracht BKR heeft bereikt, worden de gegevens binnen één dag aangepast", zegt Van Lemmen.
"De recente aandacht voor BKR-registraties is een weerspiegeling van het besef dat het voor mensen met schulden bijzonder moeilijk is om hun leven weer op de rails te krijgen", ziet Jungmann. Volgens haar moeten we als maatschappij nadenken wat mensen nodig hebben om hun leven weer op te pakken.
Het is volgens Jungmann eerlijker wanneer, zodra de schulden zijn afbetaald, de negatieve registraties ook uit het register worden gehaald, zodat mensen met een schone lei kunnen beginnen. "Het is echt onwenselijk als een negatieve BKR-registratie je belemmert om een WA-verzekering af te sluiten."
"Maar we moeten voorkomen dat we daarin doorslaan. Een bank is geen overheid en mag daarom zelf kiezen aan wie zij een creditcard geeft en aan wie niet. Het is niet zo gek dat een bank wil weten wat het risico is van iemand bij het lenen van geld, daar bepaalt hij ook zijn rente op. Lenen is geen recht, maar een gunst."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.