De datalekken vliegen ons om de oren. Gisteren werd Ticketcounter afgeperst en vandaag bleek dat de gegevens van tienduizenden InHolland-studenten op straat liggen. "Bedrijven vragen steeds meer gegevens. Ook als ze helemaal niet nodig zijn."

Zijn onze gegevens online dan nergens meer veilig? "Dat is te dramatisch gesteld, maar ik denk wel dat je digitaal overal moet opletten", zegt Tijs Hofmans, journalist bij tech-website Tweakers. "Er worden namelijk steeds meer gegevens verzameld en dat levert automatisch meer risico op."

Adres en bankrekeningnummer

Maar wat kunnen hackers of criminelen met jouw privégegevens? Als bijvoorbeeld je bankrekeningnummer en een adres bekend is bij een bedrijf en dat bedrijf wordt gehackt, dan kunnen criminelen al heel veel. "Je kan dan een lening afsluiten op iemands naam", geeft Hofmans als voorbeeld.

"Je kan er serieuze identiteitsfraude mee plegen." Ook kunnen criminelen bijvoorbeeld pakketjes bestellen op jouw naam, en de rekening later naar je toesturen.

BSN-nummer bij eten bestellen

Je paspoort is een van de grootste risico's, dus bescherm die altijd goed. "Zo heb je een hoesje die je BSN nummer afschermt, dat kan helpen", vertelt Gerard Spierenburg van de Consumentenbond.

En ga altijd na of het verstrekken van je privégegevens noodzakelijk is. "Als je een paspoort als onderpand moet geven als je bijvoorbeeld een fiets ergens huurt, zou ik dat niet doen. En ook voor het bestellen van eten is het geven van een BSN-nummer nergens voor nodig", zegt Spierenburg.

Het moet te verantwoorden zijn

Sinds de invoering van de AVG, in 2018, mag dit ook niet zomaar. "Sindsdien mag je als bedrijf niet meer vragen dan noodzakelijk, en moet je die verzoeken ook altijd kunnen toelichten aan de consument", vertelt Tijs Hofmans van Tweakers.

Maar wat als jouw data door een datalek samen met gegevens van duizenden anderen op straat komt te liggen? Kun je dan zelf ook iets doen? "Je kunt natuurlijk zelf zo voorzichtig mogelijk zijn, maar als een instantie of bedrijf het niet op orde heeft, dan maakt dat je nou eenmaal kwetsbaar", zegt Gerard Spierenburg van de Consumentenbond.

Het lek checken

Mochten je gegevens bij een grootschalig lek betrokken zijn, dan heb je recht op informatie, vertelt Tijs Hofmans van Tweakers. "Op basis van de AVG kun je naar een bedrijf of overheidsinstelling toe, om informatie op te vragen. Je kunt opvragen welke info ze over je hebben en ook een verzoek indienen om dat te verwijderen", vertelt hij.

Ook kun je online checken welke gegevens zijn gelekt, bijvoorbeeld of je wachtwoorden bij iemand bekend zijn. Op Have I Been Powned staan alle mailadressen waarvan ooit wachtwoorden zijn gelekt.

Wat moet je doen als het mis gaat en je data is gelekt of je bent gehackt?

De Consumentenbond adviseert om altijd aangifte te doen bij misbruik. Maar dat is niet alles, want zo'n lek betekent ook: aan de slag met je online veiligheid. "Stel sterke wachtwoorden in en schakel altijd tweestapsverificatie in", zegt Tijs Hofmans. Toch is hij wel hoopvol. "We zijn echt wel wijzer geworden de afgelopen jaren, maar er staat nog wel een heleboel te doen."

Volgens Spierenburg van de Consumentenbond moet je je vooral afvragen of een bedrijf écht alle gegevens nodig heeft die ze vragen. "En wees ook niet bang om een deurtje verder te kijken, als er abnormale gegevens worden gevraagd."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".