De Nederlandse inzending voor het Songfestival staat hoger dan ooit bij de bookmakers. In Tel Aviv wordt niet alleen door Duncan druk gerepeteerd. Verslaggever Lammert de Bruin over de sfeer, de kosten en opvallende deelnemers.

Hoe is de sfeer?

Het is een groot circus, dat is het ieder jaar. Dit jaar is de hal wat kleiner en intiemer en van de 41 delegaties zijn er vast al een paar naar huis. Toch zijn er een flink aantal journalisten (1500) en dat loopt allemaal de hele dag door elkaar heen te interviewen.

Ligt Duncan veel op het strand, denk je?

Nee, daar heeft hij geen tijd voor. Dinsdag deed hij bijvoorbeeld 5 uur lang interviews en de rest van de tijd repeteert hij. Hij kan niet lekker een dagje naar Jeruzalem. De deelnemers repeteren tot in den treure, inclusief lichteffecten en geluidscheck. Elk detail is belangrijk. Wat we vanavond te zien krijgen is gisteren al helemaal opgenomen, met publiek, voor het geval er iets fout gaat. Ze laten niets aan het toeval over.

Merk je iets van het Israël-Palestina-conflict?

Dat valt mee. Twee jaar geleden zag je in Kiev op elke meter een militair, hier is de beveiliging bijna onzichtbaar. Tassen worden gecontroleerd en je wordt gefouilleerd als dat nodig lijkt, maar het is zelfs minder dan in Portugal vorig jaar. Misschien maken ze het minder zichtbaar om mensen geen angst aan te jagen. Er zijn ongetwijfeld veel agenten in burger. Er is nu een staakt het vuren, we zitten hemelsbreed maar 80 kilometer van Gaza. Het enige wat gebeurde is dat de site van de omroep gehackt werd: er werd gewaarschuwd voor raketaanvallen. Dat duurde een paar minuten.

Waarom betaalt de Israëlische omroep alles zelf?

De overheid draagt niets bij. Ik vroeg aan de hoofd producer van de omroep hoe dat kan, en die zei: 'Dat moet je Netanyahu vragen'. Je kunt ook zeggen: nu is het onafhankelijk, het is geen overheidspropaganda. Daarmee is die discussie van de baan. Voor de omroep is het wel zwaar om alles zelf te betalen. Daarom zijn de tickets zo'n 400 euro. Als wij winnen hebben wij dat probleem ook. Toen de NOS niet meer wilde, nam AVROTROS het over. Maar je moet een omroep niet straffen als het land wint.

Zie je veel Nederlandse supporters?

Nou, ik heb er nog niet heel veel gezien, maar misschien is dat na vanavond anders. Dan is de vlag in beeld en kleurt het oranje. Maar ja: de tickets zijn duur, daar kun je ook van op vakantie.

Welke deelnemers vallen het meest op?

San Marino, dat nummer is zo vals. Maar ze zijn toch door, de eerste halve finale was niet zo goed. Vanavond wordt het een sterke halve finale. Noorwegen heeft een heel modern nummer, waarbij een van de zangers zingt op de manier van het Sami-volk. Die taal was heel lang verboden. En Frankrijk heeft een 19-jarige YouTube-ster, volgens Duncan zijn grootste tegenstander. Die speelt heel erg met gender. Hem zien we pas in de finale op zaterdag.

Steeds meer gemeenten bouwen ze: speciale containerwoningen voor huurders die overal overlast veroorzaken. Maar buurtbewoners komen hier volop tegen in protest. "We weten niet wat deze mensen op hun kerfstok hebben."

Het is een wat afgelegen plek, aan de rand van Hilversum Zuid. Gelegen aan de rand van een industrieterrein staan de zes containerwoningen van Keerpunt Zuid: speciale woningen voor daklozen met een drank- of drugsverslaving. Het gaat om mensen die op straat kwamen te staan, omdat ze in hun huurwoning voortdurend overlast veroorzaakten in de buurt.

'Het is een fijne plek'

Dit geldt ook voor Hennie. Jarenlang ging ze van kliniek naar kliniek en belandde ze uiteindelijk weer op straat. 9 jaar geleden kwam ze hier wonen.

Hennie: "Het is een fijne plek. Er komen ook geen mensen meer langs. Die heb ik er allemaal uitgeflikkerd. Als je niemand binnen laat, is het een hele fijne plek."

Bewoners mogen drinken en gebruiken

Een poging om van de drank en drugs af te komen, doet Hennie niet meer, vertelt ze terwijl ze een slokje bier neemt. "Ik lig een beetje op de bank. Ik drink en gebruik ook af en toe. Maar soms ook een paar dagen niet. Ik doe wat ik wil."

En dat is precies de kern van wat dit project volgens initiatiefnemer Harrie Koeleman - manager van Kwintes - tot een succes maakt. "De bewoners mogen hier gewoon de hele dag drinken en gebruiken. Hiervoor gingen ze steeds de afkickkliniek in en uit. En hier mag je gewoon zijn wie je bent. Verslaving is een ernstige ziekte en we accepteren dat ze drinken en gebruiken. En dan zie je dat er een soort rust ontstaat bij deze bewoners."

Regel: geen overlast veroorzaken

De bewoners moeten zich wel aan een paar basisregels houden. Ze moeten accepteren dat ze onder bewindvoering worden geplaatst, en ze moeten een paar uur begeleiding per week accepteren.

En tot slot het belangrijkste: ze mogen geen overlast in de buurt veroorzaken. En daar is Koeleman heel streng op: "Deze afspraken zijn heel duidelijk, en die worden er ook echt in geramd. Je krijgt deze kans, maar dan moet je je wel aan de voorwaarden houden. En dat blijkt goed te werken. De bewoners zien dit ook echt als een laatste kans, want ze zijn overal uitgegooid. Dus ze weten waar ze het voor doen."

Onrust en protest

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat steeds meer gemeenten heil zien in deze onorthodoxe aanpak. In tientallen gemeenten zijn ze bezig met plannen om dit soort speciale container-woningen voor overlastgevers uit de grond te stampen.

Maar alleen de aankondiging van deze speciale woningen, leidt in bijna iedere gemeente al tot onrust en protest onder buurtbewoners.

'Hoe gevaarlijk zijn deze mensen?'

Zo ook in Amersfoort. Het gemeentebestuur heeft besloten dat in de wijk Vathorst ook containers moeten komen voor overlastgevende huurders. Iets waar de buurt volgens Jacco de Feijter, voorzitter van de bewonersvereniging Belang van Vathorst, bepaald niet blij mee is.

De Feijter: "Het zijn mensen die veel drinken en gebruiken. Die soms verzamelwoede hebben. Het is niet zo dat wij als buurt vinden dat deze mensen geen woning moeten krijgen, maar er wonen hier veel gezinnen met jonge kinderen. En om wat voor mensen gaat het eigenlijk? Zitten er ook bewoners tussen die gevaarlijk kunnen zijn? We krijgen amper informatie van de gemeente hierover. En daardoor ontstaat onrust."

Geen duidelijke communicatie

Wat de Feijter ook stoort is dat gemeente vanaf het begin in zijn ogen niet eerlijk hierover heeft gecommuniceerd. "We kregen in eerste instantie een brief van de gemeente. Daarin stond dat het om mensen gaat die rust nodig hebben en ruimte. Dan denk je in eerste instantie: dat klinkt goed en dat is een nobel streven."

Hij gaat verder: "Maar dan blijkt het om huurders te gaan die in hun eigen buurt vanwege overlast niet meer te handhaven waren. Dan wordt het wel een totaal ander plaatje."

'Laat je niet afschrikken'

Koeleman - die veel gemeenten adviseert op dit terrein - erkent dat het heel belangrijk is dat gemeenten open en eerlijk communiceren met burgers. En dat het ook 'moed en lef'-bestuurders vergt.

Koeleman: "Je moet er als gemeentebestuur echt voor gaan staan. En alles goed uitleggen. En je krijgt in het begin alles en iedereen over je heen. Maar daar moet je je niet door laten afschrikken, want dan kom je nergens."

Minder overlast

In Hilversum merkte hij dat er ook veel onrust was toen de plannen werden aangekondigd, maar dat dit protest snel verdween.

Koeleman: "Zes van de negen mensen die hier nu wonen op dit terrein, waren goed voor 150 meldingen van overlast bij de politie per jaar. Nu zijn er amper meldingen. Nu is er weinig overlast en dat scheelt een hoop ellende hier in Hilversum. En dat beeld zie ik ook in andere gemeenten."

'Heb eindelijk rust gevonden'

Hij begrijpt de bezorgde buurtbewoners ook, vertelt hij. "Ik snap heel goed dat het spannend is, mensen in je buurt hebben die verslaafd zijn. Die wil je niet in je achtertuin. Maar mijn ervaring is ook dat het weinig problemen in de buurt geeft. Sterker, dat het rustiger wordt in de buurt."

Hennie woont inmiddels al 9 jaar in haar containerwoning en denkt er voorlopig nog niet aan om weg te gaan. Hennie: "Ik heb het fijn hier, samen met mijn hondje. Ik ga hier niet meer weg. Ik heb eindelijk rust gevonden."