Duitsland sluit vandaag de laatste drie kerncentrales. Daarmee komt een einde aan 60 jaar kernenergie in het land. Maar er zijn zorgen over stijgende energieprijzen en -tekorten. Hoe het precies zit, vragen we aan journalist Annette Birschel.

1. Waarom worden de laatste centrales nu gesloten?

"Het besluit was eigenlijk al eerder gevallen. Na de kernramp van Fukushima in 2011 zei toenmalig bondskanselier Angela Merkel al dat ze ermee zouden stoppen. Die beslissing werd de 'Energiewende' genoemd."

"Duitsland is heel bang voor een ongeluk met kerncentrales en vindt de risico's te groot. Maar toen de oorlog in Oekraïne begon, werd besloten de centrales 3 jaar langer open te houden. Duitsland was namelijk heel afhankelijk van Russisch gas. Na nog meer gesteggel is er uiteindelijk toch gezegd: we stoppen ermee."

2. Wat zijn de belangrijkste gevolgen voor Duitsland?

"Kernenergie is maar een klein deel van de stroomproductie, iets van 7 procent. Dat is dus niet heel veel. Dan denk je misschien: nou, dan gebruikt Duitsland in elk geval hele schone en veilige energie, maar dat is helemaal niet zo. Vanwege de oorlog in Oekraïne heeft Duitsland namelijk ook besloten om langer kolen te gebruiken. Dat is wel wrang met de groene regering. Het is dus niet per se klimaatvriendelijk."

"De industrie zegt nu dat ze in de problemen komen door het sluiten van de kerncentrales. Maar experts en de regering zeggen van niet, omdat er alternatieven zijn. Op korte en middellange termijn denkt niemand dat er problemen zullen ontstaan in de energievoorziening."

"Toch zijn de industrie en partijen als de liberalen en christendemocraten bang dat Duitsland nu te afhankelijk wordt van buurlanden. Gas komt bijvoorbeeld ook uit Nederland, en atoomenergie uit Frankrijk. Die afhankelijkheid is er dus wel, maar Duitsland moet gewoon z'n best gaan doen om duurzame energie uit te bouwen. Anders kunnen we ook niet gaan stoppen met kolen."

3. Hoe kijkt de gemiddelde Duitse burger hiernaar?

"Dat is wel interessant. Er was een grote meerderheid voor het sluiten van de kerncentrales, vooral vanwege de veiligheid. Maar nu kijken ze er een beetje bezorgd naar, omdat ze toch denken dat het even op de waakvlam gehouden moet worden. Dat komt door de oorlog. Er heerst de angst dat de verwarming en het licht het straks niet meer doen."

4. Is Duitsland straks in staat om de energie die nu verloren gaat op te vangen met hernieuwbare bronnen?

"Er wordt wel gezegd dat Duitsland dat nu moet doen. We hebben nog kolen en olie, en daar is Duitsland heel afhankelijk van. Daarom gaat Duitsland daar veel geld in investeren, maar of dat gaat lukken, is nog even de grote vraag."

"Ik denk dat het een boost gaat geven om nieuwe energiebronnen te gebruiken en dat te versnellen. Er is noodzaak, het is een stok achter de deur."

5. Komen er geen hogere prijzen als gevolg van de sluiting?

"Dat wordt niet verwacht. De prijzen voor olie en gas zakken nu, dus ze denken dat dat niet veel uitmaakt. Maar hoe dat op lange termijn gaat, moeten we nog zien."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."