radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe een Zeeuws toeristendorp de coronacrisis doorkomt zonder toeristen

Hoe een Zeeuws toeristendorp de coronacrisis doorkomt zonder toeristen
Slager Rob Tholhuijsen
Bron: Rob Tholhuijsen

Normaal gesproken is april is een drukke maand voor het Zeeuwse dorp Renesse. Er komen dan tienduizenden toeristen. Maar nu even niet. Al bieden de nieuwe coronamaatregelen hoop. "Dit is geen leuke tijd, maar wel een inspirerende."

Slager Rob Tholhuijsen zag het somber in, toen hij eind maart hoorde dat toeristen vanwege de coronacrisis niet langer welkom waren in Zeeland. Voor de omzet van zijn slagerij in badplaats Renesse was hij voor 90 procent afhankelijk van toeristen. Maar ondanks dat kwam hij april verrassend goed door. "Ik heb er een nieuwe klantenkring bij: mensen uit het dorp die ik eerder nooit zag. Daardoor voel ik me erg gesteund."

Lees ook

Grote stukken vlees

"Dit is geen leuke tijd, maar wel een inspirerende", vindt de slager. Hij ziet zijn assortiment veranderen, verkoopt meer grote stukken vlees, zoals rollade. "Mensen hebben nu tijd om in de keuken te staan, dat zie ik terug in de verkoop." En voor de grote saladeschotels, die hij veel verkocht, kwamen tweepersoonsporties in de plaats. Wat helpt, zegt hij, is dat hij heel actief is Facebook en wekelijks een blog schrijft voor zijn klanten. Daar krijgt hij veel reacties op.

Rob, die met zijn winkel middenin het dorp zit, ziet het langzaam iets drukker worden. Achteraf is hij blij met de maatregelen: "Er zijn hier weinig coronagevallen bekend. Ik vraag me af of dat ook zo was geweest als de toeristen gewoon waren gekomen." Hij hoopt dat mensen het volhouden om zich aan de maatregelen te houden. "Tot nu toe is iedereen heel begripvol, maar ik merk ook dat sommigen wat ongeduldig worden."

15 procent van de gasten welkom

"Heel onwerkelijk", zo vat recreatieondernemer Marieke Braber de afgelopen weken samen. De veiligheidsregio besliste eind maart dat alle Zeeuwse vakantieparken en campings in de provincie dicht moesten. Een flinke aderlating voor Marieke en haar collega-ondernemers, die samen ruim 30.000 slaapplaatsen aanbieden in en om het normaal zo toeristische dorp Renesse.

Sinds vorige week mogen Zeeuwse vakantieparken en campings met huisjes weer 15 procent van hun gebruikelijke aantal gasten ontvangen. Maar de toiletgebouwen mogen pas vanaf 1 juli open. Campings met alleen kampeerplaatsen komen er tot die tijd dus bekaaid vanaf. Want wie overnacht er op een camping zonder wc's en douches?

Marieke Braber, campinghouder
Bron: Marieke Braber
Marieke Braber, campinghouder

Kamperen nog lastig

Marieke kan met gemak negen bedrijven noemen die volledig afhankelijk zijn van kampeerders. "Als die nog maanden moeten afwachten, is het maar de vraag of ze het overleven", zegt Marieke.

"Dan houden we alleen maar dezelfde soort parken over - ontzettend zonde." Met een groep collega's probeert Marieke de provincie zover te krijgen dat campings in ieder geval het 'chemisch toilet' beschikbaar mogen stellen, waar caravans en campers hun tanks in kunnen legen. "Dat zou al zoveel schelen."

Lees ook

Open blijven of niet?

Restauranthouder Rene Oudesluis en zijn partner Irene hadden het de afgelopen maand boven verwachting druk. Toen bekend werd dat ook restaurants hun deuren dicht moesten houden, zakte de moed hen voor even in de schoenen.

Maar ze herpakten zich snel en begonnen een maaltijdbezorgservice. Daarmee waren ze een van de weinigen in het dorp. En dat snapt Rene wel: "Wij hebben zelf ook getwijfeld, zodra je omzet maakt, betekent dat dat je minder compensatie ontvangt van de overheid om de crisis door te komen.

Aanpassingen in het restaurant

Met de nieuwe maatregelen mogen Rene en Irene vanaf 1 juni 30 gasten ontvangen, mits die van tevoren reserveren. Of het terras daarbij meetelt is voor hen nog onduidelijk. Wat ze wel zeker weten, is dat de coronacrisis aanpassingen vergt in het restaurant.

Rene: "We dachten eerst aan een app, waarin mensen hun bestelling kunnen doorgeven, om die vervolgens af te halen op aparte een tafel in het restaurant. Maar dat vond het personeel niks. Juist het contact met de gasten maakt het werk zo mooi. We zoeken nu naar een alternatief."

De bezorgservice van Rene's restaurant loopt goed
Bron: Rene Oudesluis
De bezorgservice van Rene's restaurant loopt goed

Verbouwen voor de anderhalvemetersamenleving

Ook Marieke en haar partner John maken hun vakantiepark klaar voor de anderhalvemetersamenleving. Dat betekent onder andere een aangepast toiletgebouw met extra deuren, voor een aparte in- en uitgang.

"En dan is het nog de vraag of mensen er wel gebruik van willen maken. Daarom denken we na over het plaatsen van privé-sanitair bij elke kampeerplaats. Maar dat is een flinke investering." Het lastigst vindt de ondernemer het niet-tastbare aspect: "Het woord gastvrij kun je wel weglaten uit je folders."

Vooruit kijken

Nu de ergste paniek achter de rug is, kijkt Marieke voorzichtig vooruit. "Het is gelukkig niet allemaal vervelend wat er gebeurt. Ik zie om me heen mooie nieuwe initiatieven ontstaan. Wij sturen onze gasten bijvoorbeeld naar de supermarkt op de camping naast ons, die pas in juli open kan."

Daarnaast leert ze collega's kennen met wie ze voorheen nauwelijks contact had. "Dan zit je ineens met elkaar in een appgroep en blijkt het heel goed te klikken. Die saamhorigheid moeten we vasthouden." Ook Rene ziet de positieve kant van deze vreemde tijd: "We wonen op een ontzettend mooi eiland. Normaal gesproken moeten we de stranden en andere natuur delen met tienduizendenden toeristen. Nu hebben we het allemaal voor onszelf."

Video: hoe een virus werkt en waarom juist corona zich zo snel verspreidt

Achter het simpele woord 'virus' gaat een hele wereld schuil waar je misschien niets van weet. Want wat is een virus nu precies en hoe maakt het je ziek? En wat maakt juist corona zo gevaarlijk? In deze video legt verslaggever Tom van 't Einde het uit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland

Van Schiedam naar Damascus: Shadi keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland
Shadi (links) met zijn oud-buurman in Damascus
Bron: EenVandaag

Shadi Karazi vluchtte in 2013 uit Syrië voor de verwoestende burgeroorlog. Hij woont al 9 jaar in Nederland en gaat nu voor het eerst terug naar zijn familiehuis in de Syrische hoofdstad Damascus. "Slechter dan onder Assad kan het nooit meer worden."

Shadi vluchtte uit Harasta, een buitenwijk van de hoofdstad Damascus die na jaren van belegering en bombardementen vrijwel verwoest is. Hij verbleef eerst in een aantal andere landen voordat hij terechtkwam in Schiedam. Daar werkt hij nu al bijna 5 jaar bij woningcorporatie Maasdelta Groep in Spijkenisse.

'Had gehoopt op meer mooie momenten'

De moeder van Shadi bleef in Syrië en overleed in 2015. Zowel hij als zijn broer konden niet bij de begrafenis zijn. "Toen hadden we nog geen verblijfsvergunning, dus we mochten niet reizen", legt hij uit.

Het blijft tot op de dag van vandaag een moeilijke herinnering voor hem. "Dat blijft in mijn hart, ze is daar in haar eentje overleden. Ik had gehoopt nog meer mooie momenten met haar te hebben."

Bekijk ook

Besef

"Ik voelde me ook niet goed als ik bijvoorbeeld succes had in Nederland", gaat Shadi verder over het verlies van zijn moeder. "Ik miste iemand om het aan te vertellen, mijn moeder."

Hij bleef hopen op een hereniging met haar. Maar toen hij tijdens zijn bezoek aan Damascus haar graf zag, voelde het alsof er een zware steen van zijn borst werd getild. De waarheid van haar overlijden kwam toen eindelijk binnen, vertelt hij.

'Zoiets kan nooit meer gebeuren'

De laatste weken is veel meer naar buiten gekomen over het leed van de Syrische bevolking onder Assad en tijdens de lange burgeroorlog. Hele wijken zijn vernietigd door bombardementen en tienduizenden mensen gevangengenomen. Velen van hen hebben dat niet overleefd.

De val van het regime en het einde van de burgeroorlog was een feest voor de bevolking. Maar volgens Shadi heeft het land nu veel tijd nodig om alles opnieuw op te bouwen. "Maar de situatie kan nooit slechter dan de tijden van Assad, zoiets kan nooit meer gebeuren."

Bekijk ook

'Ik vind hem een held'

Tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland kwam Shadi ook nog anderen tegen, zoals zijn buurman, die hij meteen in de armen sloeg. "Ik vind hem een held, want hij is ook tijdens het beleg van 6 jaar daar gebleven", vertelt hij.

Shadi's buurman heeft 2 jaar lang opgesloten gezeten en zag hoe zijn 14-jarige dochter om het leven kwam door een raketaanval. "Maar tot nu toe is hij nog steeds daar, daarom zie ik hem echt als een held. Ik leer van zo'n persoon."

Connecties uit het verleden

Ook kwam Shadi vrienden uit zijn kinder- en schooltijd tegen. Ze waren enorm blij om elkaar weer te zien. "Gelukkig heb ik er een paar gevonden", lacht hij.

"Ik ben ook op bezoek geweest bij de moeders van mijn vrienden die nog niet naar Syrië konden komen." Op die manier vond hij toch nog connecties uit het verleden.

Bekijk ook

Betalen voor hotel in geboorteland

Wat voor Shadi het raarst was tijdens zijn bezoek aan zijn geboorteland, is dat hij in een hotel moest slapen. Hij had geen woning of andere plek om te slapen, het huis van zijn moeder was al leeggemaakt zodat mensen tijdens het beleg meubels konden verbranden voor warmte.

"Ik stond met veel emoties bij de receptie", vertelt hij. "Ik ben hier geboren en getogen, maar ik moest een kamer in een hotel vinden. Dat vind ik echt niet normaal."

Veilig in Nederland

Voor Shadi was het ondanks alles niet moeilijk om na zijn bezoek terug naar Nederland te gaan. "Alles is nu vreemd daar, alles is veranderd."

Shadi heeft nu een gezin in Nederland, zijn jongste dochter is hier geboren. "We hebben hier veiligheid gekregen", gaat hij verder. "Ik houd van Syrië en ik heb zin om daar te leven, maar dat kan je niet binnen een paar dagen beslissen." Hij wil wel weer snel op bezoek. "Want mijn kleine dochtertje is ook blij dat ze haar oma en opa, de ouders van mijn vrouw, kan ontmoeten."

Shadi uit Syrië keert na 12 jaar terug naar zijn geboorteland: 'Alles is veranderd'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'
Rinneke onderging een poeptransplantatie om van haar darmziekte af te komen
Bron: EenVandaag

Het klinkt vies: een poeptransplantatie, waarbij je andermans uitwerpselen krijgt toegediend om je ziekte te verhelpen. Toch heeft het veel potentie, denkt Rinneke. Zij lijkt van haar ziekte af. "Kan weer wandelen zonder de bosjes in te hoeven."

Rinneke Kamminga heeft colitis ulcerosa, een chronische ontstekingsziekte van de darm. "Ik heb heel veel moeite om mijn ontlasting op te houden. Als ik aandrang krijg moet ik eigenlijk al op de wc zitten", vertelt ze. Op slechte dagen moet ze meer dan tien keer per dag naar het toilet en ervaart ze allerlei pijnen. Het beheerst haar hele leven.

Fecestransplantatie

Maar er gloort ook hoop, want Rinneke is proefpersoon voor wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe behandelmethode die goed lijkt te werken. Haar ontstekingswaarden zijn enorm gedaald en de stoelgang is genormaliseerd.

Rinneke kreeg 5 maanden geleden een zogenoemde fecestransplantatie in het Amsterdam UMC. Daarbij krijgen patiënten de darmmicrobiota van een gezonde donor toegediend via hun poep.

Bekijk ook

'Je proeft en ruikt het niet'

"Een vriendin had me erover getipt", vertelt Rinneke over het ontdekken van de behandeling. "Ik ben gaan lezen en dacht: nou ja, als die andere medicijnen allemaal niet werken, wil ik dit wel proberen."

Ze vindt er zelf niets vies aan, zegt ze beslist. "Ik ben verpleegkundige, dus ben wel wat gewend. En je proeft het niet en je ruikt het niet."

Nieuwe gezonde ontlasting

"Bij mensen met colitis ulcerosa spoelen we hun eigen ontlasting weg en we geven we ze nieuwe, verse ontlasting van een supergezonde donor", vertelt maag-darm-leverarts Cyriel Ponsioen. Hij leidt het onderzoek TURN2 waar Rinneke aan meedoet.

"In Nederland lijden zo'n 50.000 mensen aan colitis ulcerosa", weet hij. "Deze chronische darmontsteking leidt tot klachten als diarree, krampen, bloedverlies en vermoeidheid. Daardoor kun je ook je werk niet goed meer doen."

De darmziekte van Rinneke werd behandeld met een experimentele poeptransplantatie

Natuurlijke balans

Veel mensen hebben baat bij medicijnen, maar de ontsteking genees je daar niet mee, legt Ponsioen uit. "Wij denken dat als we de natuurlijke balans tussen bacteriën, virussen, schimmels, al die micro-organismen in je darm kunnen herstellen, dat de ziekte dan tot rust kan komen en misschien wel helemaal over is."

10 jaar geleden startte Ponsioen een eerste studie, met veelbelovende resultaten. Van de 25 behandelde patiënten leken er zes genezen. Maar deze resultaten waren niet wetenschappelijk significant.

Vervolgonderzoek

Er kon niet met zekerheid worden gezegd dat de verbetering door de poeptransplantatie kwam en niet door toeval. Daarom kwam er een vervolgonderzoek, waar Rinneke aan meedoet. Deze studie is 'dubbelblind': er is een groep die echt de poeptransplantatie krijgt, en een placebo-groep.

Rinneke vermoedt dat ze in de eerste groep zit. "Na de eerste behandeling hielp het al een beetje en hoefde ik minder vaak naar het toilet. Na de vierde ging het nog veel beter."

Bekijk ook

Hoge verwachtingen

Ponsioen verwacht veel van zijn onderzoek. "Het onderzoeksteam kan binnenkort de resultaten gaan analyseren. Wij hopen dat ongeveer 40 procent van de mensen die we behandelen blijvend goed op de poeptransplantatie reageert."

Hij benadrukt dat de TURN2 studie vol zit en patiënten zich dus niet meer kunnen aanmelden. Uiteindelijk hoopt Ponsioen zoveel kennis op te doen dat hij straks precies weet welke bacteriën gunstig zijn en bijdragen aan een gezond microbioom in de darmen.

Therapie in pilvorm

"Dat wil zeggen dat je naar het laboratorium gaat en heel erg goed gaat kijken om welke bacteriën het gaat, om welke virussen en om welke schimmels, zodat je weet welke je moet terugbrengen."

Met die kennis hoopt Ponsioen uiteindelijk een therapie te ontwikkelen die mogelijk in de toekomst in pilvorm beschikbaar kan worden. "Dan hoef je tenminste niet meer opgeloste ontlasting via een slangetje naar binnen te brengen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant