Hoe de overheid de kansen op een oplossing voor aanmeldcentrum Ter Apel in Bant zelf verpestte

Door beter te overleggen was een tweede aanmeldcentrum voor asielzoekers in Bant best haalbaar geweest. Dat zeggen direct betrokkenen. "Dan waren we serieus genomen en een partij geweest. Nu wordt het je opgedrongen. Je wordt niet gehoord."

Omwonenden kwamen er op 6 juli via de media achter dat er naast het asielzoekerscentrum in Luttelgeest een aanmeldcentrum moet komen, met plek voor 300 asielzoekers. Het nieuwe aanmeldcentrum zou het huidige aanmeldcentrum in Ter Apel moeten ontlasten. Maar de plannen stuiten op veel verzet.

Alleen maar weerstand

"Ik denk dat staatssecretaris Eric van der Burg het zichzelf heel moeilijk maakt. Want er is in de gemeente Noordoostpolder best wel draagvlak voor een aanmeldcentrum", zegt fractievoorzitter Hylke Hekkenberg van GroenLinks.

"Een persbericht de deur uitdoen zonder dat er een gesprek is geweest met de inwoners. Dat maakte het voor ons heel ongemakkelijk. Mensen snappen dat de problemen in Ter Apel moeten worden opgelost. Maar dan is dialoog voeren met de omgeving wel essentieel. Zoals het nu gebeurt, creëer je alleen maar weerstand."

Naast asielzoekerscentrum

Bant is een dorp met zo'n 1400 inwoners. Het nieuwe aanmeldcentrum moet vlak naast het bestaande asielzoekerscentrum in het naastgelegen dorp Luttelgeest komen, waar zo'n 1000 asielzoekers worden opgevangen.

En daarnaast ligt nog een klein dorpje waar zo'n 300 Poolse arbeidsmigranten wonen. Dat gaat volgens Hekkenberg al jarenlang goed vanwege goede afspraken tussen de gemeenteraad, de klankbordgroep, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en andere betrokken partijen.

Aangedrongen op overleg

Hekkenberg hoorde in april in vertrouwelijkheid van de Commissaris van de Koning van de plannen. En volgens hem was het ook meteen duidelijk dat de gemeenteraad buitenspel stond: "We kregen te horen: 'dit gaat gebeuren, werk je niet mee dan gaat het Rijk het gewoon opleggen'."

"We drongen er keer op keer op aan dat er eerst overleg moest komen met betrokken partijen, een informatieavond, en of dit echt wel de beste plek is voor een aanmeldcentrum. Dat is niet gebeurd en dat is zonde. Dat veroorzaakt nu veel weerstand en daarmee staat de staatssecretaris 3-0 achter voor hij in gesprek gaat."

'Ik kreeg gewoon kippenvel'

Hekkenberg heeft dat goed ingeschat. Bij omwonende Hillie de Jong sloeg de schrik om het hart toen ze de plannen voor een aanmeldcentrum vlak naast haar huis via de media hoorde: "Ik kreeg gewoon kippenvel en dacht: hier moet ik wat mee doen." Voor haar is de maat vol.

Eerder werden zo'n 1450 asielzoekers opgevangen in het azc. Dat leidde tot veel overlast in de buurt. In overleg is toen afgesproken het aantal asielzoekers te verlagen naar maximaal 1000. Toch had het voor haar iets uitgemaakt als ze eerder betrokken was geweest bij de plannen: "Dan waren we serieus genomen en een partij geweest. Nu wordt het je opgedrongen. Je wordt niet gehoord."

Ruimte voor onderhandeling

Ook ondanks de keiharde afspraak dat er niet meer dan 1000 asielzoekers zouden worden opgevangen op de locatie in Luttelgeest, was er ruimte voor onderhandeling, volgens Arjan Dunnewind van Dorpsbelangen Bant. Maar ook hij voelt zich overvallen.

"In Noordoostpolder zijn we gewend dat we in goed overleg met de gemeente tot oplossingen komen." Hij snapt niet dat de overheid het op deze manier aanpakt, zeker omdat het ten koste gaat van het vertrouwen: "Vertrouwen dat keihard nodig is als je om je heen kijkt in de maatschappij."

Hakken in het zand

Volgens Dunnewind zijn de inwoners van Noordoostpolder nuchtere mensen waar best afspraken mee gemaakt kunnen worden, maar is er nu geen onderhandelingsruimte meer: "Protesteren zit helemaal niet in onze genen, maar op deze manier gaan natuurlijk de hakken in het zand. Ik vind dat het tegengehouden moet worden."

Er komt wat hem betreft dus geen aanmeldcentrum in Bant: "De opvangproblemen zijn er al zo lang, maar er wordt niet doorgepakt. Als je blijft aanmodderen weet je dat het vroeg of laat urgent wordt en stress veroorzaakt. Onder stress ga je domme dingen doen en dat is wat hier nu gebeurt. Daar willen wij met onze polder niet de dupe van worden."

Wel overleg geweest

Volgens staatssecretaris Eric van der Burg voor Asiel en Migratie is er de afgelopen maanden wel degelijk overleg geweest, namelijk met burgemeester Roger de Groot: "De burgemeester heeft aangegeven pas een formeel traject te starten als de vraag zou worden gesteld."

"Dat is nu gebeurd en nu is het aan de gemeente om te bepalen hoe zij op het verzoek reageren en of zij omwonenden daarbij betrekken. De komende periode is alle inzet erop gericht om in goed overleg met de gemeente tot overeenstemming te komen."