De Tweede Kamer heeft vandaag ingestemd met het hertellen van de stemmen bij vier kiesbureaus in Tilburg. Een hertelling gebeurt vaker, maar niet vaak in dit stadium en zelden door de Tweede Kamer.

De verkiezingen zijn ondertussen alweer anderhalve week geleden en toch heeft de Tweede Kamer nu ingestemd met een hertelling van de stemmen op een aantal stembureaus.

Telverschillen in Tilburg

Dit omdat er bij vier stembureaus in Tilburg telverschillen zijn gevonden door de Kiesraad. Zo waren er bij één stembureau meer stemmen geteld dan het aantal kiezers dat was toegelaten en zijn er bij een paar bureaus juist minder stemmen geteld dan mensen die hebben gestemd.

Een hertelling gebeurt wel vaker, vertelt Universitair Hoofddocent Politicologie Henk van der Kolk. "Per stembureau wordt er vaak wel herteld, dan vinden ze een fout en dan moet het opnieuw gebeuren, want het is mensenwerk." Vaak gebeurt dit gelijk dezelfde dag of de dag erna op het stembureau zelf. "Maar op het hoogste niveau, namelijk bij de Tweede Kamer, gebeurt dat eigenlijk nooit."

Bekijk ook

Fouten signaleren

Op gemeentelijk niveau zijn de regels rondom het tellen een stuk strenger geworden, vertelt hoogleraar Empirische Politicologie Carolien van Ham. "In het verleden was het zo dat het niet zo erg was als er tussen de stempassen en de stemformulieren één of twee verschillen zaten. En de laatste jaren zijn we daar strenger in geworden. Dus als er ook maar één stem verschil is, moeten alle stemformulieren opnieuw worden geteld."

De fouten hadden dus eigenlijk al op gemeenteniveau gesignaleerd kunnen worden. "Maar," vervolgt Van Ham, "gelukkig is het Nederlandse systeem zo ingesteld dat alle protocollen, alle procesverbalen van stembureaus, ook nog door de Kiesraad worden gecheckt. Die dit dan kan signaleren en voor kan leggen aan de Tweede Kamer."

'Kamer beslist'

Als er dan een vermoeden is dat het niet helemaal klopt, zoals nu in Tilburg, wordt dit voorgelegd aan de Commissie van het Onderzoek van de Geloofsbrieven.

Van Ham legt uit: "Dat is de commissie in de Tweede Kamer die dan beslist of er herteld wordt of niet. Dat is dus niet iets wat de kiesraad beslist, maar de Kamer zelf. Het gaat nu om de restzetel. 149 zetels staan al vast. Die stemmen zijn al geteld, daar is geen twijfel over."

Bekijk ook

Strijd SP en D66

Het verschil in het aantal stemmen dat we nu zien in Tilburg maakt normaal gesproken in principe niet heel veel uit. In Nederland zijn er gemiddeld 70.000 stemmen nodig om een zetel te halen. De enige reden dat het belangrijk is, vertelt Van Ham, is omdat het de restzetel kan bepalen.

"Volgende week wordt de kamer beëdigd, dus je wilt niet per ongeluk een SP-lid installeren als die zetel eigenlijk naar D66 had moeten gaan."

Te weinig stemmen

Van der Kolk denkt dat het hertellen niet zoveel invloed zal hebben op de restzetel. "Een klein verschil kan ervoor zorgen dat D66 tien zetels krijgt en de SP één zetel minder dan ze nu hebben. Alleen bij die hertelling gaat het maar om twintig, dertig stemmen waar we een probleem mee hebben."

Vanwege de telling was er nog twijfel of de benoeming van de Tweede Kamerleden uitgesteld zou worden. Maar hier zal geen sprake van zijn. Inmiddels is bekend gemaakt dat de hertelling geen verandering oplevert in de uitslag.

Veel checks

Zowel Van Ham als Van der Kolk is van mening dat we in Nederland een goed systeem hebben. "Internationale organisaties bezoeken regelmatig verkiezingen in Nederland en komen er eigenlijk altijd tot de conclusie dat de verkiezingen uitstekend zijn georganiseerd", vertelt Van der Kolk.

"Wat mij betreft laat dit zien dat het systeem goed werkt. Er zitten veel checks op en dus komt zoiets naar voren", licht Van Ham toe. "Het bijna onmogelijk is om te frauderen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.