Hoe astronauten en robots de Nederlandse glastuinbouw verder helpen

Met minder energie, minder handen en minder grond, méér voedsel produceren: de glastuinbouw werkt hard om dat voor elkaar te krijgen. Want in 2050 moeten 10 miljard monden worden gevoed. Hulp komt daarbij uit onverwachte hoek: van robots en astronauten.

Binnen de verduurzaming van het telen van gewassen, is ruimtevaartorganisatie NASA een grote speler. Astronauten maken met hun reizen en onderzoeken stappen in het ontwikkelen van nieuwe methodes die de glastuinbouw hier op aarde mogelijk kunnen verbeteren.

'Vertical farming'

Hoogleraar Tuinbouw en Productfysiologie Leo Marcelis van Wageningen University is blij met alle kennis die NASA in de afgelopen jaren in het heelal heeft vergaard. "De astronauten van NASA hebben op hun reizen naar de ruimte gewassen meegenomen om mee te experimenteren. Hoe groeit groente zonder zonlicht, met weinig water en weinig grond? Ze kwamen met heel veel kennis daarover terug", vertelt de hoogleraar.

"Wat zij doen in de ruimte, zijn wij in WUR Bleiswijk in het hart van de gemeente Lansingerland ook aan het doen. We hebben daar een zogenoemde 'vertical farm' gebouwd, waar we gewassen verticaal telen en met speciale lichten." Vertical farming is een methode waarbij gebruik wordt gemaakt van gestapelde lagen of verticaal oplopende oppervlakken. Een voordeel daarvan is dat je alles zelf in de hand hebt, volgens Marcelis. "Je bent niet afhankelijk van het weer, waardoor je op ieder gewenst moment de gewenste kwaliteit kunt leveren."

De NASA op bezoek

Afgelopen week was in Bleiswijk een van de grootste experts op het gebied van 'space farming' te gast: de Amerikaanse astrobotanicus Raymond Wheeler van ruimtevaartorganisatie NASA. Al jarenlang begeleidt hij tuinbouw-experimenten van astronauten in de ruimte. In Bleiswijk wilde hij met eigen ogen zien hoe de Nederlandse glastuinbouw zich verder ontwikkelt aan de hand van die kennis. "Het ziet er heel indrukwekkend uit waar jullie mee bezig zijn", zegt hij.

"Ik denk persoonlijk dat Nederland een wereldleider is op het gebied van glastuinbouw. Wij leren heel veel van de onderzoeken die verschijnen in de Nederlandse artikelen", zegt Wheeler.

Energie

Naar verwachting zullen in 2050 wereldwijd naar schatting 10 miljard monden moeten worden gevoed. De Nederlandse glastuinbouw zal daar een belangrijke rol in blijven spelen. Met het oog op de toekomst is het belangrijk dat er energiezuiniger geteeld wordt.

Onderzoeker Isabella Righini doet al 5 jaar onderzoek bij het Fieldlab Vertical Farming in Bleiswijk. Er zijn volgens haar genoeg uitdagingen om te blijven innoveren. "Ons belangrijkste doel is om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen binnen de kassen te verminderen. Dit doen wij bijvoorbeeld al door middel van speciale LED-verlichting."

Personeel

Net als veel andere sectoren kampt ook de glastuinbouw met tekorten aan personeel. Voor dit probleem zoekt het robotica-lab van Agro Food Robotics in Wageningen naar oplossingen. "We zijn hier al jaren bezig met het ontwikkelen van robots", vertelt onderzoeker Agro-robotica Jos Ruizendaal van Wageningen University & Research.

"Zoals een robot die paprika's kan plukken. En dit jaar hebben we een gerbera-robot die door middel van een camera precies kan zien hoe die nauwkeurig en goed moet oogsten."

Nog een voordeel van robots

En er is nog een voordeel, vertelt Ruizendaal. "Als er minder mensen in de kassen werken, is er minder kans op ziektes en plagen in de kassen. Op die manier hoef je ook minder biologische bestrijdings- en beschermingsmiddelen toe te passen."

Ruizendaal verwacht niet dat de robots op korte termijn de enige arbeidskrachten in de kassen zijn. Hiervoor zijn de investeringen te hoog. "Er zal personeel nodig blijven in de kassen. Wat we wel zullen zien is dat de grote handelingen eerst geautomatiseerd worden. Denk bijvoorbeeld aan het oogsten. Maar de robots gaan er voor een groot deel voor zorgen dat we in 2050 genoeg eten voor iedereen hebben."