Hevige gevechten in het Syrische Oost-Ghouta: wapenstilstand mislukt

De tijdelijke gevechtspauze in Oost-Ghouta, een dichtbevolkte streek ten oosten van Damascus, moest humanitaire hulp mogelijk maken. Maar na twee uur van relatieve rust kwamen de eerste berichten al naar buiten dat de rebellen mortieren zouden blijven afvuren vanuit het front. Burgers en strijders vrezen voor hun leven.

De boodschap van de Russische president Vladimir Poetin was duidelijk: de gevechtspauze in Oost-Ghouta moest tot 14.00 uur duren en zou meerdere dagen gelden. Sinds het voorjaar van 2013 worden in Oost-Ghouta strijders en burgers belegerd. Het bestand moet volgens Rusland de bewoners van de dorpen in staat stellen om het gebied te verlaten. Zo zou er een centrale corridor komen, waarlangs de hulp veilig kan worden verdeeld.

‘Burgers zijn een menselijk schild’

Maar van een staakt-het-vuren blijkt geen sprake. Het persbureau Interfax meldde dat volgens Russische militairen strijders het vuur hebben geopend op de route die was aangemerkt als uitgang voor burgers uit Oost-Ghouta of als ingang voor hulp. Volgens Moskou beschieten strijders die humanitaire corridor.

Moskou en Damascus hebben erop gewezen dat de strijders burgers als menselijk schild gebruiken en beelden van gewonde burgers verspreiden om internationaal sympathie te werven. Ook zijn veel mensen door de strijders gegijzeld. Rebellen spraken tegen dat zij de vluchtroute beschoten en burgers wilden tegenhouden. "We houden niemand tegen en laten burgers zelf beslissen", zei een woordvoerder van een van de rebellengroepen tegen de NOS.

Het NRC meldt dat de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens onderzoek gaat doen naar vermeend gebruik van chemische wapens in Oost-Ghouta. Er bestaan vermoedens dat het Syrische leger chloorgas heeft ingezet in een van de dorpen in Oost-Ghouta.

Lees ook: 'Zelfs na het staakt-het-vuren blijven raketten vallen op het Syrische Oost-Ghouta'

560 doden door luchtaanvallen

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties nam eind februari, met Russische steun, een resolutie aan voor een wapenstilstand van dertig dagen in Syrië. Na aanvankelijk verzet van Rusland en dagen van onderhandelingen stemden de vijftien lidstaten voor de resolutie. Deze bevat echter geen bindende druk om het staakt-het-vuren onder internationaal recht af te dwingen. De VS beschuldigden Rusland ervan de stemming dagenlang opzettelijk vertraagd te hebben.

Het is ook niet duidelijk waarom de gevechtspauze slechts vijf uur per dag duurt. Hulpverleners stellen dat dit niet lang genoeg is. Het Syrische leger heeft meer dan een week geleden een groot offensief tegen Oost-Ghouta ingezet. Bij luchtaanvallen zouden al meer dan 560 mensen om het leven zijn gekomen.

Oost-Ghouta was ooit het oostelijk deel van een vruchtbaar landbouwgebied dat het nabijgelegen Damascus 'voedde'. Sinds de jaren tachtig is deze groene zone meer en meer bezaaid met woonwijken of voorsteden. De strijdgroepen hebben nog een grofweg rond gebied in handen dat een doorsnede van circa 9 kilometer heeft. Volgens sommige schattingen zijn er nog 400.000 mensen.