De hoge energieprijzen, maar ook het klimaat vragen erom dat we met z'n allen een beetje minderen. En dat kan ook best, bewijzen Annet en Ter. Sinds anderhalf jaar woont het stel in het bos in Zweden. En ze zijn nog gelukkiger ook.

Doe een stap terug om vooruit te komen. Kort samengevat is dat de filosofie van Annet en Ter. 15 jaar lang hadden Annet (40) en Ter (44) met hun rugzak de wereld over gereisd en op allerlei plekken gewerkt, toen ze in 2018 terugkwamen in Nederland. Maar ondanks dat hier hun roots liggen, lukte het ze niet te aarden. "Deze samenleving is zo hectisch, alles moet beter, mooier, sneller. Op straat zagen we heus ook gelukkige, maar vooral vermoeide gezichten", vertelt Ter. "Wij wilden niet op die manier leven."

Off grid

Het stel maakte een plan: hard werken, zo weinig mogelijk uitgeven en op die manier voldoende geld sparen om een nieuw leven te beginnen op een plek die hen wél gelukkig zou maken. 3 jaar later kochten ze een stukje land middenin een bos in Zweden, zo'n 4 kilometer van het dorp Gunnarskog, dat nog geen driehonderd inwoners telt.

"De dichtstbijzijnde buurman woont kilometers verderop, daar staat ook onze brievenbus", vertelt Annet. Ze wonen nu anderhalf jaar in een kleine blokhut off grid, dus zonder aansluitingen voor gas, water en elektriciteit. "Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar in veel landen leven mensen nog steeds zo, zonder moderne apparatuur. Om een goed leven te leiden heb je echt niet zoveel nodig als vaak wordt gedacht."

Bron: eigen beeld

Bijna zelfvoorzienend

Op de plek waar Annet en Ter wonen verbouwen ze deels hun eigen groenten en houden ze kippen voor vlees en eieren. Komend jaar komen er schapen bij. Over 3,5 jaar hopen ze voor 80 procent zelfvoorzienend te zijn, zo min mogelijk afhankelijk van een supermarkt en andere winkels. Op dit moment zijn ze voor zo'n 40 procent zelfvoorzienend, schat Ter.

Hun mobiele telefoons, waar ze vanwege hun werk en contact met familie en vrienden geen afscheid van hebben genomen, laden ze op met de stroom die ze opwekken via twee kleine zonnepanelen. Die stroom gebruiken ze ook om een paar ledlampjes te laten branden als dat nodig is. Het kan flink donker worden in het bos.

Regenwater drinken

Om te zorgen dat ze het - vooral 's winters - niet te koud krijgen, heeft het stel twee haarden en een houtstoof gebouwd in hun huisje. Ter: "Met de bosbeheerder heb ik afgesproken dat ik daar omgevallen bomen voor mag gebruiken. Voor één boom loop je soms 2 kilometer en daar doe je dan ongeveer een week mee, zo leer je wel zuinig om te gaan met je warmte."

Dat geldt ook voor water. Regenwater wordt opgevangen en gefilterd, zodat ze het kunnen gebruiken als drinkwater en om mee te koken. Douchen en (af)wassen doen ze met water uit de dichtstbijzijnde beek.

Iets bijdragen aan de maatschappij

"In eerste instantie wilden we helemaal geen elektriciteit gebruiken, maar dat bleek eigenlijk onmogelijk, omdat helemaal geen geld verdienen niet kan. Ook als je in the middle of nowhere woont, betaal je bijvoorbeeld belasting. En dat willen we ook, we vinden het belangrijk om een bijdrage te leveren aan de maatschappij", vertelt Annet.

Om geld te verdienen werkt Annet als zelfstandig belastingadviseur voor Nederlanders in Zweden en bieden ze overnachtingen en excursies aan in het gebied waar ze wonen. Daarnaast hebben ze het druk op hun boerderij. Ze zorgen ervoor dat de gewassen goed groeien en hun dieren goed verzorgd worden.

Smeltwater voor de dieren

De temperaturen in Zweden komen in de wintermaanden vaak niet boven het vriespunt uit. Hoe het stel er dan toch voor zorgt dat ze het - in elk geval binnen - niet koud krijgen? "Zodra de vorst komt, dichten we alle kieren met gedroogde mos. Ook leggen we 's nachts een dikke deken voor de schouw om koude stroom tegen te gaan", vertelt Annet.

's Winters gebruiken ze smeltwater als drinkwater voor de dieren. "Het gebeurt weleens dat, als de temperatuur ver onder 0 duikt dat de pannen met dat smeltwater op de vloer bevriezen. Het eerste wat we dan doen als we wakker worden is onze houtstoof aanmaken, zodat we dat water kunnen smelten. Dat herhalen we dan ieder uur."

Bron: eigen beeld

Spinnen en vilten

Hun leefstijl zorgt dus best weleens voor lastige situaties, maar dat maakt het ook leuk, zegt Ter: "We zijn continu bezig met zelfontwikkeling, want hoe meer vaardigheden je leert hoe meer zelfvoorzienend je wordt en dus minder afhankelijk als consument."

Wat ze nog graag zouden leren? "Dingen als houtbewerking, spinnen, vilten, wol verven met natuurlijke grondstoffen, aardewerk, voedsel verzamelen, noem het maar op."

Anderen inspireren

Hoewel Annet en Ter het echt weleens moeilijk hebben, is vertrekken naar Zweden een hele goede keuze geweest, daar zijn ze het over eens. Dat lang niet iedereen kan doen wat zij doen, realiseren ze zich ook, maar toch hopen ze anderen te inspireren met hun manier van leven.

Annet: "We willen laten zien dat het op veel vlakken best een beetje minder kan, dat is goed voor de wereld en voor je portemonnee. Wij doen dat op een extreme manier, maar dat hoeven anderen natuurlijk niet te doen. Wat we hopen dat mensen hier uithalen is dat ze de keuzes die ze maken, op een bewuste manier maken. Dat kan zijn dat je wat groenten verbouwt op je balkon, of minder vlees gaat eten. Alle kleine beetjes helpen."

Bron: eigen beeld

Andere geluiden

Of ze weleens terugverlangen naar Nederland? "Natuurlijk is dit leven soms eenzaam, maar het leven in Nederland past niet bij ons", vertelt Annet.

"Laatst logeerde ik bij mijn ouders, maar ik kon niet wennen aan het geluid van de grasmaaier op de vroege ochtend en het blaffen van honden. Hier zijn de enige geluiden een haan die af en toe kraait en de wind door de bomen."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."