De hoge energieprijzen, maar ook het klimaat vragen erom dat we met z'n allen een beetje minderen. En dat kan ook best, bewijzen Annet en Ter. Sinds anderhalf jaar woont het stel in het bos in Zweden. En ze zijn nog gelukkiger ook.

Doe een stap terug om vooruit te komen. Kort samengevat is dat de filosofie van Annet en Ter. 15 jaar lang hadden Annet (40) en Ter (44) met hun rugzak de wereld over gereisd en op allerlei plekken gewerkt, toen ze in 2018 terugkwamen in Nederland. Maar ondanks dat hier hun roots liggen, lukte het ze niet te aarden. "Deze samenleving is zo hectisch, alles moet beter, mooier, sneller. Op straat zagen we heus ook gelukkige, maar vooral vermoeide gezichten", vertelt Ter. "Wij wilden niet op die manier leven."

Off grid

Het stel maakte een plan: hard werken, zo weinig mogelijk uitgeven en op die manier voldoende geld sparen om een nieuw leven te beginnen op een plek die hen wél gelukkig zou maken. 3 jaar later kochten ze een stukje land middenin een bos in Zweden, zo'n 4 kilometer van het dorp Gunnarskog, dat nog geen driehonderd inwoners telt.

"De dichtstbijzijnde buurman woont kilometers verderop, daar staat ook onze brievenbus", vertelt Annet. Ze wonen nu anderhalf jaar in een kleine blokhut off grid, dus zonder aansluitingen voor gas, water en elektriciteit. "Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar in veel landen leven mensen nog steeds zo, zonder moderne apparatuur. Om een goed leven te leiden heb je echt niet zoveel nodig als vaak wordt gedacht."

Bron: eigen beeld

Bijna zelfvoorzienend

Op de plek waar Annet en Ter wonen verbouwen ze deels hun eigen groenten en houden ze kippen voor vlees en eieren. Komend jaar komen er schapen bij. Over 3,5 jaar hopen ze voor 80 procent zelfvoorzienend te zijn, zo min mogelijk afhankelijk van een supermarkt en andere winkels. Op dit moment zijn ze voor zo'n 40 procent zelfvoorzienend, schat Ter.

Hun mobiele telefoons, waar ze vanwege hun werk en contact met familie en vrienden geen afscheid van hebben genomen, laden ze op met de stroom die ze opwekken via twee kleine zonnepanelen. Die stroom gebruiken ze ook om een paar ledlampjes te laten branden als dat nodig is. Het kan flink donker worden in het bos.

Regenwater drinken

Om te zorgen dat ze het - vooral 's winters - niet te koud krijgen, heeft het stel twee haarden en een houtstoof gebouwd in hun huisje. Ter: "Met de bosbeheerder heb ik afgesproken dat ik daar omgevallen bomen voor mag gebruiken. Voor één boom loop je soms 2 kilometer en daar doe je dan ongeveer een week mee, zo leer je wel zuinig om te gaan met je warmte."

Dat geldt ook voor water. Regenwater wordt opgevangen en gefilterd, zodat ze het kunnen gebruiken als drinkwater en om mee te koken. Douchen en (af)wassen doen ze met water uit de dichtstbijzijnde beek.

Iets bijdragen aan de maatschappij

"In eerste instantie wilden we helemaal geen elektriciteit gebruiken, maar dat bleek eigenlijk onmogelijk, omdat helemaal geen geld verdienen niet kan. Ook als je in the middle of nowhere woont, betaal je bijvoorbeeld belasting. En dat willen we ook, we vinden het belangrijk om een bijdrage te leveren aan de maatschappij", vertelt Annet.

Om geld te verdienen werkt Annet als zelfstandig belastingadviseur voor Nederlanders in Zweden en bieden ze overnachtingen en excursies aan in het gebied waar ze wonen. Daarnaast hebben ze het druk op hun boerderij. Ze zorgen ervoor dat de gewassen goed groeien en hun dieren goed verzorgd worden.

Smeltwater voor de dieren

De temperaturen in Zweden komen in de wintermaanden vaak niet boven het vriespunt uit. Hoe het stel er dan toch voor zorgt dat ze het - in elk geval binnen - niet koud krijgen? "Zodra de vorst komt, dichten we alle kieren met gedroogde mos. Ook leggen we 's nachts een dikke deken voor de schouw om koude stroom tegen te gaan", vertelt Annet.

's Winters gebruiken ze smeltwater als drinkwater voor de dieren. "Het gebeurt weleens dat, als de temperatuur ver onder 0 duikt dat de pannen met dat smeltwater op de vloer bevriezen. Het eerste wat we dan doen als we wakker worden is onze houtstoof aanmaken, zodat we dat water kunnen smelten. Dat herhalen we dan ieder uur."

Bron: eigen beeld

Spinnen en vilten

Hun leefstijl zorgt dus best weleens voor lastige situaties, maar dat maakt het ook leuk, zegt Ter: "We zijn continu bezig met zelfontwikkeling, want hoe meer vaardigheden je leert hoe meer zelfvoorzienend je wordt en dus minder afhankelijk als consument."

Wat ze nog graag zouden leren? "Dingen als houtbewerking, spinnen, vilten, wol verven met natuurlijke grondstoffen, aardewerk, voedsel verzamelen, noem het maar op."

Anderen inspireren

Hoewel Annet en Ter het echt weleens moeilijk hebben, is vertrekken naar Zweden een hele goede keuze geweest, daar zijn ze het over eens. Dat lang niet iedereen kan doen wat zij doen, realiseren ze zich ook, maar toch hopen ze anderen te inspireren met hun manier van leven.

Annet: "We willen laten zien dat het op veel vlakken best een beetje minder kan, dat is goed voor de wereld en voor je portemonnee. Wij doen dat op een extreme manier, maar dat hoeven anderen natuurlijk niet te doen. Wat we hopen dat mensen hier uithalen is dat ze de keuzes die ze maken, op een bewuste manier maken. Dat kan zijn dat je wat groenten verbouwt op je balkon, of minder vlees gaat eten. Alle kleine beetjes helpen."

Bron: eigen beeld

Andere geluiden

Of ze weleens terugverlangen naar Nederland? "Natuurlijk is dit leven soms eenzaam, maar het leven in Nederland past niet bij ons", vertelt Annet.

"Laatst logeerde ik bij mijn ouders, maar ik kon niet wennen aan het geluid van de grasmaaier op de vroege ochtend en het blaffen van honden. Hier zijn de enige geluiden een haan die af en toe kraait en de wind door de bomen."

Uitgeprocedeerde asielzoekers zouden de Europese Unie echt moeten verlaten: dat is de inzet van nieuwe plannen van de Europese Commissie. Maar hoogleraar migratie Arjen Leerkes is kritisch. "Voor een deel gaat het ook om beeldvorming."

Waarom krijgt de een na een schokkende gebeurtenis posttraumatische stress en de ander niet? Radboud Universiteit deed hier samen met de Nationale Politie onderzoek naar.

Mishandeling, een zwaar ongeval of oorlog, dit zijn enkele voorbeelden van situaties die kunnen leiden tot een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS). In Nederland krijgen jaarlijks 400.000 mensen de diagnose. Maar de een is hier gevoeliger voor dan de ander, blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Uniek onderzoek naar PTSS

Aan het onderzoek van de universiteit deden ruim 200 beginnende agenten mee. Volgens neurowetenschapper en een van de onderzoekers van de studie Linda De Voogd is dit uniek. "Er zijn weinig onderzoeken gedaan waarbij de deelnemers nog geen dingen hebben meegemaakt of geen PTSS-klachten hebben", vertelt ze.

En voor een goede meting moet je er juist bij zijn voordat iemand een traumatische ervaring meemaakt, weet de onderzoeker. "Ook richtten vorige studies zich vooral op kleinere onderzoeksgroepen en militairen."

Wel of niet schieten

Tijdens het onderzoek moesten de agenten onder een MRI-scan een schietopdracht doen. "Om de spanning op te bouwen moesten de deelnemers een poppetje in de gaten houden. Het poppetje kon een geweer of een telefoon uit zijn zak pakken", gaat De Voogd verder. En op basis daarvan moesten de agenten een keuze maken: wel of niet schieten.

"Bij het pakken van het geweer, moesten de agenten op het poppetje schieten. Bij het pakken van de telefoon, moeten ze niks doen. Dat was dan de veilige situatie," vertelt De Voogd. "Bij een foute keuze kregen de agenten een elektrisch schokje. De schok doet niet echt pijn, maar het is wel vervelend. Er stond dus wel iets op het spel."

Actieve amygdala

Het uitvoeren van de oefening stimuleert hersenactiviteit, vooral in de amygdala. "Dat is een gebied in de hersenen dat betrokken is bij het verwerken van informatie en het detecteren van dreiging", legt De Voogd uit.

Anderhalf jaar na de MRI-scan moesten de onderzochte agenten terugkomen naar de universiteit. "Uit de studie blijkt dat agenten met een hyperactieve amygdala vaker kampen met de symptomen die passen bij PTSS", vertelt De Voogd. "Mensen met een actievere amygdala hebben dus meer kans op het ontwikkelen van PTSS na het meemaken van trauma."

Nachtmerries en overprikkeld

Voormalig politieagent Maaike Zegers heeft te maken gehad met zo'n trauma. "Tijdens mijn werk kreeg ik steeds vaker een onveilig gevoel en wilde ik niet terug naar bepaalde plekken", vertelt ze.

"In het begin dacht ik: dat is logisch en dit hoort nou eenmaal bij mijn baan. PTSS was ook geen onderwerp dat destijds bij de politie besproken werd. Maar mijn klachten gingen van kwaad tot erger: nachtmerries, overprikkeld en een extreem kort lontje. Na enige tijd kwam ik thuis te zitten en startte ik met intensieve traumaverwerking."

'Donkere wolk ging weg'

"Inmiddels gaat het mentaal goed met mij en ik werk niet meer bij de politie", vertelt ze. Ze schreef een paar jaar geleden het boek 'Een kast vol', om families te helpen om met PTSS om te gaan. "Juist door het woord 'PTSS' in huis te halen, ging de donkere wolk weg. Dat was verhelderend."

Zegers was geen onderdeel van het onderzoek van de Radboud Universiteit, maar juicht dit soort studies erg toe. "Als ik van tevoren had geweten dat ik misschien een hoger risico had op PTSS, dan had ik nog steeds het vak gekozen. Ik heb bij de politie ook een hele fijne tijd gehad."

Eén stukje in een grote puzzel

Met de studie probeert de onderzoeker preventief te kijken naar PTSS en mensen zoals Maaike Zegers te helpen.

"Met dit onderzoek zijn er wellicht mogelijkheden om beter om te gaan met trauma of aversieve gebeurtenissen. In de hoop om de kans op PTSS te verkleinen, ook voor andere beroepen buiten de politie,'' zegt De Voogd. "Maar de studie is slechts één stukje in een grote puzzel."