In talkshow M zei journalist Tom Egbers dat er maar zeven landen op de hele wereld zijn die nooit door Engeland bezet zijn. Een aantal dat vragen op roept, want zijn het er echt zó weinig? Volgens historici is het aantal iets groter.

In 'Toms Schotland' gaat Tom Egbers op zoek naar de Schotse roep om onafhankelijk te worden van het Verenigd Koninkrijk. Hij zei daarover bij M, over het imperialistische imago van Engeland: "De Britten zijn een imperialistisch volk geweest. Ik geloof dat er zeven landen op de hele wereld zijn die niet ooit door Engeland bezet zijn geweest of anderszins."

'Grote delen van de wereld waren nooit kolonie'

Maar klopt dat getal wel? "Mijn eerste reactie was dat het onzin is", zegt Remco Raben, bijzonder hoogleraar koloniale en postkoloniale literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

"Er zijn hele grote delen van de wereld die nooit een kolonie van Groot-Brittannië zijn geweest", legt hij uit. "Grote delen van Afrika bijvoorbeeld, bijna heel Zuid-Amerika en grote delen van Centraal-en Oost-Azië."

Bekijk ook

'Hij overdrijft een beetje'

"Maar Egbers voegt nog iets toe, namelijk 'of anderszins'", zegt Raben. "Als je kijkt naar alle landen ter wereld, dat zijn er nu 195, en alle landen neemt die ooit door Engeland zijn aangevallen of een soort militaire aanwezigheid of bezetting hebben gehad, dan kom je aardig in de buurt. Dan kom je bij 171 landen."

"Dan heb je dus 24 landen die niét bezet zijn geweest", legt hij uit. "Dus dan overdrijft Egbers alsnog een beetje. Maar dan zit je dichter bij de zeven."

De macht van het Verenigd Koninkrijk

Imperialistisch is Engeland in ieder geval geweest- en nog steeds. Op dit moment bestaat het Verenigd Koninkrijk uit Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland. "Daarnaast heb je nog een hele serie overzeese gebieden", vertelt oud-correspondent en presentator van Bureau Buitenland Tim de Wit.

"Die gebieden vallen wél onder de soevereiniteit van het Verenigd Koninkrijk, maar maken er geen deel van uit. Dat zijn bijvoorbeeld Gibraltar, de Falkland Eilanden en de Britse Maagdeneilanden."

Bekijk ook

Gemenebest van Naties

Ook zijn er nog zestien landen waar koningin Elizabeth II nog steeds staatshoofd is, vertelt De Wit. "Dat zijn voormalige koloniën die nooit afstand hebben genomen van de Britse Queen. Die zijn verder wel volledig onafhankelijk. Dat zijn onder meer Australië, Canada en Papoea-Nieuw-Guinea."

Die landen vallen samen met andere landen onder het Gemenebest van Naties- voorheen het Brits Gemenebest. In dat vrijwillige samenwerkingsverband werken 53 onafhankelijke staten samen, met Queen Elizabeth als symbolisch hoofd. De meeste staten uit het Gemenebest zijn voormalige koloniën en mandaatgebieden.

Discussie leeft het meest in Schotland

De Schotse roep om onafhankelijkheid is erg sterk, vertelt oud-correspondent Tim de Wit. Ook in andere landen van het Verenigd Koninkrijk leven deze gevoelens. "In Wales hoor je deze geluiden ook wel, er zijn ook een paar onafhankelijkheidspartijen daar, maar daar is die beweging veel minder groot."

Noord-Ierland heeft weer een ander verhaal. "Ook daar heb je een behoorlijk grote onafhankelijkheidsbeweging. Met name katholieke Ieren en de grote politieke partij Sinn Féin willen graag dat het land aansluit bij Ierland", vertelt De Wit. "In die zin zie je wel dat in al die landen, behalve in Engeland, sprake is van een onafhankelijkheidsdiscussie. Maar in Schotland leeft die discussie het meest."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.