Heinrich Boere, de gewillige beul...

Heinrich Boere kijkt niet op of om. Uitgezakt zit ‘ie in z’n rolstoel, hij staart wat voor zich uit. 88 jaar oud, ziek, getormenteerd. Voor de rechter moeten staan voor misdaden die hij meer dan 65 jaar geleden heeft gepleegd.

Boere kijkt dan ook niet vrolijk. Het is een hele andere Boere dan een paar weken geleden als we ‘em opzoeken in het bejaardentehuis in het Duitse Eschweiler. Hij vindt onze aanwezigheid wel gezellig, want zoveel bezoek krijgt hij niet. We willen weten wat Boere verwacht van het proces en of hij berouw toont. Na een eerste snauw (“Raus!”) ontdooit de oud-SS-er en ontstaat er zelfs een ongedwongen, bijna ‘gemütliche’ sfeer. Boere praat honderduit over de liefde voor z’n hondjes Kerrie en Cherrie en de onvoorwaardelijke loyaliteit van zijn kameraden bij de Waffen SS…

Heinrich Boere, Maastrichtenaar, zoon van een Duitse moeder en een Nederlandse vader. Hij is 19 en werkeloos als de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrekken. Iemand die niet weet wat hij met z’n leven aanmoet. Een jonge man die al snel onder de indruk is van de groene uniformen..

Al snel na zijn aanmelding bij de Waffen SS wordt Boere aan het Oostfront gestationeerd. Hij valt op bij zijn superieuren: blond, atletisch gebouwd en goed in het opvolgen van bevelen. Boere belandt bij een elite-eenheid binnen de SS: de Wiking Divisie. SS-kenner en journalist Sytze van der Zee: “Als de Wiking Divisie langskwam bleef niemand gespaard: vrouwen, kinderen, mannen, alles en iedereen werd afgeslacht, die mannen waren kei- en keihard.” Jaren later vertelt Boere dat deze periode in zijn leven hem totaal heeft afgestompt: “Daar aan het front aten we onze boterhammen op de lijken van de Russische soldaten, want ja, we moesten toch ergens op zitten..”

Maar daar staat Boere vandaag niet voor terecht. Volgens de Duitse Officier van Justitie Ulrich Maas heeft de SS-er minstens drie Nederlandse burgers vermoord in de zomer van 1944. “Laaghartige moorden, achterbaks”, stelt Maas. Boere maakt na zijn veldtochten aan het Oostfront deel uit van het beruchte Silbertanne Kommando, een SS- doodseskader dat ‘Oranjegezinde Nederlanders’ liquideerde. Het ging om wraakexercities na aanslagen op NSB-ers en veldwachters. Ook in die periode valt Boere op bij z’n superieuren. “Een gewillige beul, de perfecte uitvoerder”, stelt SS-kenner Van Der Zee. Aanbellen, aussweis controlen, drie kogels afvuren op het slachtoffer en hard wegrijden.

Een paar weken eerder in het bejaardentehuis kan Boere zich niets meer van die turbulente oorlogstijd herinneren. Frits Bicknese, Frans Kusters, Teun de Groot, onschuldige burgers, broodwinnaars? Boere kijkt me met grote ogen aan: “Keine ahnung, het is zo lang geleden…” Volgens de Nederlandse rechter behoorde Boere tot de categorie ‘zware oorlogsmisdadigers’. In 1949 veroordelen ze hem –bij verstek en met een zee aan bewijs- tot de doodstraf. Later wordt dat omgezet in levenslang. Zeven jaar lang verbergt Boere zich bij z’n moeder in de kast in Maastricht, dan vlucht hij naar Duitsland. Nu moet Boere dan eindelijk voor die moorden terecht staan. Boere vraagt of we een “mooi verslag” willen maken en knikt me vriendelijk toe. Ongelooflijk welke gruwelen deze ogen allemaal gezien moeten hebben.

Jelle Visser, november 2009

Bekijk ook 'Driemaal levenslang voor Nederlandse SS-er Boere’

En 'Vervolg rechtzaak Heinrich Boere'