meer NPO start

Heeft Nederland de meeste landbouwdieren ter wereld, zoals Jesse Klaver beweert? Dit is hoe het zit

Heeft Nederland de meeste landbouwdieren ter wereld, zoals Jesse Klaver beweert? Dit is hoe het zit
Hebben wij de meeste landbouwdieren?
Bron: ANP

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen pleiten sommige politici voor het verkleinen van de Nederlandse veestapel. Maar hoe groot is die eigenlijk vergeleken met andere landen? Heel erg groot, zeggen de experts.

Tijdens een uitzending van Buitenhof barstte het debat tussen fractievoorzitters Jesse Klaver (GroenLinks), Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) en Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) los toen het ging over stikstof, boeren en de veestapel. "Nederland blijft de veestal van Europa. Wij hebben de meeste landbouwdieren per vierkante meter van iedereen", zei Klaver. Maar klopt dat?

We zijn een klein land

Landbouweconoom Cor Pierik van het Centraal Bureau voor Statistiek heeft de Nederlandse veestapel vergeleken met die van andere landen in Europa. Het viel hem op dat kleine landen snel hoog in de 'veedichtheidsindex' stonden. "Nederland is natuurlijk een klein land", legt hij uit. "Als je veel dieren hebt in een klein land, heb je automatisch ook een hoge veedichtheid."

We hebben hier in Nederland 100 miljoen kippen, ruim 12 miljoen varkens en bijna 4 miljoen koeien, blijkt uit de cijfers van het CBS.

Koe zwaarder dan kip

Pierik vertelt hoe die Europese statistieken tot stand komen. Ze kijken niet naar de totale oppervlakte van een land, maar naar de landbouwoppervlakte.

Ook maken de statistieken onderscheid per dier: "Ze tellen niet alleen de varkens, koeien en kippen bij elkaar op, maar er wordt ook gekeken naar hoeveel voer die beesten tot zich nemen." Dat is waarom een koe in de statistieken zwaarder meeweegt dan een kip.

Bekijk ook

Grote regionale verschillen

De landbouweconoom legt uit dat als je hiernaar kijkt, het belangrijk is om de grote regionale verschillen in Nederland mee te nemen. De veedichtheid ligt in sommige provincies veel hoger dan in andere. Het is volgens hem dan ook moeilijk om één landelijk beleid voor de veestapel te ontwikkelen.

Hoogleraar dierwetenschappen Simon Oosting van de Universiteit Wageningen sluit zich hierbij aan. Volgens hem is het wel zo dat de veedichtheid overal in Nederland hoog is. "De noordelijke provincies met kleigronden hebben veel koeien. Zandgronden zoals in Brabant, de Achterhoek en Twente hebben veel varkens en pluimvee. Alles bij elkaar opgeteld is heel Nederland dichtbevolkt met vee."

'Nederland echt koploper'

Maar wat betekent dat nu precies? Is Nederland 'de veestal van Europa' en hebben we de meeste landbouwdieren per vierkante meter 'van iedereen', zoals Klaver beweert? Landbouweconoom Pierik geeft hem gelijk: "Als we kijken naar de Europese statistieken, is Nederland echt koploper."

Hoogleraar Oosting gaat zelfs nog een stapje verder. "Als we al het vee in Nederland bij elkaar optellen, heeft Nederland de hoogste veedichtheid van de hele wereld."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant