Hardhandige geestuitdrijvingen en rituele zwaarden: de krankzinnige wereld van Gerrit Jan van D. uit Ruinerwold

Veel over wat zich afspeelde rond de sekte in Ruinerwold is nog altijd in nevelen gehuld. Hoe werd Gerrit Jan D. zo extreem? Hoe raakte zijn gezin hierin betrokken? Journalist Silvan Schoonhoven zocht het uit en ontdekte een krankzinnige wereld.

"Het is geschreven op basis van twee grote informatiebronnen", vertelt Telegraaf-journalist Silvan Schoonhoven over zijn reconstructie van het verhaal van Gerrit Jan van D., de man die in oktober met zijn gezin werd ontdekt in het Drentse Ruinerwold. Het bleek dat hij zich daar al 9 jaar schuilhield. Schoonhoven las en keek talloze video's, chats, en agenda's van Gerrit Jan zelf en had als enige inzicht in zijn politiedossier.

Visioenen, waandenkbeelden en psychoses

Het beeld dat oprijst in het boek 'Spookhoeve Ruinerwold' van Schoonhoven en zijn collega Marcel Vink, is die van een man die van jongs af aan geplaagd werd door visioenen en ingevingen. Hij sloot zich in de jaren 80 aan bij de Zuid Koreaanse Moon-kerk. Maar zijn eigen opvattingen botsten met de kerk, die in Nederland bekend staat als de Verenigingskerk. Hij begon een eigen, ogenschijnlijk ongevaarlijke groepering. "Het ging mis toen zijn vrouw in 2004 overleed, dat was het kantelpunt", vertelt Schoonhoven.

Want Gerrit Jan had het idee dat zijn vrouw de 'aartsmoeder' was, waarmee ze samen met hem de wereld zou 'vernieuwen en herbevolken'. "Haar dood had hij nooit verwacht en kwam voor hem als een enorme slag. Daarna werd hij ondergedompeld in een springvloed van allerlei visioenen, waandenkbeelden en psychoses en hebben zijn ideeën over de boze buitenwereld zich verhevigd. Toen is er gaandeweg het plan ontstaan zich terug te trekken uit die wereld."

'Zonnehuis' als ideaal

Zijn ideeën over een zuiver gezin, over een vijandige buiten wereld en een veilige wereld werden steeds extremer. Om zijn denkbeelden in de praktijk te brengen trok hij zich uiteindelijk terug in Ruinerwold. Met zes van zijn negen kinderen. "Hij had als ideaal een zonnehuis, een soort heilige ommuurde Hof van Eden."

Vanuit het huis in Ruinerwold bestookte hij de wereld met zijn religieuze opvattingen. "Hij heeft veel gesproken over zijn denkbeelden, heeft op internet geprobeerd voet aan de grond te krijgen. Eigenlijk is het opmerkelijk dat met al die moeite hij maar een handvol volgelingen heeft gekregen."

Bron: EenVandaag

Extreme ideeën

Die vaste volgelingen bestaan uit hooguit vijf Oostenrijkers en een deel van zijn eigen kinderen. "Daaruit kun je afleiden dat zijn charisma dus tegenvalt. Had hij meer charisma gehad en was hij minder moeilijk in de omgang geweest, dan was hij misschien wel een grote religieuze groep begonnen en had hij een grote schare volgelingen kunnen hebben."

Een andere reden ziet Schoonhoven in de extreme ideeën die Gerrit Jan er op na hield. "Hij had sterke opvattingen over rein en onrein, over bezetenheid door boze geesten. Hij zag dat fenomeen bij mensen om zich heen. Mensen die eerst zijn vrienden waren ging hij wantrouwen, die stootte hij van zich af."

Reinigen met een ritueel zwaard

Dat afstoten kon hij bij zijn kinderen niet doen, dus ging hij er toe over zijn kinderen met harde hand 'te reinigen van boze geesten.' En dat leidde tot mishandelingen. "Hij had een ritueel zwaard. Hij beschrijft dat zelf", vertelt Schoonhoven. "Daarmee kon hij boze geesten uit lichamen verdrijven." Hoe het zwaard werd gehanteerd en of hij ermee sloeg is onbekend. "Maar uit de verklaringen van de kinderen blijkt dat die geestuitdrijvingen bijzonder hardhandig gingen. Hun keel werd dichtgeknepen en ze verloren zelfs het bewustzijn."

Het lijkt erop dat het niet alleen bij mishandeling bleef, want Gerrit Jan wordt ook verdacht van misbruik van twee van zijn kinderen. "Ze verklaren dat hij het idee had dat de geest van de overleden vrouw in die kinderen kwam en dat hij daarna verlangde dat zij seksuele handelingen bij hem verrichten."

Lees ook

• 'Sorina' ontmoette 13 jaar geleden de vader van Ruinerwold: 'Ik moest zijn overleden vrouw vervangen'

Vastbinden aan het plafond

In 2009 bereikte het geweld een hoogtepunt en trof vooral Herman, een Oostenrijker met wie hij een moeizame relatie had. "Omdat hij in de jaren 80 hem zijn vrouw had afgenomen", verklaart Schoonhoven. "Met het argument dat er een geestwissel had plaatsgevonden, en dat de geest van Gerrit Jan van D.'s vrouw in zijn vrouw was gekomen."

Toch bleven de mannen met elkaar omgaan. Maar Herman zou volgens Gerrit Jan en zijn volgeling Josef B. bezeten zijn door boze geesten en moest 'tot bedaren worden gebracht'. "Dat deden zij door hem vast te binden en op te takelen aan het plafond, waar hij een of twee dagen bleef hangen. Vervolgens hebben ze hem nog opgesloten in een klein hok. Daarna was hij in hun ogen zodanig tot rust gekomen dat ze hem weer vrij konden laten. Toen is hij op de trein naar Oostenrijk gezet."

Ontslag van rechtsvervolging

Schoonhoven schreef zijn boek in een paar maanden en viel van de ene verbazing in de andere. "Ik zie zoveel bizarre denkbeelden verenigd in een persoon. En ook mensen die dat van hem aannamen, die dat voor zoete koek slikten."

Of Gerrit Jan uiteindelijk wordt veroordeeld is nog maar de vraag. Hij heeft een hersenbloeding gehad en kan niet meer praten. "Hij kan alleen met ja en nee antwoorden", zegt Schoonhoven. We weten wel hoe hij denk, door wat hij heeft geschreven, maar toch kan het zelfs leiden tot ontslag van rechtsvervolging."