Halloween is niet voor iedereen een feestje: sommigen liggen 's nachts nog wakker van die engerd bij die optocht. Wil je volgend jaar wel meedoen aan een griezelig feestje? Geen zorgen, je kunt nog een jaar oefenen om je angst te overwinnen.

"Er zijn veel manieren om over je angst heen te komen", zegt klinisch psycholoog Suzy Matthijssen. Zij helpt mensen om beter met hun angsten om te gaan en doet onderzoek doet naar traumabehandelingen. "Iedereen is wel ergens bang voor, maar de een heeft er meer last van dan de ander."

'Schaam je niet'

Je hoeft je niet te schamen voor je angsten, vindt Matthijssen. "Het is een gezonde reactie op iets wat misschien gevaarlijk is. Dat er bijvoorbeeld mensen zijn met hoogtevrees is heel logisch. Je kunt immers doodgaan als je van een berg naar beneden valt. En als er tijdens een spooktocht een griezel achter je aanrent zie je dat als een potentieel gevaar."

Als je schrikt, maak je je klaar om te reageren op een potentieel gevaar, legt de psycholoog uit. "Je hebt dan drie opties: vechten, vluchten of bevriezen. Zelfs dat laatste is een gezonde reactie; dieren doen ook weleens alsof ze dood zijn, zodat ze niet worden opgemerkt door het gevaar."

Bang voor spinnen

Er zijn van die dingen waar veel mensen bang voor zijn, zoals spinnen. "Je kunt denken: waarom zou je daar bang voor zijn, de meeste doen toch niks? Dat we ze toch eng vinden, komt waarschijnlijk doordat spinnen heel vroeger wél gevaarlijk waren voor de mens." Iets wat wel dodelijk is, zoals een pistool, vinden we dan vaak weer niet eng. "We worden pas bang als het pistool in combinatie met een schutter komt die op je richt, terwijl we een spin meteen met gevaar associeren."

Dit heeft te maken met evolutie, zegt Matthijssen: dat je snel bang bent voor spinnen is 'vastgelegd'. Toch zijn niet alle angsten zo te verklaren. "Het kan zijn dat je een voorbeeld had, zoals een ouder, die ergens bang voor was", vertelt ze. "Als jouw moeder je nooit een hond liet aaien omdat 'hij kon bijten' en je altijd met grote ogen wegtrok bij de kleinste kwispelende pup, kan je daardoor een angst voor honden ontwikkelen. Je ouder waarschuwt je namelijk de hele tijd voor een potentieel gevaar."

Bekijk ook

Gevoelig voor angst

Waarom de een bang is voor zo ongeveer alles, terwijl de ander een echte durfal is? "De een is kortweg angstiger aangelegd dan de ander", zegt de Matthijssen. "Dat is biologisch bepaald, net als dat je een bepaalde genetische opbouw kunt hebben die je gevoeliger maakt voor aandoeningen als kanker."

Mensen met aanleg voor angst zitten dan waarschijnlijk ook vaker bibberend te kijken naar een horrorfilm dan anderen. "Maar," benadrukt ze, "het wordt pas vervelend als je angsten je echt belemmeren in het dagelijks leven. Stel je hebt vliegangst, dan kan je daar makkelijk mee leven. Je kunt dan nog steeds op vakantie, maar dan niet met het vliegtuig. Als je voor je werk regelmatig moet vliegen, krijg je er meer last van. Dat soort mensen zoeken hulp."

Trainen, trainen, trainen

En er is hoop: "Zelfs als je doodsbang voor iets bent, kun je het overwinnen", vertelt Matthijssen. "Als je angstig bent aangelegd, zal die gevoeligheid nooit helemaal verdwijnen. Maar je kunt er wel voor zorgen dat je minder heftig reageert op hetgeen wat zo eng is voor je."

Je kunt je grens best een beetje oprekken, volgens Matthijssen. "Bij mensen een spinnenfobie laten we bijvoorbeeld eerst een plaatje van een spin zien. Langzaam bouwen we dan op tot het level dat ze een spin over hun hand kunnen laten lopen." Je leert dan dat er helemaal niets ergs gebeurt, terwijl je daar eerder wel bang voor was. "Als je op een gegeven moment weet dat er niets gevaarlijks gaat gebeuren als je geconfronteerd wordt met je angst, dus bijvoorbeeld die spin, dan wordt het elke keer weer minder eng."

Bekijk ook

Steeds dezelfde film kijken

Dus elke dag een thriller kijken, zodat je binnenkort met je vrienden een enge film kunt kijken? "In dat geval werkt het niet zo goed, vrees ik. Elke film is anders, dus je schrikt elke keer door iets ander", legt Matthijssen uit. "Stel je kijkt elke keer dezelfde film dan werkt het wel, want dan weet je al wat er gaat gebeuren."

"Angst is dus wel te overwinnen", zegt Matthijsen, "maar je kunt die films ook gewoon niet kijken en iets anders gaan doen. Kijk tijdens Halloween gewoon een romantische comedy."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.