radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Haar man werd opgepakt toen hij het probeerde, nu wil Svetlana het zelf: president van Wit-Rusland worden

Haar man werd opgepakt toen hij het probeerde, nu wil Svetlana het zelf: president van Wit-Rusland worden
Presidentskandidaat Svetlana Tichanovskaya van Wit-Rusland
Bron: EenVandaag

Wie in Wit-Rusland een kritisch blog schrijft, kan zomaar in de gevangenis belanden. Het gebeurde de man van Svetlana Tichanovskaja. Nu stelt zij zich kandidaat voor het presidentschap.

Wit-Rusland wordt gezien als de laatste dictatuur van Europa. Al 26 jaar is Aleksandr Loekasjenko er president. Van eerlijke verkiezingen is sinds dat moment geen sprake meer. Zijn 'veiligheidstroepen' treden meedogenloos op tegen iedereen die onvrede uit. In het land, dat als laatste land van Europa de doodstraf kent, overheerst de angst.

Wodka tegen corona

Toch laten veel Wit-Russen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen op 9 augustus hun stem weer horen. Ze zijn moe om met constante angst te leven en zetten hun zinnen op verandering, hoe klein de kans ook is. Het protest tegen Loekasjenko groeit de laatste weken.

Die groei wordt mede veroorzaakt door de economische crisis en falende corona-aanpak van de president. Loekasjenko bagatelliseert het coronavirus in Wit-Rusland sinds het begin, grapt dat het virus 'met wodka en saunabezoek genezen kan worden'. Om vervolgens te roepen dat hij het zelf ook heeft gehad.

Lees ook

Belangrijkste tegenkandidaat populair

Een van de belangrijkste overgebleven tegenkandidaten is Svetlana Tichanovskaya. Haar man, de kritische blogger Sergey Tichanovskiy werd opgepakt nadat hij Loekasjenko uitmaakte voor 'kakkerlak'. Toen Tichanovskaya de documenten voor zijn kandidatuur wilde indienen werd dat geweigerd.

Ze besloot zichzelf kandidaat te stellen en is inmiddels populair in Wit-Rusland. Ook andere tegenkandidaten die niet mee mogen doen aan de verkiezingen hebben zich achter haar geschaard. "Svetlana Tichanovskaya is immens populair", weet de Wit-Russische communicatieadviseur Marina Ulyashyna die sinds haar 18e in Nederland woont. "Ze reist als een rockster door Wit-Rusland. Er hangt echt de sfeer van een nieuwe beweging."

Kinderen naar buitenland

Tichanovskaya's kandidatuur is niet zonder gevaar en vanwege de vele bedreigingen heeft ze de kinderen inmiddels ondergebracht in het buitenland, op een veilige plek. "Ik ben bang. Ze kunnen mijn kinderen zomaar weghalen en naar een weeshuis brengen."

Ulyashyna vindt het een goede zet van de presidentskandidaat, dat ze haar kinderen elders heeft ondergebracht. "Wanneer ze in Wit-Rusland invloed op je ouders willen uitoefenen, ben je als kind aan de beurt. Dat haar kinderen nu veilig zijn, maakt het voor haar mogelijk om te doen wat ze wil doen. Ze kan zich nu volledig uitspreken. Ik hoop dat ze de verkiezingen haalt, want ze wordt nu heel groot."

'Ze zal instorten'

Svetlana Tichanovskaya's geloof in veilige verkiezingen is klein, "maar er is nog steeds de hoop dat de president beseft dat zijn tijd over is. Dat het volk hem niet meer wil."

Intussen maakt president Loekasjenko zich ogenschijnlijk weinig zorgen over zijn tegenkandidaat. Een vrouw als president, dat gaat niet werken volgens hem. "Ze zal instorten, de arme ziel."

Weer een stem geven

Loekasjenko onderschat Tichanovskaya volledig vanuit zijn minachting voor vrouwen, zegt Ulyashyna. "Hij is ervan overtuigd dat een vrouw geen president kan zijn, dat de grondwet niet voor de vrouw geschreven is."

Het is overigens niet dat ze per se president wil worden, weet Ulyashyna. "Ze zegt: 'Ik ben een huisvrouw, laat me alsjeblieft gehaktballen bakken, naar mijn kinderen gaan.' Ze doet dit voor haar man, voor diegenen die zijn afgewezen kandidatuur gesteund hebben. Ze wil hen weer een stem geven."

Kijk hier de reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gevluchte OekraĂŻners moeten hun auto op Nederlands kenteken zetten: 'Nieuw hoofdstuk in ons leven'

Vandaag 3 jaar geleden vielen Russische troepen OekraĂŻne binnen. OekraĂŻeners die naar Nederland vluchtten, moeten hun auto voor 4 maart op Nederlands kenteken hebben gezet. Dat lijkt misschien 'gewoon' een praktische handeling, maar er zit meer achter.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom producten uit Chinese webwinkels vaker onveilig zijn dan spullen uit China die hier in de winkel liggen

Waarom producten uit Chinese webwinkels vaker onveilig zijn dan spullen uit China die hier in de winkel liggen
Pakketjes van Shein en Temu zouden duurder worden
Bron: AFP

Er komen steeds meer pakketjes uit China onze kant op. Vaak uit webshops als Temu en Shein. Maar deze producten kunnen onveilig zijn. Wat is het verschil tussen deze en de producten die je zelf in de winkel koopt? "Je importeert zelf."

Temu, AliExpress en Shein: in onze chat vertelden veel kopers positieve ervaringen te hebben met deze webwinkels. Ze vinden daar goedkoper dezelfde producten als in Nederlandse winkels, met dezelfde kwaliteit. Maar onder andere de Consumentenbond waarschuwt dat producten van deze webwinkels gevaarlijker zijn. Hoe zit dat?

Direct uit China kopen

Goed om te weten: de meeste producten die je koopt of bestelt uit China deugen inderdaad, vooral die in de winkel. "Als we het hebben over gevaarlijke producten, dan zijn die rechtstreeks uit China gekocht of via platforms als Temu of Shein", legt Joyce Donat van de Consumentenbond uit. "Dat zijn platforms waarbij je direct vanuit China als consument zelf importeert."

Het zijn juist deze producten die van slechtere kwaliteit kunnen zijn. En waarmee de Europese markt op dit moment overspoeld wordt. "Wil je dat tegengaan? Koop dan gewoon bij een Europese webwinkel."

Bekijk ook

info

Miljarden kleine pakketen van buiten de EU

Volgens de Europese Commissie kwamen er vorig jaar 4,6 miljard pakketten met een waarde van onder de 22 euro de Europese Unie binnen. Dat zijn er twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De meeste van deze pakketten komen uit China. Vaak gaat het om producten van slechtere kwaliteit, die ook gevaarlijk kunnen zijn. Daarom wil de Commissie invoerrechten gaan heffen op deze bestellingen om ze duurder te maken. De hoop is dat daardoor op een gegeven moment minder van dit soort bestellingen worden gedaan.

Europese veiligheidsregels

Maar waarom kunnen deze producten gevaarlijk zijn? Donat legt uit dat alles wat in Europese winkels wordt verkocht aan de Europese veiligheidsregels moet voldoen. Ook Chinese fabrikanten moeten zich daaraan houden.

Zo mogen elektronische apparaten die de EU binnenkomen voor maar 0,01 procent bestaan uit cadmium, een metaal dat op de lange termijn voor nierproblemen kan zorgen. Daarbij moeten bijvoorbeeld alle smartphones toegankelijk zijn voor mensen met beperkingen.

'Etalage voor Chinese fabrikant'

Maar platforms als Temu en Shein zijn volgens Donat 'de etalage voor de Chinese fabrikant'. Die verkopen producten de direct vanuit die fabrikant worden geĂŻmporteerd. "Ze voldoen heel vaak niet aan de veiligheidseisen."

Daardoor is er een grotere kans dat bijvoorbeeld een föhn van Temu het niet doet in onze stekkerdoos of dat er meer cadmium in een telefoon zit dan is toegestaan.

Is winkel verantwoordelijk?

Omdat je via platforms als Temu zelf importeert, ben je ook zelf verantwoordelijk en heb je geen makkelijk bereikbare plek om naartoe te gaan als er dingen fout gaan. De fabrikant zit natuurlijk aan de andere kant van de wereld.

Dat de kwaliteit minder is, kan ook gebeuren als een Europese winkel iets importeert vanuit China, want die veiligheidscontroles worden door de fabrikant zelf gedaan. Maar als de föhn het dan niet doet, is de winkel verantwoordelijk. De winkel moet ervoor zorgen dat alles in orde is, en je kan daar naartoe gaan als dat niet zo is.

Bekijk ook

Vliegtuig vol losse pakketjes

Naast dat producten worden gecontroleerd in het magazijn van de winkel, gebeurt dit ook bij controles van de douane voordat ze de EU binnenkomen. Bij Europese of Nederlandse winkels gebeurt dat vaak met zogenoemde bulk-orders. Dan worden veel dezelfde producten tegelijkertijd verstuurd via bijvoorbeeld dezelfde scheepscontainer of hetzelfde vrachtvliegtuig voor grotere winkels. "Dat is makkelijker voor de douane om te controleren", legt Donat uit. En dus veiliger.

"Je moet je voorstellen: de douane controleert óf een bulkpartij producten, die door een winkel worden geïmporteerd, óf ze moeten een heel vliegtuig vol met miljoenen individuele pakketjes controleren." Dat laatste is waar de douane mee zit bij bestellingen van Temu of Shein. Een container met 1.000 föhns is makkelijker te controleren op fouten dan twintig föhns omringd door honderden andere producten.

'Kijken met wie je te maken hebt'

Maar zelfs bij Nederlandse webwinkels en platforms moet je volgens Donat oppassen. "Je moet altijd kijken met wie je eigenlijk te maken hebt", vertelt ze. "Want vaak koop je het dan alsnog bij een derde partij. Je moet erop letten dat dat geen 'dropshipper' is."

"Via een 'dropshipper' komt het product ook direct uit China. Het beste is om bij een Europese of Nederlandse winkel te kopen." Dan heb je volgens haar veel meer zekerheid over wat je koopt. Dat het aan de regels voldoet en dat je ergens terecht kan bij vragen.

info

Wat is dropshipping?

Dropshippers zijn webwinkels zonder eigen voorraad: als je bij hen iets bestelt, wordt het rechtstreeks vanuit de leverancier naar je verzonden. Veel mensen hebben een negatieve associatie met dropshipping, maar dat is niet altijd terecht. Het is wel problematisch als er bijvoorbeeld direct uit China wordt geleverd en consumenten dit niet weten. Er zijn ook dropshippers die producten van Chinese platformen direct op hun website aanbieden voor een veelvoud van de oorspronkelijke prijs. bron: Thuiswinkel Waarborg

Bekijk ook

'Een hele klus'

Een populaire Nederlandse webwinkel is Bol. Een woordvoerder laat weten dat dropshippen daar verboden is. "Bol wil de kwaliteit van de artikelen op het platform zo goed mogelijk waarborgen", vertelt hij. "Dit betekent dat we erop toezien dat er alleen veilige artikelen op ons platform worden aangeboden en dat namaakartikelen niet zijn toegestaan."

Toch komt het voor dat er dropshippers actief zijn binnen hun webwinkel, ook al heeft de webwinkel een team die zich erop richt. "Je kunt je voorstellen dat dit met 47.000 verkooppartners en ruim 41 miljoen producten een hele klus is", zegt de woordvoerder. "We handhaven streng: als we een verkooppartner betrappen op dropshippen trekken we de helft van hun beleidspunten af. Dit betekent dat als zij nog een keer dezelfde fout begaan, wij genoodzaakt zijn hun verkoopaccount te sluiten."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant