Politie en OM hebben grote zorgen over een heftige vorm van kinderporno waarbij kinderen live, voor een webcam, misbruikt worden. Ook Nederlanders kijken dit soort shows. "Op de meest makkelijke manier wordt de meest vreselijke misdaad gepleegd."

Kinderen die slachtoffer van dit soort misbruik worden, zitten meestal in het buitenland. Op de Filipijnen bijvoorbeeld, zegt landelijk officier kinderporno en kindersekstoerisme Linda van den Oever."Het voelt als ver van je bed, maar het zijn gewoon kleine kinderen: peuters, kleuters. En het zijn onze mannen die het doen."

25 dollar voor een live show

'Long distance kindermisbruik' heet het. In Nederland zijn het met name mannen die naar dit soort 'shows' kijken. Ze kijken vanachter hun computer hoe een kind aan de andere kant van de wereld misbruikt wordt.

"Voor 25 dollar heb jij al een live show en voor iets meer geld kun je dan ook nog precies aanwijzingen geven wat er met het kind moet gebeuren. En zo wordt dus op de meest makkelijke manier de meest vreselijke misdaad gepleegd."

Kindersekstoerisme

Deze gruwelijke vorm van kindermisbruik kreeg een enorme vlucht na corona, legt Van den Oever uit. "Tijdens covid is er een explosieve groei geweest." Mensen die eerder zelf naar landen gingen, probeerden op een andere manier contact te krijgen om toch aan hun 'trekken' te komen.

Ook NGO's, hulporganisaties die daar zitten, zagen het enorm toenemen, zegt Van den Oever. "Er zijn ook met name veel meer rechtszaken tegen de 'facilitators' geweest de afgelopen tijd." Deze 'facilitators' zijn de mensen die de kinderen daar misbruiken voor de camera.

Bron: EenVandaag

Moeders, tantes of buurvrouwen

Dat zijn vaak vrouwen, zegt Van den Oever. "Moeders, tantes, of buurvrouwen die de beschikking hebben over de kinderen, die ook vertrouwd worden om met die kinderen alleen gelaten te worden." Volgens de officier van justitie hebben deze vrouwen soms het idee dat het minder erg is als zij een kind misbruiken, dan wanneer een vreemde man uit het buitenland ze fysiek komt misbruiken.

"Uit pure armoede worden er hele nare dingen gedaan", zegt ze. Ze verdienen er 15 à 20 euro mee. "Daar kun je een heel gezin te eten van geven de hele week." Dat betekent niet dat iedereen die arm is, zijn kinderen gaat misbruiken. "Maar we zien wel dat de financiële motieven hier echt doorslaggevend zijn."

Slachtoffers heel erg jong

Het zijn voornamelijk meisjes die slachtoffer worden, maar ook jongens. Wat de slachtoffers in gemeen hebben, is dat ze echt heel jong zijn, benadrukt Van den Oever. "Het zijn echt kinderen. Soms nog zo jong dat ze nog niet eens kunnen lopen. Dat gaat het echt over baby's."

Als ze zo jong zijn, kunnen ze niet zeggen wat er aan de hand is en dat ze misbruikt worden. "Het gaat juist om de kinderen die zelf niet weten dat het fout is", vertelt de officier. "Of die zelf zo diep in de situatie zitten, als het hun eigen thuis is, dat ze niet om hulp kunnen vragen. Die willen we redden."

Nieuwe groep daders

"We hebben grote zorgen", zegt Caroline Monster, Landelijk Programmanager Kinderporno en Kindersekstoerisme bij de politie. Waar de politie voorheen oudere mannen zag die naar dit soort livestreams keken, ziet ze nu een nieuwe groep opkomen: jongeren tussen de 16 en 25 jaar. "Waar het begint met porno kijken op het internet, komen ze bewust of onbewust ook materiaal tegen dat strafbaar is."

Zorgelijk is dat ze dan in een neerwaartse spiraal kunnen komen. Een verslaving, waarbij een steeds groter kick nodig is en ze uiteindelijk bij de live kinderporno-shows terechtkomen. Deze jonge groep is nog bij te sturen, zegt Monster. Als ze in een vroeg stadium hulp krijgen of zoeken. Slachtoffers voorkomen, is ook potentiële daders tegenhouden, zegt ze. "We zijn bang dat deze jonge groep anders uitgroeit tot de reguliere live-streamers zoals we ze nu zien, dat zijn de oude categorie mannen."

'Onze mannen'

"Het voelt als ver van je bed, maar het zijn gewoon kleine kinderen: peuters, kleuters. En het zijn onze mannen die het doen", zegt officier van justitie Van den Oever. "Als zij het daar doen op afstand, maar ondertussen wel een seksuele interesse hebben in kinderen en wonen bij een speeltuintje of vlakbij een basisschool, dan weet je niet wat de volgende stap is."

"Je wil gewoon op tijd zijn om dat te stoppen. Of als het al te laat is, omdat ze bezig zijn met misbruik van kinderen daar, dat ze ter verantwoording worden geroepen en dat het stopt. Dat die kinderen worden gered."

Bron: EenVandaag

Opsporing ingewikkeld

Opsporen is lastig, zegt Van den Oever. Veel speelt zich af via versleutelde diensten. Je kunt er toevallig achterkomen dat het gebeurd is, doordat bijvoorbeeld een screenshot van zo'n show op het dark web is gaan circuleren als kinderporno, legt ze uit. "We gaan achterhalen of we kunnen zien waar het kindje vandaan komt, waar de foto is gemaakt, wanneer die is gemaakt."

Eerst worden slachtoffers opgespoord. "Dat is ook vaak onze eerste aanwijzing om te komen tot het daadwerkelijke misbruik", zegt ze. "Ieder opsporingsonderzoek waarbij we een kind daadwerkelijk kunnen redden is al een geslaagd onderzoek. Voor ons is het een daadwerkelijk Nederlandse strafzaak als wij ook een Nederlandse verdachte hebben die we verder kunnen gaan vervolgen."

Niet onzichtbaar

Hoewel het vrij onzichtbaar kan blijven, lukt het met nieuwe technieken meer slachtoffers én daders te detecteren. Bijvoorbeeld met AI-tools is steeds meer mogelijk, zegt programmamanager Monster. "Met ons High Tech Crime team zetten we allerlei methodes in om het uiteindelijk ook live te kunnen volgen", vertelt ze.

Dat betekent dat je als dader, maar dus ook als kijker hier in Nederland, niet onzichtbaar bent. "Je bent zichtbaar, daar waar jet kan proberen we te verstoren of te interveniëren." Met mogelijk een veroordeling voor een ernstig misdrijf waar je jarenlang de cel voor in kunt gaan, zegt ze.

Wetgeving noodzakelijk

Maar met opsporing alleen gaan we dit niet redden, zegt Monster. Er moet ook wetgeving komen. Bedrijven als Meta, kanalen als Telegram, zouden verplicht moeten kunnen worden om materiaal en livestreaming te detecteren. Om te voorkomen dat het gebeurt en om ernstige misdrijven te melden.

Volgens haar moeten we dit een halt toeroepen. "We maken ons zorgen hoe het er over 2, 3 jaar uitziet. Als deze trend zich voortzet dan weten we niet waar het einde is."

'Dit is waar je voor naar je werk gaat'

Samen met de Fillipijnen, Amerika, Australië, Groot Brittanië en andere Europese landen is er een intensieve samenwerking om de kinderen op te sporen en te redden. Die verhalen, van kinderen die gered worden, noemt Van den Oever 'extreem indrukwekkend'. Ze krijgt de beelden van de reddingsacties.

"Dan ineens is een plaatje van een kind dat je daarvoor op een seksfilmpje zag - en je in je hoofd afstand van probeert te nemen en gewoon zo veel mogelijk het opsporingsbelang ervan te zien. Dat zie je ineens een kamer uitgedragen worden met een dekentje en een teddybeer en dan zie je, hoe klein en hoe jong ze zijn, dat is extreem heftig en ook moeilijk." Daar is ze trots op. "Dat is waar je elke dag voor naar je werk gaat."

Bij een crisis of ramp kan medisch personeel schaars zijn. Om dat op te vangen, gaat Defensie samenwerken met de Nationale Zorgreserve. Hoe versterken dit soort initiatieven de weerbaarheid van Nederland? "Overheid kan het niet meer alleen aan."

Zorgreservisten kunnen nu worden ingezet als Defensiepersoneel naar het buitenland moet, bijvoorbeeld bij een oorlogsdreiging. Het zijn gediplomeerde vrijwilligers, vaak oud-zorgmedewerkers, die zichzelf aanmelden en op momenten van crisis worden opgeroepen om bij te springen.

Coronacrisis

Bart Hilt is zo'n zorgreservist. Hilt heeft onder andere bij de brandweer, ambulance en huisartsenpost gewerkt. Hij werd voor het eerst ingezet tijdens de coronacrisis.

"Toen was er een oproep via Facebook en daar heb ik toen op gereageerd", legt hij uit. "Er werd gekeken in welke regio je woonde en welke ziekenhuizen mensen nodig hadden. En toen ben ik ondersteunend geweest aan de verpleging."

'Samenwerking goed idee'

De samenwerking tussen Defensie en de Nationale Zorgreserve is volgens Hilt dan ook een goed idee. "Als je kijkt naar alle brandhaarden die we in de wereld hebben, kan je er op deze manier echt voor elkaar zijn."

Middenin de coronacrisis wordt het Nationale Zorgreserve opgericht, als burgerinitiatief, legt directeur Charlotte de Schepper uit. "Een aantal burgers dacht toen, 'goh, steeds meer mensen worden ziek, maar ook steeds meer hulpverleners worden ziek. Hoe kunnen wij helpen?' En die hebben de handen ineengeslagen." Inmiddels wordt het gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid.

Tekort opvullen

Mocht Defensie beroep doen op de zorgreservisten, zijn ze puur bedoeld als achtervang.

"Wij worden dan niet uitgezonden naar het buitenland. Maar de medisch specialisten van het leger wel, waardoor er een tekort is aan medisch personeel in de bases van Defensie. En die plaatsen gaan wij dan opvullen", legt Hilt uit.

Voordelen burgerinitiatief

Ook Jaap Donker, directeur van de veiligheidsregio Utrecht, ziet de voordelen van het initiatief.

"Als Defensie in het buitenland meer moet doen en de situatie hier schaars is, of als we bijvoorbeeld slachtoffers vanuit het buitenland moeten verzorgen, hebben we iedereen keihard nodig."

'Overheid kan het niet meer alleen'

Het is volgens Donker duidelijk waarom dit nu van belang is. Het gaat daarbij ook niet om de zorg alleen, legt hij uit.

"Op dit moment zie je dat de kans op een lange stroomuitval, of een natuurbrand heel reëel is. Dat willen we niet, maar we moeten ons voorbereiden." En dat kan de overheid niet meer alleen. "We staan voor ongekende uitdagingen, daarbij hebben we mensen nodig die initiatief nemen."

Zelfredzaam worden

De samenwerking is één stap richting het verbeteren van onze zelfredzaamheid. Maar er is werk aan de winkel op het gebied van weerbaarheid, ziet Donker.

"We zijn gewend dat als er iets misgaat, dat de overheid komt helpen. Maar we zien dat de risico's die we lopen zo groot zijn, dat kan de overheid niet aan. We moeten zelf en samen redzaam worden."

Onvoldoende voorbereid op crisis

Nederlanders voelen de urgentie nog onvoldoende, volgens Donker. "We zijn opgevoed met het idee dat het nooit meer oorlog zou worden en dat alles goed gaat, maar we moeten ons voorbereiden op andere scenario's."

Vandaag presenteerde de Europese Commissie plannen die ertoe moeten leiden dat de Europese Unie voorbereid is op verschillende soorten crises.

Krachten lokaal bundelen

Maar hoe? Volgens Donker ligt de kracht ook vooral in dit soort initiatieven. "Gelukkig zijn er veel instanties die daarbij helpen. Mochten mensen willen bijdragen, meld je dan, zodat we de initiatieven aan elkaar knopen en ons kunnen voorbereiden op iets wat hopelijk nooit voorkomt."

Donker zet zich vooral op lokaal niveau in. "Als de stroom er bijvoorbeeld lang af ligt, hebben mensen behoefte aan informatie." Dat zou in de vorm van lokale 'noodsteunpunten' gerealiseerd kunnen worden. "We willen op logische plekken in de samenleving, zoals brandweerkazernes, een stemlokaal of een buurthuis, dat mensen daar terecht kunnen in nood."

Kijk naar elkaar om

We zullen het uiteindelijk vooral met elkaar moeten doen, zegt zorgreservist Bart Hilt. "Ik zie het als een soort roeping. Elkaar ondersteunen en elkaar helpen. Daar waar het tekort is, moet je elkaar aanvullen."

Ook Jaap Donker zegt: "We moeten ook kijken hoe het met de buurman of kwetsbaren in de straat is. Hoe kunnen we samen de schouders eronder zetten? Hoe kunnen we in donkere periodes elkaar hier doorheen loodsen?"

Beter voorbereid dan achteraf problemen

Toch hoopt Hilt binnenkort nog niet ingezet te worden. "Dat zou het mooiste zijn. Hoe minder dat we nodig zijn, hoe beter het eigenlijk is. Maar ja, je kan beter zorgen dat je iets achter de hand hebt, als dat je te laat bent en je in de problemen raakt."

Tot nu toe hebben 4.000 zorgprofessionals zich gemeld bij de Nationale Zorgreserve. Ze hopen te groeien naar een bestand van zo'n 5.000 mensen.

De Amerikaanse president Trump voert de druk rondom de koop van Groenland op. Hij wil het eiland vanwege de strategische ligging en bodemschatten en stuurt daarom vicepresident JD Vance op pad voor een bezoek. "Dit is voor de meeste Denen een shock."

"Het is een grote stressfactor en je mag het niet onderschatten", zegt Clingendael-onderzoeker Karen van Loon over de huidige situatie.

Bondgenootschap onder druk

Van Loon is gespecialiseerd in geopolitiek in het Noordpoolgebied en bredere veiligheids- en defensievraagstukken en ziet hoe Donald Trump met zijn uitspraken en het bezoek van vicepresident JD Vance, het bondgenootschap tussen Amerika en Denemarken onder druk zet.

Groenland valt op dit moment, tot hun grote ongenoegen, nog onder het Deense koninkrijk.

Denen in schok door bezoek Vance

Het had een bezoek moeten zijn waarbij alleen de vrouw van JD Vance, Second Lady Usha Vance, aanwezig zou zijn. "Ze zou bezoekjes afleggen aan verschillende Groenlandse gemeenschappen, maar die bezoeken zijn nu afgelast. Het blijft nu bij een bezoek aan de Amerikaanse luchtmachtbasis", zegt Van Loon.

"Wat er nu gebeurt is voor de meeste Denen echt een schok. Je kan wel spreken van een ernstige vertrouwensbreuk", vertelt de onderzoeker.

'Groenland niet te koop'

Vicepresident Vance zal nu namelijk wel aanwezig zijn bij het bezoek en hoogstwaarschijnlijk gesprekken voeren met diplomaten.

En dat terwijl Denemarken al meerdere keren heeft aangegeven geen interesse te hebben in het verzoek van Trump. Ze zijn niet van plan om Groenland 'over te dragen' aan de Verenigde Staten.

'Hij wil niet loslaten'

Toch blijft Trump aandringen. De uitspraken die vanuit de Verenigde Staten blijven komen hebben een impact op zowel de Denen als Groenlanders. Ze zijn niet gewend dat een president blijft aandringen.

"Vroeger hebben ze het ook wel eens gevraagd, maar werd het losgelaten", zegt Van Loon. Volgens de onderzoeker werd Trump tijdens zijn eerste termijn zelfs uitgelachen toen hij het balletje opgooide. "Het leek toen absurd, maar sinds hij voor de tweede keer president is, is het duidelijk dat hij het niet wil loslaten."

Toch onderhandelen

Maar juist door die houding moeten Deense en Amerikaanse onderhandelaren nu toch met elkaar om tafel gaan zitten. "Om een consensus te vinden en niet te vergeten om Groenland bij dit proces te betrekken", legt de onderzoeker uit.

"Want", vervolgt Van Loon, "Groenland is wel een regio die in zeer grote mate zelfbestuur heeft binnen het Koninkrijk Denemarken." De twee landen kunnen dus niet zonder inspraak van het hoofd van het eiland een beslissing maken. Dit vooral omdat Groenland onafhankelijk wil zijn, ook van Denemarken.

Angst in Groenland

De angst in Groenland is op dit moment dus groot, weet Van Loon. Ze willen hun onafhankelijkheid van Denemarken niet inruilen voor afhankelijkheid van Amerika. "Het gevoel is daar heel sterk. Er is angst voor wat er komen gaat."

"Ze hebben al een heel lang proces afgelegd met Denemarken en dat dekolonisatieproces is nog steeds bezig", gaat de onderzoeker verder.

Respectloos

"Ze zijn er heel duidelijk in dat ze geen Amerikanen willen worden." En dat is vooral te zien aan alle standpunten die hun regering op dit moment inneemt.

Zo liet de Groenlandse premier Múte Bourup Egede de afgelopen maanden al publiekelijk weten dat het eiland niet te koop is, en dat hij Trump respectloos vindt.

'Rol van de EU is beperkt'

Kan de Europese Unie nog iets betekenen in deze noodgedwongen onderhandelingen, aangezien Denemarken een lidstaat is? "Dat is een lastig verhaal", antwoordt Van Loon. "Denemarken is lid van de EU maar Groenland niet. Ze hebben in de jaren 80 een opt-out gehad."

Maar aangezien de EU wel nog steeds investeert in Groenland - onder andere in onderwijs en gezondheid - én een paar jaar geleden een mineralendeal heeft gesloten, zou de EU wel een bemiddelende rol kunnen spelen, denkt de onderzoeker. "Dus er is een rol voor de EU, maar die blijft wel beperkt."