tv LIVE
meer NPO start

Groen licht voor stamceltherapie bij MS in Nederland, wordt voor kleine groep patiënten vergoed

Groen licht voor stamceltherapie bij MS in Nederland, wordt voor kleine groep patiënten vergoed
Petrischaaltje met stamcellen
Bron: Pexels

MS-patiënten vragen er al jaren om: een stamceltransplantatie om hun ziekte een halt toe te roepen. Zorginstituut Nederland komt vandaag met het standpunt om voor een specifieke groep stamceltherapie per direct te vergoeden vanuit het basispakket.

"Dit is echt een mijlpaal", zegt neuroloog Joep Killestein van het Amsterdam UMC, maar, zo vertelt hij er meteen bij: "Het gaat om een kleine groep patiënten met Multiple Sclerose (MS), die hiervoor in aanmerking zal komen in Nederland. We schatten zo'n tien tot twintig patiënten per jaar."

Groep met agressieve vorm

Specifiek gaat het om patiënten met de variant Relapsing-remitting MS (RRMS), waarbij de ziekte zeer actief is. "Die groep heeft een hele agressieve vorm van MS en reageert niet goed op bestaande medicatie", vertelt Killestein.

"Voor die groep is nu eigenlijk helemaal geen alternatief voorhanden." Hij verwacht dat juist deze groep 'een behoorlijke kans' heeft om goed te reageren op een stamceltransplantatie.

Bekijk ook

'De vlag kan uit'

Voorzitter Jan van Amstel van de MS-patiëntenvereniging komt superlatieven tekort. "Dit is geweldig nieuws, het is echt een doorbraak. Ja, de vlag kan uit." Vanuit de patiëntenvereniging is hij al bijna 7 jaar bezig om stamceltransplantatie bij een selecte groep MS-patiënten vergoed te krijgen. "Oorspronkelijk waren neurologen niet zo voor, de zorgverzekeraars niet, het Zorginstituut niet en het ministerie van Volksgezondheid ook niet. En nu is iedereen ervan overtuigd dat het een goede therapie is."

De patiëntenvereniging hoopt dat uiteindelijk meer MS-patiënten voor een stamcelbehandeling in aanmerking zullen komen. "We hopen dat hetzelfde gebeurt als in Zweden, daar is de indicatiestelling verbreed."

Voor meer mensen beschikbaar

In ons omringende landen wordt stamceltherapie al aangeboden aan MS-patiënten. Denk het Verenigd Koninkrijk, België en de Scandinavische landen. Maar ook in die landen gaat het om kleine aantallen patiënten, waarschuwt Killestein.

Tegelijkertijd doet hij met collega-neurologen in Scandinavië op dit moment onderzoek, waarin stamceltherapie wordt vergeleken met medicatie. "Dat is echt om te kijken of er op de lange termijn meer mensen in aanmerking moeten komen voor stamceltherapie. De bewijsvoering daarvoor moet nog komen."

Bekijk ook

Immuunsysteem plat

Mensen moeten niet onderschatten hoe zwaar een stamceltransplantatie is, vertelt Killestein. "Je geeft de patiënt een hoge dosis chemotherapie om het beenmerg plat te leggen. Dan is die niet meer in staat om bloedcellen aan te maken."

"Dat moet weer op gang geholpen worden met de eigen stamcellen die vooraf zijn geoogst en bewaard." Het hele immuunsysteem wordt dus platgelegd en daar zitten allerlei risico's aan.

Naar Moskou of Mexico

De afgelopen jaren gingen vele tientallen Nederlandse MS-patiënten op eigen initiatief naar het buitenland voor een stamcelbehandeling. Vaak haalden ze via crowdfunding tienduizenden euro's op voor vertrek. De bestemming was meestal Moskou of Mexico.

Joep Killestein zag het vaak met lede ogen aan. "Dat is een hele moeilijke situatie. Voor wat in het buitenland gebeurt, zijn wij niet verantwoordelijk. Dat is ook precies waarom we nu zo blij zijn dat we deze behandeling in Nederland kunnen aanbieden. We kunnen zelf de inschatting maken of iemand een goede kandidaat is en zo ja kunnen we de behandeling aanbieden."

Bekijk de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

AfD niet meer door alle partijen genegeerd in Duitsland: 'Moeilijk vol te houden bij een zeker draagvlak'

In Duitsland werkten traditionele partijen tot nu toe niet samen met het radicaal-rechtse AfD. Toch trokken de christendemocraten deze week ineens op met de partij bij een motie over migratieregels. Die keuze maakt, net voor de verkiezingen, veel los.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'
Bron: ANP

Voetballers maken zich zorgen: nog steeds wordt er volop gekopt, al wordt regelmatig koppen ook gelinkt aan hersenaandoeningen zoals alzheimer. Toch ziet de KNVB vooralsnog geen reden om het helemaal te verbieden.

Peter Houtman, voormalige spits en al vele jaren stadionspeaker van Feyenoord, heeft aangekondigd dat hij binnenkort stopt met zijn werkzaamheden. Bij hem is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Veel voetballers maken zich nu zorgen of hen hetzelfde lot te wachten staat.

Koppen verbannen

"Als voetbalspelers koppen gebeurt er iets in hun hersenen waardoor er schade ontstaat. Dat laten onderzoeken zien", zegt voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, tegenwoordig voorzitter van spelersvakbond VVCS.

Levchenko pleit ervoor om koppen daarom helemaal te verbannen uit het voetbal: "Een kopbal kan net zo hard zijn als de stoot van een bokser. Als je zo'n bal telkens tegen je hoofd krijgt, als je er continu aan wordt blootgesteld, dat is gewoon slecht voor je hersenen."

Bekijk ook

'Niet kind met badwater weggooien'

Verschillende onderzoeken, onder meer uit Schotland en Frankrijk, laten een verband zien tussen veelvuldig koppen en kopduels bij voetballers, en latere schade aan de hersenen. Dat geeft ook manager sportgeneeskunde Edwin Goedhart van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) toe.

"Maar we moeten ook niet het kind met het badwater weggooien", waarschuwt de bondsarts. "Hersenschade is in de eerste plaats een mogelijk risico in het professionele voetbal, en dan met name bij spitsen die veel lange ballen aannemen of vaak in luchtduels terechtkomen."

Amateurvoetbal veel minder heftig

"Ook wij maken ons zorgen, dat wil de KNVB zeker niet onder tafel vegen," vervolgt de bondsarts. "Maar je wil mensen ook niet onnodig bang maken. In het amateurvoetbal gaat het er veel minder heftig aan toe dan bij de professionals."

"In het betaalde voetbal is het risico veel groter, dat kun je niet zomaar vertalen naar de 1 miljoen amateurvoetballers. Het zijn bijna twee verschillende sporten."

Bekijk ook

Betere protocollen en anders trainen

Volgens Goedhart is er nu al minder blootstelling dan in de jaren 70. "En we hebben betere protocollen, bijvoorbeeld voor de eerste week na een hersenschudding." Daarnaast worden kinderen nu anders getraind in het voetbal, vertelt hij.

"De gouden motorische jaren zijn rond je 10de, dan leren kinderen heel veel. Als je ze in die periode aanleert hoe je veilig kunt koppen, is dat ontzettend belangrijk." De bondsarts vertelt: "Vroeger werd er tijdens trainingen wel eens zo'n 20 minuten achter elkaar koppen geoefend. Dat doen we al lang niet meer. En laten we niet vergeten: we wíllen ook dat kinderen sporten. Als er veel zorgen, zijn gaan ze nog minder bewegen."

Moet koppen bij het voetballen verboden worden?

'Het heet niet voor niets vóétbal'

Levchenko vindt toch dat er strengere maatregelen moeten komen: "Het heet niet voor niets vóétbal. Wat heeft het koppen voor toegevoegde waarde als het tegelijkertijd het risico op hersenschade verhoogt? Ik vind dat de regelgeving herzien moet worden, op FIFA-, UEFA- en KNVB-niveau."

Goedhart benadrukt dat er al aanpassingen zijn gedaan: "De jeugd voetbalt bijvoorbeeld op kleinere velden, zodat het aantal kopballen tot een minimum wordt beperkt, en met lichtere ballen."

Onderzoek met Amsterdam UMC

"We doen nu onderzoek, samen met het Amsterdam UMC. Er wordt bij amateurs die op hoog niveau spelen gekeken wat er precies gebeurt tijdens het koppen. Met de resultaten van dat onderzoek kunnen we eventuele risico's gericht gaan beperken."

De KNVB-arts denkt wel dat dit tot aanpassing van regels gaat leiden: "Maar dan gericht: wat is de oorzaak, waar liggen nou echt de risico's? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: geen lange ballen meer van de keeper. De bal moet dan eerst een keer stuiteren, zodat die minder impact heeft. Of een regel die het duiken naar de bal beperkt."

Symboolpolitiek

Een breed verbod op koppen en kopduels gaat er niet komen, denkt de bondsarts. "Met een algeheel verbod ben je alleen maar bezig met symboolpolitiek."

Evgeniy Levchenko is het daar niet mee eens: "Mooi dat dit soort pleisters geplakt worden. Maar als je de schade echt vóór wilt zijn, dan moet je de regels veranderen. Onze hersenen zijn zo belangrijk, die moet je gewoon beschermen. Peter Houtman is weer een voorbeeld. Ik vind het echt verschrikkelijk, ik krijg er een brok van in mijn keel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant