De terroristische dreiging die uitgaat van de Nederlandse strijders in Syrie en hun radicale netwerk is verder toegenomen. Ondanks maatregelen van veiligheidsdiensten en overheid is de situatie rond deze jihadreizigers verslechterd. Experts waarschuwen voor de snel groeiende invloed in Nederland van deze beweging.

De Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding (NCTV) handhaaft het verhoogde dreigingsniveau op ‘substantieel’ en pleit voor verdere maatregelen om het fenomeen van jihadreizigers, dat nu al een jaar aan de gang is, tegen te gaan. 

In EenVandaag een interview met Dick Schoof, Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding over het vandaag te verschijnen Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. Ook een reportage over het steeds beter georganiseerde netwerk van de Syriegangers, dat door experts invloedrijker en ‘ernstiger dan de Hofstadgroep’ wordt genoemd.

'Extreem geweld’

Het Dreigingsbeeld schetst een somber beeld van de groeiende invloed van de Syriegangers en hun netwerk in Nederland. Er vertrekken nog steeds Nederlandse strijders naar Syrie. In augustus was er zelfs weer een piek. De ruim 100 strijders die al maanden in Syrie meevechten hebben zich volgens de NCTV aangesloten bij Jabhat-Al-Nusra, een aan Al-Qaida gelieerde extremistische islamitische strijdersbeweging die streeft naar wereldwijde invoering van de gewelddadige jihad. “Enkele Nederlanders lijken niet terug te deinzen voor extreem geweld.” Door hun lange verblijf ‘groeit de strijdervaring’ en ‘zijn er tekenen dat ze radicaler zijn geworden en negatiever denken over Nederland’.

Invloed in Nederland: toenemende radicalisering

De NCTV maakt zich zorgen over de toenemende radicalisering van kleine groepen islamitische jongeren. De openlijke propaganda van de Nederlandse jihadbeweging op internet, sociale media en op straat is ‘sterk toegenomen’. “De openlijke manifestatie van jongeren in Nederland die hun steun betuigen voor deelname aan de strijd in Syrie wijst op toegenomen strijdbaarheid”.

Terugkeer strijders

EenVandaag meldde gisteren al dat een aantal strijders, naar schatting een twintigtal, alweer is teruggekeerd naar Nederland. Gemeenten proberen deze groep met hulp en begeleiding te laten reintegreren. AIVD en politie ondersteunen de gemeenten en volgens de NCTV heeft de AIVD ‘ de inzet van mensen en middelen geintensiveerd’. “Zij worden nauwlettend in de gaten gehouden. Ze vormen een mogelijke inspiratiebron voor potentiele strijders”. Justitie heeft een landelijk juridisch kader vastgesteld en onderzoekt of de strijders strafrechtelijk kunnen worden vervolgd.

Een wetsvoorstel om Syriestrijders die deelnemen aan de gewapende strijd het paspoort af te nemen is nog in de maak.

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

De Russische president Vladimir Poetin is voorstander van een bestand met Oekraïne, mits het leidt tot duurzame vrede. Dat liet hij weten tijdens een persconferentie. Toch houdt Ruslandkenner Helga Salemon een slag om de arm: "Poetin zal blijven stoken".

Eerder deze week bereikte de Verenigde Staten met Oekraïne een akkoord voor een wapenstilstand van dertig dagen. En nu lijkt Rusland voorzichtig de deur open te doen naar onderhandelingen. Maar dat kan alleen als er sprake is van een duurzame vrede. Of dat kan met het Amerikaanse voorstel, is volgens de Russische president nog niet duidelijk.

Staatstelevisie benadrukt Russische successen

Opvallend is dat de Russische staatstelevisie vooral de successen benadrukt, zoals het bezoek van Poetin aan Koersk en de Russische troepen die daar terrein terugwinnen. De vredesonderhandelingen zijn nauwelijks aan bod gekomen.

Volgens Salemon wil Poetin daarmee laten zien: we zijn aan de winnende hand. "Dus daar gaat het de hele week over in de journaals."

Geschiedenisboeken

Bovendien lijkt Poetin niet uit te zijn op vrede als er niet aan zijn eisen wordt voldaan. "Het lijkt alsof hij bedacht heeft dat hij de geschiedenisboeken in wil als de man die Oekraïne weer in de Russische invloedssfeer bracht. Hij is natuurlijk ook al een oude man", vertelt Salemon.

"Als je het volk in dit land rijp wil maken voor een vrede, dan praat je niet zoveel over oorlog. Als het al over onderhandelingen ging, was het vanuit het oogpunt dat Oekraïne zich toch niet aan afspraken zou houden."

Oorlogseconomie

Rusland wordt sinds de start van de oorlog met Oekraïne aan allerlei sancties onderworpen, door zowel de Europese Unie als de Amerikanen. "Eigenlijk draait de economie daar nu op oorlog. Dus als die oorlog ophoudt, dan stort de economie in."

Ook daarom acht Salemon de kans op vrede klein. "Poetin weet dat in vredestijd het land economisch niet gezond kan worden. Met een vrede wint hij daarom helemaal niet."

Eisen

Het land lijkt alleen akkoord te willen gaan met vredesonderhandeling of een staakt-het-vuren als aan al haar eisen wordt voldaan. "Ze willen bijvoorbeeld geen gebieden teruggeven. Geen internationale troepen op Oekraïens grondgebied."

En dat dat een flinke eisenlijst is, weten ze. "Poetin weet dat Oekraïne nooit akkoord kan gaan met alle eisen, dat is voor hen een breekijzer. In ieder scenario is voor Poetin oorlog voordeliger dan vrede."

Trump

Ook de Amerikaanse president Donald Trump zal daarin weinig verschil maken. "Ook als Trump zou zeggen: de Russen houden zich niet aan afspraken, ik steun Oekraïne weer voluit... Dan heeft Rusland gewoon de oude vijand terug. En dat zie je ook op televisie: in de propaganda wordt rekening gehouden dat de VS zich ook kan afzetten tegen Rusland."

"Wat je dan ook hoort: als de VS weer die vijandige houding aanneemt, is het beter om door te vechten." Bovendien zou ook als er wel een akkoord komt, Poetin niet meer te vertrouwen zijn. "Hij heeft vaker laten zien: aan afspraken houdt hij zich niet. Poetin houdt in feite Trump aan het lijntje."