Al wekenlang zijn de straten van de Georgische hoofdstad Tbilisi het toneel van grote protesten. De nieuwe regering zoekt toenadering tot Rusland, blokkeert het pad naar de Europese Unie en zet steeds meer repressie in, tot woede van de demonstranten.

Activist David Lapauri is een van die demonstranten. Hij is vastberaden om de democratie in zijn land te beschermen. "In mijn land zijn de verkiezingen gestolen, ons wordt de mond gesnoerd." Hij is kroegeigenaar in Tblisi en weert Russische klanten die Poetin niet veroordelen. "Ik vecht tegen het Russisch imperialisme. Ik strijd voor onze rechten, voor onze democratie."

Georgische Droom

Sinds de parlementsverkiezingen in oktober wordt er gedemonstreerd tegen de Georgische regering. Regeringspartij Georgische Droom won de verkiezingen, maar over de uitslag zijn twijfels. Oppositiepartijen en onafhankelijke waarnemers spreken van fraude en intimidatie van kiezers. Ondertussen weigert de huidige pro-Europese president de macht over te dragen en dringt ze aan op nieuwe verkiezingen.

Georgië begint steeds meer op een autoritaire staat te lijken, met nauwe Russische banden. Regeringspartij Georgische Droom is al ruim twaalf jaar aan de macht. Vorig jaar werd het land kandidaat-lid van de Europese Unie, wat een belangrijke verkiezingsbelofte was van de partij bij de vorige parlementsverkiezingen.

Wegdrijven van de EU

Vorige maand besloot Georgische Droom dat het pad naar de Europese Unie tot 2028 in de ijskast wordt gezet. Uit een enquête blijkt dat 9 op de 10 Georgiërs lid wil worden van de EU. De koerswijziging leidde tot nog hevigere protesten. Opnieuw gingen duizenden mensen de straat op.

De Georgische Droom komt met verschillende controversiële wetten. Zoals in mei van dit jaar, wanneer de regering een wet doorvoert om critici het zwijgen op te leggen, naar Russisch voorbeeld. De wet bestempelt ngo's en media met financiering uit het buitenland als 'buitenlands agent'. De protesten die daarop volgen worden hardhandig beëindigt met politiegeweld, traangas en waterkanonnen.

Russische complimenten

Socioloog Shato Kakabadze noemt de houding van de regering een voorteken. "Het zijn allemaal signalen dat Georgië leunt naar een autocratie. De Russische regering complimenteert de Georgische Droom vaak met hun beslissingen en beleid."

Volgens Kakabadze staat ook de vrijheid van meningsuiting onder druk. Zo mag je tijdens demonstraties je gezicht niet bedekken en heeft de politie meer ruimte gekregen om iemand op te pakken. Ook in Nederland wordt die eerste maatregel overwogen.

Democratisch verval

Georgië zit in 'democratisch verval', zo oordeelt ook het Europarlement. "De enige oplossing is dat Georgië een liberale democratie wordt", zegt Kakabadze. Daarvoor moet de macht in het land meer verdeeld worden, en is er meer democratie en een meerpartijenstelsel nodig, stelt de socioloog. "Tot die tijd blijft Georgië in onzekerheid."

Onder leiding van de Georgische Droom houden de protesten ondertussen aan. De actievoerders eisen nieuwe verkiezingen en een terugkeer naar het Europese pad. Lapauri zegt dat hij blijft vechten voor zijn Europese toekomst. "We zijn er nog en spreken nog Georgisch. We zijn een klein, trots land. Dat zullen we altijd blijven. Ik heb er alles voor over."

Het kabinet wil bezuinigen op brandweerzorg. En dat is onverantwoordelijk, waarschuwt de vakvereniging voor brandweervrijwilligers. Door klimaatverandering is de kans op oncontroleerbare branden groot. Oud-brandweerman Peter Stals maakte zo'n brand mee.

Na de kinderen treedt er nu een nieuwe groep slachtoffers van misbruik in de Katholieke Kerk naar voren: volwassen zusters en paters die in kloosters zijn misbruikt. Zuster Anne is een van hen: "De pater zei dat dit tussen ons moest blijven."

Ze had er 'lang aan getwijfeld', maar uiteindelijk koos ze er vol overgave voor om haar leven te wijden aan het geloof. Vol verwachting trad de Vlaamse Anne - toen halverwege de 20 - toe tot een slotklooster, vlakbij de Nederlandse grens. Anne: "Het was een lange zoektocht, maar uiteindelijk vond ik dat ik mezelf de kans moest gunnen om gelukkig te worden. Daarom heb ik het uiteindelijk gedaan."

Dictatoriaal bewind

Als jonge zuster liep ze al snel op tegen de hiërarchische structuren binnen het klooster. Dat merkte ze aan hoe de moeder overste, die aan het hoofd van het vrouwenklooster stond, zich opstelde. "Ik stond echt onderaan de ladder. De overste was zeer streng en voerde een dictatoriaal bewind. Haar wil was wet."

Wanneer het misbruik begon, weet Anne nog precies. Ze maakte een zware periode in haar persoonlijke leven door. Haar neefje moest een ingrijpende operatie ondergaan, waardoor hij nooit meer zou kunnen lopen. Dit zorgde voor veel verdriet bij Anne.

'Ik zat verstijfd op zijn schoot'

Het was in deze zware tijd dat een Vlaamse pater, die wist wat Anne doormaakte, haar bij hem riep voor een 'begeleidingsgesprek'. Eenmaal binnen, ging het gesprek al snel een totaal andere kant op, vertelt Anne. "Hij stond plots op, nam me op zijn schoot en begon mijn armen en benen te strelen. Ik zat verstijfd op zijn schoot. Wist niet wat me overkwam, wist me hier totaal geen raad mee."

Totaal verbouwereerd en in shock, 'bevroor' Anne volledig. Maar dat weerhield de pater er niet van door te gaan met zijn seksuele handelingen. Anne: "Hij schakelde over naar het strelen van mijn heupen en borsten, en begon plots hevig te hijgen en te schokken met zijn lichaam. Daarna stond hij op, kuste me op de mond en zei me dat dit tussen ons moest blijven."

Gechanteerd door de pater

6 jaar lang ging het misbruik door. Al die tijd durfde ze er met niemand over te praten. Uit angst en schaamte. "Er wordt mij altijd de vraag gesteld: 'Waarom blijf je naar zo'n man toe gaan?' Maar ik was heel erg bang voor hem. Bovendien kon ik hem moeilijk ontwijken, omdat hij mij chanteerde. Er was altijd de angst dat het misbruik naar buiten zou komen. Want dan wist ik één ding zeker: ik zou als schuldige worden aangewezen."

Daarnaast speelde ook de afhankelijkheidsrelatie, die Anne met de pater had, een rol. "Hij was de enige die mij spirituele voeding gaf. Dus er was dat vreselijke misbruik, maar er waren ook gesprekken tussen ons, waaraan ik me kon optrekken. Het is de hand die slaat, maar ook voedt. Net zoals bij een hond, die gaat ook altijd terug naar zijn baasje."

Pesten en intimideren

Naast het misbruik van de pater, had Anne ook heel veel last van het schrikbewind dat de overste voerde in het klooster. Toen de overste het idee kreeg dat Anne een bedreiging vormde voor haar positie, volgde een periode van pure haat en pesterijen aan haar adres.

"Het pesten en intimideren nam toen afschuwelijke vormen aan. Ze zette anderen tegen mij op. Ik raakte volstrekt geïsoleerd. Er werd op een gegeven moment zelfs gezegd dat het jammer was, dat er geen concentratiekampen meer bestonden. Dan hadden zij mij kunnen vergassen. Zo ver ging het."

Naar de hoogste geestelijke

Pas jaren later, toen ze was uitgetreden en een leven had opgebouwd buiten het klooster, durfde Anne het misbruik en het schrikbewind in het klooster aan te kaarten. Ze deed dat uiteindelijk zelfs bij de hoogste geestelijke in België: kardinaal Daneels. Zijn reactie was een enorme teleurstelling.

"Hij liet mij weten dat hij 'het gebeuren betreurde en voor mij zou bidden'." Een typerend antwoord en volgens Anne exemplarisch voor hoe de Katholieke Kerk met slachtoffers van misbruik omgaat. "Deze reactie heb ik zo vaak gekregen, dat ze voor mij gingen bidden. Ik zeg weleens: 'Als ik voor ieder gebed een euro had gekregen, dan was ik nu heel erg rijk geweest'."

13 jaar lang procederen

In 2003 startte Anne een gerechtelijke procedure tegen de Katholieke Kerk, nadat ze jarenlang geen erkenning voor haar leed had gekregen binnen de kerkorganisatie.

Die juridische strijd zou uiteindelijk maar liefst 13 jaar duren. Uiteindelijk leidde dit tot toekenning van een bedrag aan schadevergoeding. Iets waar het Anne overigens nooit om te doen was. "Ik heb een groot bedrag aan schadevergoeding gekregen. Maar als je dit aftrekt van alle juridische kosten die ik heb moeten maken, en het bedrag dat ik aan therapie kwijt ben, blijft er weinig over."

Veel meer slachtoffers

De reden dat Anne, na al die jaren van zwijgen, nu naar buiten treedt is helder: ze wil een stem zijn. Voor al die slachtoffers die tot op de dag vandaag niet naar buiten durven met hun verhaal. En dat zijn er een hoop, weet Anne. Ze heeft sterke aanwijzingen dat zij niet het enige slachtoffer was van haar misbruiker.

"Als je op bezoek ging bij de pater, was er een soort wachtkamertje. Ik heb daar ook vrouwen naar buiten zien komen, van wie het haar en de kleding helemaal in de war was. En als ik dan bij de pater naar binnen ging, kwam hij met een schone zakdoek aan. Dat was voor mij een teken. Want als hij klaarkwam deed hij dat altijd in een zakdoek."

Nieuw leven buiten klooster

Lang is Anne op zoek geweest naar erkenning voor alles wat haar is aangedaan in het klooster. Maar uiteindelijk heeft ze zich erbij neergelegd. "Officieel heb ik nooit erkenning gekregen voor het misbruik dat mij is aangedaan. Maar door hier maar naar te blijven zoeken, hield deze man - mijn misbruiker - een soort van macht over mij. Dat wilde ik op een gegeven moment niet meer."

"Dus heb ik mijzelf erkenning gegeven. Door te zeggen dat ik niet schuldig was. Ik ben uit de slachtofferrol gestapt. En heb ik uiteindelijk een heel rijk leven kunnen opbouwen. Buiten het klooster."

*Anne is een verzonnen naam, haar echte naam is bekend bij de redactie.