Seksuele intimidatie en ongewenst gedrag is aan de orde van de dag in het ziekenhuis. 1 op de 10 studenten en 2 op de 10 coassistenten krijgen ermee te maken. Dat moet stoppen vindt het Amsterdam UMC, dat studenten daarom nu weerbaarheidstrainingen geeft.

"Volgens mij lust jij er wel pap van", zegt medisch specialist Jorick tegen coassistent Anna. Ze is sprakeloos, weet niet wat ze met de vraag aan moet. Hij gaat verder: "Je snapt toch wel wat ik bedoel?" Brutaal kijkt hij haar aan. "Of ben je soms preuts?" Jorick is Anna's begeleider. Hij bepaalt of haar opleiding een succes wordt. Daarom besluit ze er maar niks van te zeggen.

College weerbaarheid

Dan grijpt psycholoog en cursusleider José van de Kreeke in: "Oké, dank je. Tot zover." Jorick Jochims is weer acteur, in plaats van medisch specialist. "Anne, hoe voel je je nu?" vraagt Van de Kreeke. "Zó ongemakkelijk", geeft zij toe. Dat geldt ook voor de vier andere geneeskundestudenten in het leslokaal van de Faculteit der Geneeskunde VU, locatie VUmc.

Het rollenspel is onderdeel van een college weerbaarheid, dat Van de Kreeke en Jochims ontwikkelden voor aankomend artsen. "We creëren echte situaties, sterk verkort natuurlijk. Maar het zijn situaties die op de werkvloer voorkomen", vertelt Van de Kreeke. "Het gaat ons er niet om dat iets als goed of fout bestempeld wordt, maar we zoeken naar manieren die helpen om te gaan met situaties als in het rollenspel van Anne en Jorick."

Ongewenst gedrag

Naast haar functie als vicedecaan bij het Amsterdam UMC, geeft Christa Boer sinds enkele jaren leiding aan de Faculteit der Geneeskunde van het Amsterdam UMC. De afgelopen jaren werd ze regelmatig geconfronteerd met ongewenst gedrag. Van studenten onderling, maar ook tussen opleiders en studenten. En dat baart haar zorgen, want van ziekenhuismedewerkers wordt professioneel gedrag verwacht. Ze gaan immers om met kwetsbare mensen.

En niet alleen de patiënten zijn kwetsbaar, dat geldt ook voor de coassistenten, geneeskundestudenten die 'stage' lopen in het ziekenhuis. Boer: "Onze studenten zijn enorm ambitieus. Sinds ze een jaar of 14 zijn, staat alles in hun leven in het teken van dat ene doel: arts worden. Dat maakt ze erg kwetsbaar voor opleiders die daar misbruik van willen maken."

Bron: EenVandaag

Naam bekend maken

En dat misbruik bestaat wel degelijk. Uit onderzoek van het onafhankelijke platform De Geneeskundestudent blijkt dat 11 procent van de geneeskundestudenten en 21 procent van de coassistenten geconfronteerd wordt met seksuele intimidatie. Daarnaast toonde recent onderzoek van EenVandaag aan dat het aantal klachten over seksuele intimidatie op universiteiten in het algemeen toeneemt. In 2018 werden zeker 101 meldingen gedaan bij de vertrouwenspersoon. Of dat veel is op de in totaal 260.000 studenten die staan ingeschreven op Nederlandse universiteiten, daarover verschillen de meningen.

Boer: "Je kunt er rustig twee nullen achter zetten. Elke student bij ons heeft wel een vervelende ervaring." Het probleem is volgens haar dat klachtenprocedures niet in orde zijn en dat veel slachtoffers zwijgen. "We kwamen erachter dat alle vier de procedures bij het Amsterdam UMC onveilig zijn voor de melders. Je moest bijvoorbeeld je naam openbaar maken, of je komen verdedigen."

Campagne

Daarom ontwikkelde de opleidingsdirecteur een campagne onder de naam #Zou ik wat zeggen?. Alle geneeskundestudenten aan de Faculteit der Geneeskunde VU hebben toegang tot een app waarin ze veilig melding kunnen doen van intimidatie, om vervolgens het gesprek aan te gaan over de vraag: wat kan er gedaan worden om de situatie te verbeteren? "Dat hoeft lang niet altijd tot een formele klacht te leiden, soms is een gesprek al voldoende."

Het probleem is tweeledig, vertelt Boer. Aan de ene kant hoort ze verhalen van studenten die zich onveilig voelen door intimiderend gedrag van hun opleiders. Maar er zijn ook voorbeelden van studenten die zich misdragen: "Ik heb onlangs meegemaakt dat een student zich zo misdroeg tegenover zijn collega-studenten dat ik hem van de opleiding wilde verwijderen. Maar juridisch is dat ondoenlijk. Ik vind het heel belangrijk dat studenten professioneel gedrag vertonen, omdat ze dat later als artsen ook moeten. De campagne moet daaraan bijdragen."

Bron: EenVandaag

'Waarom word je geen verpleegkundige?'

Zohal begint dit jaar met haar coschappen en neemt deel aan het college weerbaarheid van haar faculteit. Ook al weet ze heel goed dat het een lessituatie is, en dat er geen medisch specialist tegenover haar staat, maar een acteur, wordt ze enorm boos als hij suggereert dat ze misschien beter verpleegkundige kan worden dan arts, omdat ze zo'n lieve uitstraling heeft: "Nou ja, waar slaat dat op?"

Toch zegt ze na de oefening dat ze er wel een paar keer over zou nadenken voordat ze een klacht zou indienen: "Je cijfer is van zo iemand afhankelijk."

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.