radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gemeenten moeten meer leren van fatale ongevallen, vindt vader van doodgereden Dorian (16): 'Dit is al tientallen jaren een rotkruising'

Gemeenten moeten meer leren van fatale ongevallen, vindt vader van doodgereden Dorian (16): 'Dit is al tientallen jaren een rotkruising'
Pieter Wispelwey verloor zijn zoon Dorian (16) door een verkeersongeluk
Bron: EenVandaag

Dorian was een getalenteerde, sociale jongen vol levenslust. Tot hij werd doodgereden op een kaarsrechte polderweg waar een automobilist hem over het hoofd zag. Overheden zijn te laks in de aanpak van onoverzichtelijke wegen, zegt Dorians vader Pieter.

In het dorp in de Noord-Hollandse polder waar Pieter Wispelwey met zijn gezin woont, staat de splitsing bekend als een 'akelig kruispunt'. "Er zijn ouders die hun kinderen niet meer op de fiets laten."

'Het is een rotkruising'

Het schemerde toen Dorian op 9 maart vorig jaar 's avonds vanuit zijn bijbaantje terug naar huis fietste. Zijn lampje was niet 'supersonisch', maar de verkeerssituatie was vooral erg onoverzichtelijk door de bomen langs de weg. "Anders had hij licht kunnen zien van links", vertelt Pieter. Maar Dorian en de automobilist zagen elkaar niet: "De bewuste kruising is hem fataal geworden."

De polderweg bij het wordt dagelijks door honderden scholieren genomen en komt uit op een lange kaarsrechte weg. Daar wordt hard gereden, onduidelijk is wat de snelheid is. De snelheidsdrempel die er ligt, is volgens Pieter zo 'lachwekkend' dat er op hoge snelheid overheen wordt gereden. "Het dorp weet al tientallen jaren dat het een rotkruising is."

Het kruispunt waar Dorian (16) vorig jaar werd doodgereden
Bron: EenVandaag
Het kruispunt waar Dorian (16) vorig jaar werd doodgereden

Muzikale familie

Dorian groeide op in een gezin waarin muziek een belangrijke rol speelt. Zijn moeder speelt barokhobo, zijn oudere broer viool en vader Pieter is een internationaal bekend cellist. Dorian koos voor zang toen het gezin een tijdje in Australië woonde. "Toen is er iets gebeurd", vertelt zijn vader. "Toen we terug waren wilde hij in een koor in Purmerend."

Zo stond hij op zijn 8ste op het podium als solist in La Bohème van Puccini. "Hij had talent, veel talent", vertelt Pieter. "Mijn vrouw is Engels, die hoopte sowieso dat een zoon van haar koorknaapje zou worden. Hij is het geworden, maar dan niet in de kerk." Dorian zat vol levenslust en doorzettingsvermogen. "Een fantastisch kind." De tiener doneerde vier organen, waaronder zijn hart.

Vader niet boos

De bestuurder zou de avond voor het fatale ongeluk een joint hebben gerookt. Hij zat 'drie keer' over de limiet. "Maar het belangrijkste is dat ze elkaar niet hebben gezien omdat het een rotkruispunt is. En blijft", zegt Pieter. "Die dag erna heb ik in de tuin staan brullen. Waarom heb je niet gekeken? Hoe kun je hem nou niet gezien hebben? Maar het is een feit waarmee we hebben leren leven."

Boos is hij niet, niet op de bestuurder en ook niet op de gemeente. "De klap was zo enorm, dat we geen energie wilden besteden aan boos zijn op iemand." Wat hij wél wil, is dat overheden meer doen voor verkeersveiligheid van de fietsende schooljeugd. Ze moeten meer lessen trekken uit dit soort fatale situaties en de maximumsnelheid moet naar beneden, zegt Pieter.

Dorian
Bron: EenVandaag
Dorian Wispelwey

Niet op prioriteitenlijstje

Tot op de dag van vandaag heeft de gemeente, die de weg beheert, niets tot weinig gedaan om de situatie te verbeteren, vindt de vader van Dorian. "Er is iets miniems veranderd." Tijdens een gesprek met de burgemeester en hoogwaardigheidbekleders hoorde hij dat de kruising niet op het prioriteitenlijstje stond.

Het was uiteindelijk de burgemeester die ervoor zorgt dat er tóch iets in gang werd gezet: er kwam een elektronisch bord - een 'smiley' - die de snelheid van weggebruikers signaleert. Maar die zette de gemeente aan de verkeerde kant van de weg. Er staan nu drie borden die waarschuwen voor fietsers. "Dat heeft een jaar geduurd." Eén bord staat verscholen tussen bomen. "Terwijl je de drempel oprijdt."

Nul op het rekest

De familie Wispelwey ving nul op het rekest toen zij vroegen om hogere drempels en het verwijderen van de bomen die de verkeerssituatie onoverzichtelijk maken. "Ze zeggen: 'Het is moeilijk en lang proces'", vertelt Pieter. De gemeente voerde aan dat dit de doorstroming van het verkeer moeilijker zou maken. Ook zouden landbouwvoertuigen er last van krijgen.

Er gaat nog een ongeluk gebeuren als de gemeente niets doet aan de drempels en aan de bomenrij, waarschuwt Pieter. Een andere gemeente heeft bij een soortgelijke verkeerssituatie meer en hogere drempels liggen zodat bestuurders wel moeten afremmen, vertelt hij. "Daar kan het dus wel."

Polderweg gaat op de schop

In een raadsbrief erkent verantwoordelijk wethouder Christiaan Peetoom dat de Zuidervaart, waar het fatale ongeluk van Dorian plaatsvond, onderhoud nodig heeft. "Verkeersveiligheid is een van de belangrijke aandachtspunten", schrijft hij daarin.

De weg gaat op korte termijn nog op de schop, laat Peetoom weten. "We gaan drempels plaatsen om de snelheid te verlagen, daar waar de maximale snelheid van 60 kilometer per uur te vaak overschreden wordt. Daarnaast gaan we het kruispunt beter verlichten en worden er fietsstroken aangebracht op de weg. Deze maatregelen nemen we om de verkeersveiligheid te verbeteren."

Bekijk ook

Doorstroming boven veiligheid

Polderwegen, zoals die waar Dorian verongelukte, zijn niet veilig voor weggebruikers. In heel Nederland zijn wegen buiten de bebouwde kom - die geen snelwegen zijn - relatief het gevaarlijkst, weet hoogleraar infrastructuur aan de TU Delft Bert van Wee. "Daar vallen per miljard kilometer die we erop rijden de meeste dodelijke slachtoffers."

Veel van deze wegen zijn niet ingericht volgens de richtlijnen die ervoor gelden, legt hij uit. "En juist die plekken die niet goed zijn ingericht, daar vallen vaak slachtoffers." Provincies of gemeenten verkiezen soms doorstroming boven verkeersveiligheid: "Bijvoorbeeld door 80 kilometer per uur toe te staan, terwijl 60 kilometer per uur veel veiliger zou zijn."

'Onnodige slachtoffers'

Lang behoorde Nederland tot de top-3 van veiligste landen binnen de Europese Unie. "We staan tegenwoordig op plek 15", zegt Van Wee. "We zijn flink opgeschoven. Nederland is een van de weinige landen waar nu meer verkeersslachtoffers vallen dan in 2012." We doen het niet goed dus, waarschuwt de hoogleraar.

Wat het nieuwe kabinet wil, is volgens hem afwachten: "De PVV wil 40 kilometer per uur en dat belooft niet veel goeds." Hij heeft de indruk dat verkeersveiligheid geen hoge prioriteit heeft. "Dat leidt tot onnodige slachtoffers." Veel maatregelen om de veiligheid te verbeteren kosten de maatschappij minder dan wat ze opleveren, benadrukt Van Wee tot slot. "Dus het is ook economisch gezien niet verstandig om veiligheid te verwaarlozen."

Gemeenten moeten meer leren van fatale ongevallen, vindt vader van doodgereden Dorian (16)

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

4 op 10 jonge vrouwen stopten afgelopen jaren met anticonceptie uit onvrede, vooral hormonen bevallen slecht

4 op 10 jonge vrouwen stopten afgelopen jaren met anticonceptie uit onvrede, vooral hormonen bevallen slecht
Een spiraal bij een poli gynaecologie, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Te veel bijwerkingen, geen hormonen meer en terug naar de natuurlijke cyclus: 4 op de 10 jonge vrouwen (42 procent) zijn de afgelopen 3 jaar gestopt met een vorm van anticonceptie. Dit omdat ze er niet tevreden over waren.

Veel minder vrouwen stopten met anticonceptie omdat ze zwanger wilden worden (11 procent) of omdat anticonceptie niet meer nodig was, bijvoorbeeld omdat de relatie uitging (4 procent). Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, het jongerenpanel van EenVandaag, onder ruim 3.500 vrouwen tussen de 16 en 34 jaar. Vooral bij hormonale anticonceptie, zoals de pil of een spiraal, spelen negatieve ervaringen een grote rol.

Ben je in de afgelopen drie jaar gestopt met een vorm van anticonceptie?

Bijwerkingen en 'onverklaarbare klachten'

"Ik had lang de pil gebruikt en was daar niet meer tevreden over, te veel bijwerkingen", legt iemand in het onderzoek uit. Daarna stapte ze over naar een hormoonspiraal, maar ook dat werkte niet naar tevredenheid: "Na 6 maanden bloedingen heb ik die er ook uit laten halen. Nu gebruik ik niks meer."

"Ik kreeg steeds meer onverklaarbare klachten. Hield vocht vast, was vlak in emoties", vertelt weer een andere deelnemer. "Er zijn verschillende onderzoeken gedaan, maar daar kwam niks uit. Dus ben ik op eigen initiatief gestopt met de pil. Toen verdwenen mijn klachten volledig. Volgens mijn huisarts hield dat geen verband met elkaar en had ik te veel TikTok-filmpjes gekeken. Maar toch, mijn klachten waren weg."

Effect van synthetische hormonen

Dat hormonale anticonceptie invloed kan hebben op je fysieke en mentale gesteldheid, bevestigt gynaecoloog bij het Amsterdam UMC Anne Timmermans. "Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er een effect is van synthetische hormonen op je mentale of algehele welbevinden. Alleen wie welk effect ervaart, dat kunnen we van tevoren niet goed voorspellen."

Enerzijds kunnen die effecten negatief uitpakken: "Sommige mensen hebben last van afgevlakte emoties, of ervaren minder plezier in het leven. Mensen kunnen ook angstiger worden", legt Timmermans uit.

Bekijk ook

Ook voordelen van de pil

Maar aan de andere kant ervaren mensen ook positieve effecten, weet de gynaecoloog. "Mensen die heel erg last hebben van hormonale schommelingen in hun natuurlijke cyclus, kunnen juist veel baat hebben bij de hormonen in anticonceptie. Denk aan mensen met PMS en PMDD."

Premenstrueel syndroom (PMS) is een verzamelnaam voor ernstige lichamelijke en emotionele klachten die je kunt ervaren in de periode voor je menstruatie. PMDD is een stemmingsstoornis die veroorzaakt wordt door hormonen die verbonden zijn aan je menstruatiecyclus. "Bij die mensen kunnen die klachten gestabiliseerd worden door de synthetische hormonen."

Natuurlijke cyclus

Verschillende vrouwen in het onderzoek geven aan dat ze zijn gestopt met anticonceptie om hun eigen cyclus 'te leren kennen'. "Ik had al 12 jaar geen natuurlijke menstruatie gehad vanwege de pil, waar ik mee was gestart omdat ik heftige menstruatieklachten had als tiener", vertelt een deelnemer.

"Ik wilde weten hoe mijn natuurlijke cyclus zou zijn als dertiger, en of ik dan die klachten nog had. Dat bleek niet meer zo te zijn."

Welke vorm van anticonceptie gebruik je?

Geen ideale methode

De meeste vrouwen in het onderzoek van 3Vraagt zijn wel tevreden over de anticonceptiemethode die ze op dit moment gebruiken: of dat nou een condoom is, een methode met hormonen, of 'natuurlijke' anticonceptie als periodieke onthouding.

Wel zeggen veel deelnemers dat geen enkele methode ideaal is: een condoom is een 'drempel' bij seks, de pil heeft bijwerkingen, een spiraal doet pijn bij het plaatsen.

info

Over dit onderzoek

Dit onderzoek is gehouden van 30 januari tot 13 februari 2025. Er deden in totaal 3.585 vrouwen tussen de 16 en 34 jaar mee. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Seksuele vrijheid

Gynaecoloog Timmermans vindt het interessant dat vrouwen steeds kritischer naar anticonceptie kijken. "We hebben de pil altijd gezien als middel om vrouwen seksuele vrijheid te geven. Om reproductie en seksueel plezier los van elkaar te trekken", legt ze uit.

"Maar dat er misschien ook bijwerkingen en nadelen aan zitten, dat hebben we lang niet altijd goed gezien. Inmiddels is er meer aandacht voor die vrouwspecifieke aandoeningen, maar er is nog te weinig kennis over", besluit Timmermans.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen
Defensieminister Brekelmans
Bron: EenVandaag

PVV-leider Wilders gaf vandaag aan tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne te zijn. Defensie-minister Brekelmans reageert hier koeltjes op. "Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat dat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

De plannen tot het vormen van een internationale troepenmacht voor de bescherming van Oekraïne veroorzaken een nieuwe splijtzwam in de regeringscoalitie. PVV-leider Geert Wilders is hier standvastig op tegen en gaat lijnrecht in tegen premier Dick Schoof.

Nog steeds positief over Amerika

Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) vertelt tegenover EenVandaag dat het kabinet vasthoudt aan het eigen regeerprogramma. "Dit is het standpunt van de heer Wilders. Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

Brekelmans blijft na het tumult van afgelopen week, waarin de Amerikaanse president Donald Trump Europa niet aan de onderhandelingstafel uitnodigde, positief over de Amerikanen. "Ik vertrouw de Amerikanen nog steeds, want ik heb ze ook horen zeggen dat voor hen de NAVO relevanter is dan ooit. En de NAVO is natuurlijk onze belangrijkste veiligheidsgarantie."

'Escalatie-dominantie'

Voor het Nederlandse kabinet blijft de Amerikaanse steun noodzakelijk bij het vormen van een 'robuuste vredesmacht' die Oekraïne moet beschermen. Brekelmans: "De 'backing' van de Amerikanen blijft nodig. Je hebt, om in militaire termen te spreken, altijd een escalatie-dominantie nodig ten opzichte van je tegenstander."

Hij legt uit: "Dus stel dat Rusland een eventueel vredesbestand gaat testen en ze zouden aansturen op een conflict, dan moeten ze weten dat ze bij iedere stap die ze zetten een sterkere tegenstander tegenover zich hebben. En daar hebben we Amerikanen echt voor nodig."

Minister Brekelmans over weigering PVV om troepen naar Oekraïne te sturen

'Europa moet plek aan tafel verdienen'

De defensieminister verwacht overigens dat Europa in een later stadium wel mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. "Ik heb de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio horen zeggen dat als de gesprekken concreter worden, dat dan natuurlijk ook Oekraïne en Europa aan tafel zullen komen."

"Maar we zullen als Europa die plek ook moeten verdienen", gaat hij verder. "En die plek verdien je door duidelijk aan te geven wat wij als Europa militair in te brengen hebben. En vandaar dat wij als Europese landen nu huiswerk te doen hebben om gezamenlijk tot zo'n plan te komen."

Brede puzzel om te leggen

Over wat Nederland concreet aan materieel en troepen kan leveren aan een eventuele vredesmacht, blijft de minister vaag. "Wij kunnen als Nederland natuurlijk in alle domeinen wel iets leveren, maar daar zullen we goed naar moeten kijken."

"Het is niet zo dat wij allerlei F-35's, of schepen, of troepen klaar hebben staan, die ergens staan te wachten. Die zijn ook ingepland om een bijdrage aan de NAVO te leveren. Die brede puzzel moeten we eerst leggen."

Debat

Brekelmans zegt dat er gekeken kan worden wat we kunnen doen, als er een duidelijk mandaat en rugdekking van de VS is. "Ook in het parlement moet dan besloten worden of Nederland wel of geen bijdrage kan leveren."

Morgen debatteert de Tweede Kamer over welke positie Nederland moet innemen bij de onderhandelingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant