De VVD heeft vanochtend Wybren van Haga uit de Tweede Kamer-fractie gezet. In gesprek met EenVandaag benadrukt het gedumpte Kamerlid dat hij daarmee niet per se verdwijnt van het Haagse toneel. "Ik buig niet voor chantage", zegt Van Haga.

Gisteravond adviseerde fractievoorzitter Klaas Dijkhoff Van Haga om 'de eer aan zichzelf te houden' en op te stappen als Kamerlid nadat hij - wederom - in opspraak was geraakt.
Van Haga's vastgoedbedrijf had volgens berichtgeving van Hart van Nederland zonder vergunningen werkzaamheden laten verrichten aan een Rijksmonument. Hiervoor werd het bedrijf door de gemeente Haarlem berispt, een volgende overtreding zou het op een dwangsom komen te staan.

Maat vol

Voor de VVD was hiermee wel de maat vol. In de 2 jaar die Van Haga Kamerlid is, is de Haarlemse (vastgoed)ondernemer immers allerminst onopgemerkt gebleven. Als nummer '76' nam hij een bijzondere positie in binnen de coalitie-meerderheid. Daarbij kwam hij bovengemiddeld vaak negatief in het nieuws.

Zo overtrad Van Haga die in Amsterdam zo'n honderd panden bezit de verhuur-regels. Een interne integriteitscommissie van de VVD oordeelde vervolgens dat Van Haga 'niet ernstig verwijtbaar' was en kon aanblijven als Kamerlid, mits hij zich zou distantieren van zijn onderneming. Met de belofte dat hij zich niet meer met de bedrijfsvoering van zijn bedrijf zou bezighouden, bleef Van Haga lid van de Tweede Kamer.

Dead man walking

Een volgende kwestie volgde vlot. Afgelopen zomer werd Van Haga gepakt voor rijden onder invloed, wat door de VVD is afgedaan met een boete van 5.000 euro (ten gunste van de Landelijke Organisatie Verkeersslachtoffers) en een 'taakstraf': het Kamerlid moest zich 5 dagen inzetten voor een maatschappelijke organisatie.

De genoemde affaires werden Van Haga weliswaar niet fataal, maar zorgden er binnen de VVD wel voor dat het ongenoegen over zijn gedrag groeide. Van Haga was zich zeer bewust van zijn bijzondere positie, maar voelde tegelijkertijd aan dat zijn krediet op was en zijn dagen als VVD-Kamerlid annex 'dead man walking' waren geteld. Na de berichtgeving van Hart van Nederland afgelopen maandag, brak die dag vandaag aan.

Sjopperdepop BV

Tegen het advies van fractievoorzitter Dijkhoff in toog Van Haga vanochtend naar Den Haag om zijn eer te redden. "Ik wilde mijn kant van het verhaal kunnen doen. Die kans heb ik gekregen. Daar ben ik blij mee, maar met de afloop natuurlijk niet", zegt de VVD'er die beweert te worden 'gechanteerd'.

Het Essenhofje in Haarlem neemt in de meest recente affaire een prominente plek in. In dit hofje, eigendom van Sjopperdepop BV, is van Haga in onmin geraakt met een huurder. Die is door het bedrijf gesommeerd te vertrekken, maar weigert dit vooralsnog. Van Haga, die eerder nog beloofde zich niet met het reilen en zeilen van de vastgoedondernemer bezig te houden zolang hij Kamerlid is, zou zich persoonlijk wel in dit conflict hebben gemengd.

'Ik buig niet voor chantage'

"Mensen die willen dat die persoon daar blijft wonen, hebben me gechanteerd", zegt Van Haga. "Die hebben gedreigd slechte dingen over mij naar buiten te brengen. Maar ik buig niet voor chantage".

Alhoewel de tip over de onvergunde werkzaamheden kwam van een bewoner van het Essenhofje, bleek de VVD-fractie niet ontvankelijk voor Van Haga's relaas. De fractie was de aanhoudende tumult zat en besloot na een 'optelsom van schandalen' Van Haga overboord te zetten. Dat betekent overigens voorlopig niet dat het Kamerlid uit de Tweede Kamer vertrekt. Hij beraadt zich namelijk op zijn toekomst als volksvertegenwoordiger en kan zijn zetel houden. Voor de coalitie zou dat scenario nieuw ongemak opleveren; Van Haga zorgde als nummer 76 namelijk juist voor een nipte meerderheid in het parlement.

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."