Paasvuren zijn een echte traditie rondom de paasdagen, maar in sommige delen van het land krijgen organisatoren wel te maken met stikstofregels. En dat is helemaal nergens voor nodig als het aan hoogleraar Chris Backes ligt. "We hebben het over niks."

In de provincie Overijssel moeten organisatoren van paasvuren een berekening van de stikstofuitstoot laten uitvoeren als het vuur binnen 4 kilometer van een Natura 2000-gebied ligt. Als de natuur wordt belast, kunnen organisatoren de brandstapel kleiner maken, het paasvuur verplaatsen of helemaal afblazen.

'Bijna niet te berekenen'

Maar volgens hoogleraar omgevingsrecht Backes aan de Universiteit Utrecht is dat helemaal niet nodig. "Als dat paasvuur niet middenin dat natuurgebied plaatsvindt, maar een paar kilometer daarbuiten, kun je al bijna niet meer berekenen of er ook maar iets neervalt op dat gebied."

"We hebben het dus eigenlijk over niks", zegt hij. "Volgens de rechter zijn die zwaar overbelaste natuurgebieden een volgelopen emmer, waarbij iedere extra druppel er eentje te veel is. Maar een paasvuur is geen eens een druppel, het is echt een fractie daarvan."

Psychologisch probleem

Het is dus gek dat sommige paasvuren niet meer mogen, vindt Backes. Buiten politiek Den Haag worden die beslissingen ook niet door iedereen begrepen. "De situatie rondom stikstof is echt vastgelopen. Iedereen wantrouwt ook elkaar en dat maakt dit allemaal ook een psychologisch probleem."

Daarom is het volgens hem tijd om samen over dat wantrouwen heen te stappen en een ander stikstofbeleid af te spreken.

Emissie landbouw omlaag

Er moet vooral wetgeving en beleid gemaakt worden die de hoeveelheid water in die volgelopen emmer naar beneden laat zakken, zegt de hoogleraar. "Je hebt emissies uit de stallen, dat is ammoniak. En je hebt emissies uit verbrandingsprocessen zoals paasvuren, dat zijn stikstofoxiden."

"Die emissies van stikstofoxiden gaan elk jaar omlaag, door allerlei technische vernieuwingen. De emissies uit de landbouw niet, die zijn licht gestegen", legt hij uit. "Er wordt wel al 10 tot 15 jaar beloofd dat die omlaag gaan, maar dat gebeurt maar niet."

'Politiek pakt niet door'

Volgens Backes ligt die fout bij de politiek. "10 jaar geleden had er al duidelijk gemaakt moeten worden aan de boeren dat ze op de lange termijn hun emissies omlaag moesten brengen, en met hoeveel. Boeren hadden die reductiedoelen moeten krijgen zodat ze weten waar ze aan toe zijn en de juiste beslissingen kunnen nemen."

Maar dat is niet gebeurd, zegt de hoogleraar. "Omdat de politiek wilde dat het allemaal vrijwillig zou gebeuren, met nieuwe technieken en beloningen. Maar niks is voortvarend genoeg doorgepakt. Zelfs sinds de uitspraak van het Europese Hof 5 jaar geleden, waarin wordt gezegd dat het Nederlandse stikstofbeleid niet voldoende is, is dat allemaal niet ingezet."

Juridisch stelsel omgooien

Daarom moet de stikstofreductie voor de lange termijn nu zo snel mogelijk worden ingezet, vindt Backes. "Dan kan ook het juridische stelsel rondom stikstof helemaal om, en kunnen we ophouden met het berekenen van hoeveel stikstof er neervalt binnen 1 of 2 kilometer. Die halve druppels maken op die afstand niet uit."

Als we op die manier de stikstofuitstoot proberen omlaag te krijgen, kunnen er gerust weer paasvuren worden aangestoken in de buurt van beschermde natuurgebieden, benadrukt de hoogleraar tot slot.