radio LIVE
meer NPO start

Gaat het lukken om binnen 7 jaar genoeg bomen te planten in Nederland? 'We moeten op een andere manier naar bos kijken'

Gaat het lukken om binnen 7 jaar genoeg bomen te planten in Nederland? 'We moeten op een andere manier naar bos kijken'
Er moeten voor 2023 nog veel nieuwe bomen geplant worden
Bron: EenVandaag

Er moet de komende 7 jaar 37.000 hectare aan nieuw bos geplant worden. Dat willen het Rijk en de provincies. Een ambitieus plan, want Nederland is klein en een bos is economisch gezien niet interessant. Is het dan wel haalbaar? "Als de wil er is, wel."

"Als de wil er is, dan is het haalbaar. Maar hoe het op dit moment gaat, zie ik het voor een deel van die 37.000 hectare somber in", zegt directeur Mark van Benthem van kennisinstituut Probos.

Niet genoeg bomen geplant

In 2020 presenteerden het Rijk en de provincies 'De Nationale Bossenstrategie'. De ambitie om 37.000 hectare bos te planten maakt onderdeel uit van het Klimaatakkoord. Met het aanplanten van bomen wil de overheid onder meer klimaatverandering tegengaan en de biodiversiteit versterken.

Van Benthem deed onderzoek naar de plannen van gemeenten en provincies om bomen te planten op hun grondgebied. Daaruit blijkt dat er niet genoeg bomen worden geplant om de ambitie van 37.000 hectare te halen.

Bekijk ook

'Lastig om bos prioriteit te geven'

De grootste uitdaging zit hem volgens Van Benthem in het gevecht om de ruimte in Nederland. "Er zijn grote maatschappelijke vragen en uitdagingen. Denk aan de woningnood, energietransitie, stikstofproblematiek. Al die problemen komen bij elkaar in het landelijk gebied."

"Daar ligt dus nu ook nog een vraag om 37.000 hectare nieuw bos te realiseren", zegt hij. "Het is lastig om voldoende prioriteit te geven aan bos op dit moment."

Economisch minder interessant

Daarnaast is het economisch minder interessant om bos aan te leggen, weet Van Benthem. "Op het moment dat het landbouwgrond is, ben je flexibel en heeft het een waarde van zo'n 70.000 euro per hectare. Op het moment dat het bosgrond wordt, is het nog maar 10.000 euro per hectare waard."

"Dat komt omdat bos en natuur goed beschermd zijn in Nederland", legt hij uit. "Wat dus ook betekent dat je dus minder flexibel bent om iets anders te doen met die grond."

Kijk hier de tv reportage

Boeren overtuigen

Daarom moet het Rijk met geld over de brug komen, vooral als het gaat om boeren in het landelijk gebied te overtuigen om bos aan te leggen, vindt de directeur van Probos: "Zij gaan goed nadenken. Wie gaat voor mij het verschil tussen de landbouwgrondprijs en de bosgrondprijs compenseren?"

"Als niemand dat gaat doen, snap ik zelfs als 'bosman' dat die persoon daar huiverig voor is om die stap te maken, want dan moet je wel heel gemotiveerd zijn."

Bekijk ook

Niet iedereen blij

De gemeente Weert had de ruimte om samen met Natuurmonumenten op voormalige landbouwgrond een bos te planten. Toch was het ook daar alsnog een kwestie van een lange adem. Zo werd er zelfs geprocedeerd tot aan de Raad van State. "We merkten dat er vanuit de omgeving, agrariërs, maar ook milieu-organisaties bedenkingen en zorgen waren", zegt wethouder Wendy van Eijk.

Zo maakten naastgelegen boeren zich zorgen over allerlei planten en dieren die een bedreiging konden vormen voor hun akkers. "Een voorbeeld is jacobskruiskruid. Als dat bij vee terecht komt, kunnen ze daar ziek van worden", legt ze uit. Er waren ook zorgen over wilde zwijnen: "Daarom wordt rondom de nieuwe bossen afrastering geplaatst om ze binnen het gebied te houden."

Ouderwets kijken naar bos aanplanten

Landschapsarchitect Jannemarie de Jonge adviseert de overheid over het inrichten van ons landschap. Ze begrijpt dat bos aanleggen in Nederland lastig is. Maar dat heeft volgens de Rijksadviseur er ook mee te maken dat we in ons land nog steeds op een ouderwetse manier kijken naar het aanplanten van bos.

"Wij zijn gewend om voor elke ruimtevrager een eigen plek te vinden. Dus als er bos moet komen, wordt er gekeken naar waar nog plek is. En dan moet er bijvoorbeeld landbouwgrond verdwijnen, maar daar zijn ook al plannen mee."

Bekijk ook

'Elke boom telt'

"Elke boom telt", zegt De Jonge. "Of die nou in stedelijk gebied staat of landelijk gebied staat." Ze wijst erop dat bomen ook een rol kunnen hebben op een boerderij: "Het is bijvoorbeeld heel gunstig om stroken met bomen en stuiken op een weiland te planten. Wat goed is voor de beesten die er aan kunnen knabbelen en op een natuurlijke antibiotica binnen krijgen. Maar ook voor de biodiversiteit."

Ook van Benthem pleit voor een 'flexibele geest'. "Op het moment dat er een nieuwe wijk wordt gepland en je daar direct een nieuw bos als uitloopgebied bij plant, denk ik dat veel mensen daar willen wonen. Dus ik denk met name dat het combineren van functies heel belangrijk is."

Gaat doel voor 2030 lukken?

"Ik denk dat het optimistisch is om te zeggen dat we in 2030 al die bomen geplant hebben", geeft ook rijksadviseur De Jonge toe. "Ik zou het wel een blamage vinden als we het niet voor elkaar krijgen om ze in 2030 in de plannen te hebben zitten."

"Maar dan moeten we een nieuwe manier van denken omarmen en andere manieren moeten zoeken om dat in regelgeving mogelijk te maken, maar ook in financiering."

Bekijk hier het studiogesprek met Rijksadviseur Jannemarie de Jonge

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'
Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil een grote AI-supercomputer in Nederland, zodat we voor de rekenkracht die nodig is voor AI-toepassingen, niet langer afhankelijk zijn van het buitenland.

Vandaag buigt de Tweede kamer zich over het plan van het kabinet om een AI-supercomputer te bouwen in Nederland. Het nieuwe, eigen AI-centrum moet ons land in staat stellen om "voor de zorg, defensie en het bedrijfsleven echt een verschil te kunnen maken in de toekomst", legt minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts (PVV) uit.

Enorme rekenkracht nodig

Veel mensen kennen kunstmatige intelligentie (AI) vooral van toepassingen zoals ChatGPT, maar de technologie reikt veel verder. Voor complexe AI-toepassingen is een enorme rekenkracht nodig, die geleverd wordt door grote supercomputers. Denk aan een grote hal vol met rijen computerkasten.

Hoewel Nederland al een aantal supercomputers heeft, is dit nieuwe centrum specifiek bedoeld voor AI-onderzoek en toepassingen. Het idee is dat verschillende partijen de supercomputer kunnen gebruiken voor berekeningen die nu onmogelijk of extreem tijdrovend zijn.

Bekijk ook

'We lopen achter'

Dit is volgens het kabinet cruciaal voor de ontwikkeling van AI in Nederland. "We willen dat de zorg, defensie en het bedrijfsleven hiermee aan de slag kunnen in een beveiligde omgeving. Zij moeten de volledige controle hebben over hun data, zonder deze te hoeven delen", zegt Beljaarts. Ook de wetenschap en commerciële partijen kunnen gebruik maken van het centrum.

Met het AI-centrum hoopt Beljaarts andere landen op het gebied van AI te kunnen bijbenen. Volgens de minister zijn we nog niet te laat. "De koploperspositie is al aan ons voorbij gegaan, maar we hoeven nog niet als hekkensluiter te eindigen als Nederland. We kunnen echt nog wel in de kopgroep mee, maar dan moeten we wel op tijd actie ondernemen.

Samen met de markt

Aan deze supercomputer hangt een prijskaartje van zo'n 300 miljoen euro. "Het is een grote investering", zegt de minister. "Maar het is niet alleen een publieke investering. Dit is iets wat je samen met de markt, met private partijen kunt doen. En als de timing goed is doet de Europese Commissie ook nog voor de helft mee."

Nederland wil samen met Frankrijk, Duitsland en Estland een Europees consortium oprichten voor digitale infrastructuur, zo maakte staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering) bekend in de Tweede Kamer. Deze AI-computer kan daar als het aan het kabinet ligt ook een bijdrage aan leveren.

Minister Beljaarts van Economische Zaken wil een AI-centrum in Nederland bouwen

Soevereine rekenkracht

Minister Beljaarts wil voorkomen dat we voor AI-toepassingen afhankelijk zijn van het buitenland, zegt hij. "Ik denk dat het cruciaal is dat we, naast onafhankelijkheid van de Amerikaanse defensie-industrie en het Russische gas, ook toewerken naar digitale en strategische soevereiniteit in Europa."

"Wat we nu doen is capaciteit inkopen van andere landen", legt hij uit. "Het is belangrijk dat we in ieder geval voor de basisrekenkracht niet afhankelijk zijn van commerciële partijen of andere landen. Je wil kunnen beschikken over rekenkracht op Nederlands grondgebied, waar we zelf over beslissen." Soevereine rekenkracht, noemt de minister het.

Afhankelijk van Big Tech

Hoogleraar digitalisering Reijer Passchier ziet ook het belang in van digitale onafhankelijkheid. Hij waarschuwt voor de enorme invloed die Amerikaanse technologiebedrijven nu al hebben in de digitale wereld. Op social mediaplatforms, in dataopslag, maar ook op het terrein van kunstmatige intelligentie.

Toch bestaat, ook wanneer je de supercomputer op eigen grondgebied hebt, nog steeds een vorm van afhankelijkheid van Big Tech, ziet Passchier. Om de supercomputer daadwerkelijk te bouwen, zijn we nog steeds sterk afhankelijk van Amerika. De twee gigantische techbedrijven die chips kunnen leveren, Nvidia en AMD zijn daar namelijk gevestigd.

Bekijk ook

'Hun software zit overal in'

Volgens Passchier moeten wij ons zorgen maken over de afhankelijkheid van de computerkennis van Amerika. Mochten de diensten van deze bedrijven om wat voor reden dan ook uitvallen, dan hebben we een heel groot probleem.

"Al heel lang merken we dat Amerikaanse bedrijven niet geneigd zijn om zich aan Europese regels te houden, en ook niet altijd dezelfde waarden hebben als wij in Europa", zegt de hoogleraar. "We zijn afhankelijk van hun software, en die zit overal in; van deurbellen, tot auto's, tot in systemen van onze overheid."

Europese alternatieven

"Ik snap dat die zich dat de minister nu alsnog met Amerikaanse bedrijven in zee gaat, maar tegelijkertijd denk ik dat hij ook de ontwikkeling van Europese alternatieven moet ondersteunen. En daar ook het liefst zoveel mogelijk zelf gebruik van moet maken", adviseert hij.

Het is nog niet bekend waar het nieuwe AI-centrum moet komen. Dat zal afhangen van de ruimte op het stroomnet, zegt het ministerie. Coöperatie SURF, een digitaal samenwerkingsverband van onderwijsinstellingen in Nederland dat al een supercomputer voor wetenschappelijke doeleinden beheert, zal ook de nieuwe AI-computer gaan beheren.

Hoe kunstmatige intelligentie zichzelf kapotmaakt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nóg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je überhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant