Heeft oorlog in Oekraïne kantelpunt bereikt? 'Europa moet alle wapensystemen uit de kast halen'

Oekraïne zegt hard alle hulp van het Westen nodig te hebben om een nieuw offensief van de Russen te kunnen weerstaan. Is de oorlog aan het kantelen? "Het is een echte uitputtingsslag aan het worden", ziet Rusland-deskundige Helga Salemon.

De Russische president Vladimir Poetin zegt nu te vechten tegen de NAVO in plaats van tegen Oekraïne alleen, vertelt Salemon. "En als je er zo naar kijkt, begint het daar wel op te lijken. Dat zegt iets over de oorlog in Oekraïne."

Minder media-aandacht voor oorlog

Nu de oorlog in Oekraïne niet meer elke dag de voorpagina's van de kranten in Nederland vult, zouden mensen kunnen denken dat het wat rustiger is geworden aan het front. "Dat is wel de beeldvorming die kan ontstaan", zegt Han Bouwmeester, universitair hoofddocent militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie.

Toch is de huidige situatie verre van rustig, benadrukt hij. "Er sneuvelen nog elke dag mensen, er wordt alleen gevochten om de vierkante millimeter en er zijn minder grote vorderingen aan het front."

'Rusland heeft oneindige reserves'

Salemon ziet dat de strijd steeds heftiger wordt. "Het lente-offensief komt eraan en in Rusland doen mensen er niet toe. Het is een kwestie van brute massa, een echte uitputtingsslag", zegt de Rusland-kenner van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

"Wat je ziet, is dat er veel verhalen zijn over dat Oekraïne het zo goed doet en Rusland het zo slecht doet. Dat is ook deels propaganda, om het moreel van de Oekraïners hoog te houden. Maar de Russen hebben oneindige reserves", waarschuwt ze. Bouwmeester zegt dat er speculaties zijn dat Rusland een tweede mobilisatie gaat aankondigen.

'Meer tanks niet dé oplossing'

De roep uit Oekraïne om meer militaire steun wordt dan ook luider. Vrijdag komen defensieministers uit in totaal 50 landen samen op de Amerikaanse vliegbasis Ramstein in Duitsland. Ook vertegenwoordigers van Oekraïne zullen daarbij aanwezig zijn. Het zal onder andere gaan over het leveren van tanks aan Oekraïne.

Dat zal helpen, maar volgens Bouwmeester moeten de Oekraïners zichzelf niet rijk rekenen met tanks. "Het is een mengelmoes van verschillende tanks die geleverd kunnen worden aan Oekraïne. Je moet niet vergeten dat als er iets kapot gaat en je met verschillende tanks en onderdelen werkt, dat dat logistiek voor problemen kan gaan zorgen."

Blijft het Westen eensgezind?

Salemon ziet dat er in Europa gepuzzeld wordt over hoe Oekraïne wordt gesteund. "De vraag is ook of het Westen eensgezind blijft. Poetin speculeert over een westerse tweedeling. Rusland heeft het voordeel dat het een dictatuur is, ze kunnen doen wat ze willen met de mensen en het geld."

Dat er in Europa veel geschreven wordt over hoe goed Oekraïne het doet, houdt niet meer stand, vindt de Rusland-deskundige. "Het blijkt nu toch iets anders te liggen. De belangrijkste vraag is: blijft de westerse eenheid overeind, of put Poetin ons ook uit? Als het mis gaat, dan heeft Poetin ons te pakken."

'Poetin wil steun van Russen houden'

Ondertussen wil Poetin haast maken, want volgend jaar zijn er presidentsverkiezingen in Rusland. "Zijn pantser vertoont menig barstje. Hij zit niet stevig in het zadel", ziet Salemon. "Hij zet alles op alles in deze oorlog om snel meters te maken. Want als er honderdduizenden naar het front gaan, dan kan het gaan kantelen."

Hij wil daarom met de macht van het getal winst behalen en de bevolking zo achter zich houden, legt Salemon uit. "Die kijkt ondertussen toe. De media zijn in staatshanden, dus Russen bereikt alleen het nieuws dat ze bezig zijn met een bevrijdingsoorlog. Het Kremlin zegt nu: 'De NAVO valt ons aan, we vechten nu om te overleven.' En dat werkt blijkbaar."