Gaan de prijzen dit jaar verder omhoog? En 4 andere vragen over koopkracht en inflatie beantwoord

Koopkracht en inflatie, wie was er het afgelopen jaar niet mee bezig? Maar wat kunnen we voor 2023 verwachten, het jaar waarin onder andere het prijsplafond voor energie geldt? We vroegen voor EenVandaag Vraagt wat jullie hierover wilden weten.

Financieel journalist Martin Visser geeft antwoord op de 5 meestgestelde vragen.

1. Blijft de inflatie in 2023 ook zo hoog en wat wordt allemaal duurder?

"De meeste voorspellingen wijzen erop dat de inflatie komend jaar lager is, maar nog steeds behoorlijk hoog. Het prijsplafond voor energie dempt de inflatie flink, maar volgens De Nederlandsche Bank (DNB) zal de inflatie in 2023 én 2024 ongeveer 5 procent zijn."

"Die voorspellingen zijn overigens wel heel onzeker. Veel hangt af van de energieprijzen. Naar verwachting zullen de prijzen van voedingsmiddelen dit jaar nog verder blijven stijgen."

2. Wat doet de overheid om de koopkracht van arme mensen te handhaven?

"Er is een koopkrachtpakket en een prijsplafond voor energie. Van dat prijsplafond heeft iedereen profijt, als je tenminste minder verbruikt dan gemiddeld."

"Het koopkrachtpakket bestaat grofweg uit 3 dingen: verlaging van belastingen, verhoging van toeslagen en verhoging van het minimumloon, de AOW en de bijstand. Het koopkrachtpakket moet vooral de laagste inkomens compenseren."

Bekijk ook

• 

  Meerderheid vond crisisjaar 2022 zwaarder dan coronajaren: 'Overdonderd door veelheid en onzekerheid'

  • 31-12-2022

3. Blijft de koopkracht van burgers dit jaar op hetzelfde niveau door de genomen maatregelen?

"Koopkrachtcijfers gaan altijd over gemiddelden en zeggen wel iets, maar niet alles. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft uitgerekend dat de koopkracht in 2022 grofweg met 4 procent is gedaald. Dit jaar zal de koopkracht nog eens dalen, nu met 0,3 procent. Ondanks alle maatregelen dus."

"De lagere belastingen, het hoger minimumloon, het prijsplafond én hogere cao-lonen zijn dus niet genoeg om alle prijsstijgingen goed te maken. De compensatie komt vooral terecht bij lage inkomens. Hoge inkomens hebben de grootste koopkrachtdaling."

"Werkenden gaan erop achteruit, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden iets op vooruit. Nogmaals, dit zijn gemiddelden. Het maakt enorm uit hoe energiezuinig je huis is en of je veel of weinig stookt."

Bron: EenVandaag

4. Wat doet het met de koopkracht nu de belastingen op gas en stroom weer omhoog zijn gegaan en de accijnsverlaging op benzine straks wordt teruggedraaid?

"De bezineprijs is behoorlijk gedaald, daardoor zal het terugdraaien van de bezineaccijns minder dramatische gevolgen hebben. Maar dan nog wordt benzine halverwege komend jaar 17 cent duurder."

"De hogere belasting op de energierekening moet worden goedgemaakt door het prijsplafond, zo is de gedachte. Al met al blijft er gemiddeld genomen een kleine koopkrachtdaling dit jaar over."

Bekijk ook

• 

  Roep om compensaties van de overheid is groot, maar wie gaat dat betalen? 'Je verschuift het probleem naar de toekomst'

  • 08-04-2022

5. Waarom is er gekozen voor compensaties tijdens de coronacrisis en de energiecrisis, terwijl die juist bijdragen aan inflatie?

"Tijdens de coronacrisis er gecompenseerd om structurele economische schade zoveel mogelijk te voorkomen. Omdat corona een tijdelijk fenomeen is, zou het zonde zijn als er daardoor massale werkloosheid zou ontstaan en talloze bedrijven failliet zouden gaan."

"De energiecrisis heeft naar verwachting meer blijvende effecten. Ook na de oorlog in Oekraïne zullen we anders omgaan met onze energie. We zullen bijvoorbeeld blijvend onafhankelijk van Russisch gas willen zijn."

"De verwachting is dat energieprijzen voorlopig hoger zullen zijn dan we jarenlang gewend waren. Dat vraagt om een structurele aanpassing van onze maatschappij. Om die reden zeggen veel economen dat je niet te veel moet compenseren. Dat voedt inderdaad inflatie en stimuleert die blijvende verandering niet."

"Waarom er dan toch gecompenseerd is? Omdat de maatschappelijke druk nu eenmaal groot was. Een koopkrachtklap van vele procenten zou voor veel mensen grote gevolgen hebben. Economisch gezien wil je die compensatie misschien beperkt houden, om sociale en maatschappelijke redenen moet je er als politiek toch iets mee. Niet voor niets roept het kabinet nu voortdurend dat deze compensatie na 2023 niet wordt voortgezet."