Forse toename agressie en geweld lokale politici

Bedreiging, intimidatie en geweld om lokale politici en bestuurders onder druk te zetten komt steeds vaker voor. Zoveel zelfs, dat een toenemend aantal gemeentebestuurders aangeeft dat agressie invloed heeft op de besluitvorming in hun gemeente. Voor wethouders en burgemeesters is de grens bereikt.

In EenVandaag het verhaal van de Zoetermeerse oud-wethouder Frank Speel, die in die functie jarenlang te maken had met doodsbedreigingen, stalking en intimidatie. Hij luidt de noodklok over wat hem en collega-bestuurders overkomt. “Tot hier en niet verder, het moet echt ophouden.”

Speel treedt nu op als adviseur van bestuurders die ermee te maken krijgen. Voorzitter Edo Haan van de Wethoudersvereniging en burgemeester Bernt Schneiders van Haarlem, voorzitter van het Genootschap van burgemeesters, roepen nu op tot actie om het geweld in te dammen. Want ondanks allerlei maatregelen, zoals een meldlijn voor bedreigde lokale bestuurders, neemt het probleem toe.

Onderzoek agressie en geweld lokale bestuurders

Bijna vier op de tien lokale politici en bestuurders is slachtoffer van agressie of geweld (38%), een stijging ten opzichte van 2010 (30%). Onder burgemeesters is de stijging het sterkst: 61% van de burgemeesters heeft te maken met geweld en intimidatie. Gevolgd door wethouders (53%) en gemeenteraadsleden (36%). Dat blijkt uit de “Monitor Agressie en Geweld Openbaar Bestuur 2012”. Deze week stuurde minister Liesbeth Spies van Binnenlandse Zaken het rapport naar de Tweede Kamer.

Recente excessen die het nieuws haalden zijn de aanslag op het stadhuis in Waalre, waarbij het complete stadhuis in vlammen opging. Minister Opstelten van Justitie noemde het ‘een aanslag op de democratie’. Burgemeester Aleid Wolfsen van Utrecht staat al weken onder permanente bewaking vanwege dreigementen uit het criminele circuit. En burgemeester Fons Jacobs van Helmond moest vorig jaar tijdelijk onderduiken na concrete doodsbedreigingen.

Bedreiging integriteit bestuur

Maar in de meeste gevallen gaat het om subtielere overtredingen: ontevreden burgers en criminelen proberen met intimidatie, bedreiging of verbaal geweld beslissingen van bestuurders bij te sturen of tegen te houden. En dat is niet zonder gevolgen, blijkt uit het rapport: een groeiend aantal bestuurders houdt bij gevoelige beslissingen rekening met het risico op geweld en intimidatie.

“Hoewel de gevolgen voor slachtoffers in het algemeen beperkt blijven, is er wel degelijk invloed op de integriteit van het bestuur. Een deel van de ambtsdragers vindt het moeilijk om beslissingen te nemen als er een dreiging van agressie en geweld is en ziet dat hun organisatie niet altijd de rug recht houdt.”

Bijna één op de vijf bestuurders vindt het moeilijk om beslissingen te nemen als er een dreiging van agressie en geweld is en de helft daarvan vindt dat beslissingen ook daadwerkelijk worden beïnvloed. Een vijfde van de locale politici vindt dat het bestuur de rug niet altijd recht houdt.

“Ten opzichte van 2010 zeggen ambtsdragers aanmerkelijk vaker dat beslissingen moeilijk zijn door de dreiging van agressie en geweld, dat de uitkomst wordt beïnvloed en dat het bestuur te veel toegeeft.”

Lees hier de reactie van de minister.

Bekijk hier de reportage over de aanslag in Waalre. En het eerdere interview met burgemeester Fons Jacobs van Helmond.