Explosies en aanslagen in Iran: een overzicht

De ophef rond het Iraanse kernprogramma, ofwel Groundhogday meets Midden Oosten. Hoofdrolspelers Israël, Iran, de VS en het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) dansen om de zoveel maanden hun rituele dans. Meestal rond het uitbrengen van een rapport van het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) wordt er gedreigd, gelekt, teruggedreigd, worden er sancties opgelegd en gaat men vervolgens over tot de orde van de dag. Zo lijkt het althans.

Het ritueel herhaalde zich ook vorige week, hoewel de conclusies van het IAEA-rapport ditmaal harder waren dan ooit en de dreiging wel heel serieus leek te worden. Wat dit keer opviel was de buitengewoon harde taal tégen een eventuele aanval door met name Meir Dagan, erkend havik en het voormalige hoofd van de Israëlische geheime dienst Mossad. 'Val pas aan als het zwaard ons op de keel staat' zei hij eerder. En ditmaal noemde hij een aanval 'het stomste wat je kunt doen'. Wat ook opviel was de explosie op een raketbasis van de Revolutionaire Garde afgelopen zaterdag waarbij generaal Hasan Moghaddam, de drijvende kracht achter het Iraanse raketprogramma, om het leven kwam.

Even los van de vraag of de explosie op de Bidganeh-basis een ongeluk of een aanslag was, leggen de gebeurtenissen van vorige week 3 sporen bloot waar het gaat om de ontmanteling van het Iraanse nucleaire programma: die van de directe confrontatie, die van diplomatie en sancties, en die van gerichte, kleinschalige, maar gewelddadige acties. Dit type acties zouden door de VS en Israël worden aangestuurd.

En juist die kleinschalig acties krijgen het minst aandacht in de media. Ze worden uiteraard wel als losse incidenten gemeld, waarbij af en toe wordt gerefereerd aan eerdere acties. Veronderstelde daders zijn dan de Israëlische en/of de Amerikaanse geheime diensten, al dan niet in samenwerking met Iraanse oppositiegroeperingen. Maar voeg al deze acties bij elkaar en het beeld rijst op van een uitgebreide, vergaande 'ondergrondse' oorlog. Een overzicht:

15 januari 2007

Verschillende wetenschappers gedood en gewond, waaronder Ardeshir Hosseinpour, die mogelijk omkwam door 'radioactieve vergiftiging' of zou zijn gestikt in gasdampen.

19 juli 2008

In een buitenwijk van Teheran wordt een militair konvooi van de Republikeinse Garde opgeblazen. Het convooi zou zware wapens vervoeren, bestemd voor Hezbollah, als voorbereiding op een gewapend treffen met Israël in geval van een conflict over het nucleaire programma. Ook wordt in dit verband melding gemaakt van een incident op een raketbasis waarbij tientallen Iraanse technici zouden zijn omgekomen.

8 juni 2009

Iraanse media doen uitgebreid melding van wetenschapper Shahram Amiri, die in de VS zou zijn ontvoerd, ondervraagd en mogelijk gemarteld.

12 januari 2010

Natuurkundige Massoud Ali Mohammadi komt om het leven door een bom bevestigd aan een motorfiets. Volgens Iraanse media zouden de VS en Israël achter de aanslag zitten, maar mogelijk is Mohammadi door de Iraanse geheime dienst om het leven gebracht wegens zijn activiteiten binnen de Iraanse oppositie.

Majid Jamali Fash 'bekent' later op de Iraanse staatstelevisie dat hij Mohammadi heeft omgebracht in opdracht van de Mossad, die ook zijn training zou hebben verzorgd.

17 juni 2010

Het virus Stuxnet duikt op. Stuxnet zou in staat zijn de aandrijving van ultracentrifuges aan te sturen en te saboteren. Het Iraanse nucleaire programma zou hierdoor aanzienlijke vertraging hebben opgelopen.

2 augustus 2010

3 Drones neergehaald bij Bushehr. Volgens Iran ging het om een test van het luchtverdedigingssysteem. Onbevestigde berichten melden echter dat de drones zijn gecrashed tegen de reactormantel. Op dezelfde dag komt Reza Baruni, de drijvende kracht achter het Iraanse drone-programma door een explosie in zijn huis om het leven.

17 augustus 2010

Iraans gevechtsvliegtuig stort neer bij het terrein van de reactor van Busher, een maand voordat deze operationeel wordt.

29 november 2010:

Dubbele aanslag op twee nucleaire wetenschappers, beiden als professor werkzaam voor de Shahid Beheshti Universiteit in Teheran. Majid Shariara, die een 'groot project' leidde bij het Iraanse Atoomagentschap kwam hierbij om. Fereydoon Abbasi raakte zwaargewond.

25 mei 2011

Twee doden bij een explosie in een olieraffinaderij tijdens een bezoek van president Ahmadinejad. Volgens Iraanse persdiensten ging het om een gasexplosie.

23 juni 2011

Vijf Russische experts die werkzaam zijn in Busher komen bij een vliegtuigongeluk om het leven. Sergei Rizhov, Gennadi Benyok en Nicolai Tronov maakten deel uit van het team dat de reactor heeft ontworpen. Andrei Trokinov en Valery Lalyn golden als experts op het gebied van nucleaire technologie.

12 november 2011

Bij een explosie op een basis van de Revolutionaire Garde komen 17 mensen om het leven. Onder hen Hasan Moghaddam, de drijvende kracht achter het Iraanse programma voor lange-afstandsraketten.

28 november 2011:

En weer een 'ongeluk': Ditmaal een explosie bij een opwerkingsfabriek in Isfahan. Iraanse autoriteiten spreken zichzelf tegen over de oorzaak: aanvankelijk zou er geen explosie zijn geweest, toen zou het gaan om geëxplodeerde munitie en de volgens de laatste lezing zou het gaan om een olieterminal.

5 december 2011

Iran weet een Amerikaanse onbemande drone te bemachtigen. Mogelijk door in te breken op het besturingssysteem. Ook zou de Republikeinse Garde in de hoogste staat van paraatheid zijn gebracht.

10 januari 2012

Wetenschapper Mostafa Ahmadi-Roshan, verantwoordelijk voor de supervisie van een onderdeel van het uraniumverrijkingsprogramma in Natanz nabij Isfahan wordt door een autobom opgeblazen. De magnetische bom wordt door een motorrijder aan zijn auto bevestigd op dezelfde wijze als de natuurkundige Massoud Ali Mohammadi. De Iraanse autoriteiten beschuldigen Israël achter de aanslag te zitten.

bekijk ook onderstaande items die EenVandaag maakte over het Iraanse nucleaire programma: