Experts zien polarisatie in de Verenigde Staten na aanslag op Trump alleen maar toenemen: 'De media spelen daar ook een enorme rol in'

Politieke spanningen hebben de afgelopen jaren diepe scheuren geslagen in de Amerikaanse samenleving. Links en rechts kwamen steeds meer tegenover elkaar te staan. Na de aanslag op Trump zal die polarisatie alleen maar toenemen, denken experts.

De Republikeinen en Democraten staan in veel opzichten lijnrecht tegenover elkaar. In plaats van politieke tegenstanders zien ze elkaar steeds vaker als vijanden. In de verslaglegging over de aanslag op Donald Trump kwam een woord telkens terug: polarisatie.

Polarisatie?

Eerst even de basis: wat is polarisatie? Gemobiliseerde vijandigheid, dat is eigenlijk wat polarisatie inhoudt, vertelt bijzonder hoogleraar polarisatie Hans Boutellier. "Vijandelijke gevoelens hebben jegens iemand anders is menselijk. Het wordt pas gevaarlijk op het moment dat die gemobiliseerd worden."

En dat kan verschillende vormen aannemen, legt Boutellier uit. In een partij, in een volksopstand of in een individuele actie zoals deze schutter die het op Trump had gemunt. "Dit type actie kan dus ook in de Amerikaanse context voorkomen, waarin de politieke tegenstander in toenemende mate als vijand wordt gezien."

Extra boost

Boutellier vindt de aanslag niet heel verrassend. "De politieke geschiedenis in de VS is behoorlijk gewelddadig. Daarnaast is het politieke klimaat zo gepolariseerd."

Daarom denkt de hoogleraar niet dat de heftige gebeurtenis dempend gaat werken. "Integendeel. Het is een extra boost op datgene wat al gaande is: dat in toenemende mate in beide kampen in de VS er zoveel vijandige gevoelens zich ontwikkelen."

Rol van de media

En die polarisatie wordt alleen maar aangewakkerd door de manier waarop Amerikaanse media verslag doen van de aanslag, ziet Amerika-kenner Raymond Mens. Hij vertelt dat de Amerikaanse media al een langere tijd een soort 'loopgravenoorlog' voeren. "Elk mediakanaal zit dus in zijn eigen loopgraaf, en ervaart de realiteit anders."

"Hoe het nieuws vertaald wordt, en wat er echt gebeurt is, verschilt enorm per zender. Op een rechtse conservatieve zender als Fox News staat bijvoorbeeld de vraag centraal hoe heeft dit zo kunnen gebeuren. Terwijl je op andere linkse zenders veel meer het geluid hoort dat er verbroedering moet komen. En dus krijgen ook miljoenen Amerikanen het nieuws op een andere manier tot zich", ziet Mens.

Tegenbeweging

En dat is natuurlijk al langer zo, vervolgt Mens. "Zeker sinds de jaren '90, toen er nieuwe nieuwszenders opkwamen, vertaalde de politieke verdeeldheid tussen de Republikeinen en Democraten zich één op één naar de media. En dan vooral in de twee grootste nieuwszender, namelijk Fox News en MSNBC."

Toch heeft Mens nog hoop: "Ik kan natuurlijk niet in de toekomst kijken, maar ik ben iemand die gelooft in golfbewegingen. Dus ik geloof echt dat door die enorme verdeeldheid in de Verenigde Staten, er ooit weer een tegenbeweging komt."

Oproepen tot verbinding

President Joe Biden sprak in reactie op de aanslag het land toe en riep op tot verbinding. Ook Trump benadrukte in een interview dat het 'belangrijker is dan ooit tevoren dat Amerikanen samenkomen'. Maar mooie woorden van politici gaan de polarisatie niet stoppen, zegt Boutellier.

"Op lokaal niveau mensen ontmoeten en elkaar in de ogen kijken, werkt beter dan vanuit Washington met een paar televisie speeches oproepen tot verbinding."