radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Exit Theresa May, hoe nu verder met brexit? - brexitchat met Vanessa

Exit Theresa May, hoe nu verder met brexit? - brexitchat met Vanessa
Bron: eenvandaag

Het is zover, de Britse premier Theresa May heeft het brexitslagveld verlaten. Verslaggever Vanessa Lamsvelt over 'de snik', hoe haar premierschap als een nachtkaars doofde en wie er staat te trappelen om haar op te volgen.

Had je haar aftreden verwacht?

Ja, het hing al heel lang in de lucht. Ze stond schaakmat en kon absoluut geen kant op.

Wat vond je van de speech waarmee ze haar vertrek aankondigde?

Ik vond dat ze heel stevig was. Eerst was ik ook verbaasd dat ze eigenlijk niet geëmotioneerd was. Maar toen kwam toch 'de snik', die gaat natuurlijk eindeloos rond de komende dagen. In de speech zag je heel duidelijk haar karakter. Aan de ene kant heeft ze een pokerface. Aan de andere kant zag je ook de passie die ze heeft voor de politiek en om het beste te doen voor haar land.

Wat me ook opviel is dat ze benoemde dat ze de tweede vrouwelijke premier is, maar zeker niet de laatste. Het kwam niet zo vaak naar voren, maar ze is iemand die zich hard maakt voor de vrouwenzaak. Dat ze het nu weer noemde verklapt ook wel hoe belangrijk ze dat vindt.

Verslaggever Vanessa Lamsvelt ontleedt de afscheidsspeech van Theresa May met 'de snik' en we bespreken wie het meeste kans maakt om haar op te volgen.

Was dit nu de grote apotheose van haar premierschap?

Uiteindelijk is het een heel tragisch einde. Haar premierschap is als een nachtkaars gedoofd. Het kabinet vertrouwde haar niet meer, het parlement wilde haar niet meer. Het was haar laatste missie om die vermaledijde brexitdeal door het Lagerhuis te krijgen, ze had ook niks meer in handen om dat nog een vierde keer tot stemming te laten brengen. Ze was volledig uitgespeeld.

Theresa May is weg. 'Eindelijk', zullen veel van haar partijleden verzuchten...

Ik verzucht zelf ook wel een heel klein beetje eindelijk... Elke keer die kleine veranderingen die ze aan die brexitdeal deed... Je denkt: 'Kom op, het gaat niet lukken. Je hebt de aantallen in het parlement niet'. De gunfactor heb je zo niet meer. Ik denk dat het echt wel goed is dat er een nieuw iemand aan het roer komt staan.

Als jij al je geld zou moeten inzetten op wie haar opvolger wordt. Wie zou het zijn?

Boris Johnson. Je weet wel, oud-burgemeester van Londen. Shirt half uit zijn broek, op de fiets. Een heel charismatische maar ook grillige politicus. Hij maakt veruit de meeste kans als je naar de peilingen kijkt. Het vertrek van May is nu net gebeurd dus nu komen alle obligate tweets voorbij. Er was er ook eentje van Boris Johnson.

Zo'n tweet, dat is echt blabla. Reken maar.. hij zit te juichen van binnen. Jeremy Hunt heeft zijn kandidaatstelling ook al bekendgemaakt. Er zullen er meerdere volgen.

Moet Boris Johnson wel zo blij zijn als hij het wordt?

Dat is een goede vraag. Hij aast al heel lang op deze baan, hij wil het heel graag. Roept heel hard dat hij denkt dat hij wel een andere deal kan halen in Brussel. Maar ik ben inderdaad wel benieuwd of hij niet ergens ook denkt: 'Gaat me dit wel lukken?'

Ik heb ook wel eens gedacht dat hij toe had willen slaan, pas nadat May de deal voor hem had gesloten. Dat was veel makkelijker geweest. Nu moet hij, als hij het wordt, eerst maar eens bewijzen dat May het zo slecht heeft gedaan en dat hij het beter kan.

oproep

Vanessa Lamsvelt is oud VK-correspondent en houdt zich inmiddels alweer 3 jaar bezig met de brexit. In de brexitchat praat ze ons bij over de nieuwste ontwikkelingen. Heb je ook een vraag aan Vanessa? Stel die dan per e-mail aan brexitchat@eenvandaag.nl! Dan wordt jouw vraag in de volgende brexitchat aan Vanessa voorgelegd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom EU-miljoenenboete voor Apple en Meta volgens deze expert wél zin heeft

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'
Bron: Oost-Europa expert Bob Deen

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

Bekijk ook

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

info

Wat ligt er nu op tafel?

  • Wat Rusland krijgt:
    • De Krim wordt officieel erkend als Russisch door de VS.
    • Behoud van bezette delen van Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja.
    • Garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO.
    • Opheffing van alle westerse sancties sinds 2014.
    • Economische samenwerking met de VS, vooral op het gebied van energie en industrie.
  • Wat Oekraïne krijgt:
    • Een vage 'veiligheidsgarantie' van een losse groep Europese landen. De VS doet niet mee.
    • Een klein deel van Charkiv terug, vrije doorgang over de Dnipro-rivier.
    • Beloften over wederopbouw (maar zonder duidelijk budget of financiering).
    • De kerncentrale van Zaporizja blijft formeel in Oekraïense handen, maar wordt beheerd door de VS. De opgewekte stroom gaat zowel naar Oekraïne als naar Rusland.
    • Een mijnbouwdeal met de VS, ondertekening staat gepland voor donderdag.

Bekijk ook

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Bekijk ook

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

Bekijk ook

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant