In februari 2007 schrijft het hedge fonds TCI een open brief aan ABN Amro. De bank moet in stukken worden gesplitst omdat zij in delen voor de aandeelhouders meer waard is dan als geheel. DNB-president noemt het plan een ‘een brug te ver’. De eurocommissaris en marktfundamentalist McGreevy waarschuwt Nederland zich niet met het overnameproces te bemoeien. De markt moet zijn werk kunnen doen.

Vanaf dat moment is ABN Amro aangeschoten wild. De Engelse bank Barclays doet een bod om hele bank over te nemen. In het voorjaar komt drie banken, Fortis , RBS, en Santander met een hoger bod. Deze ‘bende van drie’ wil iets vergelijkbaar doen als TCI. ABN Amro moet worden opgesplitst want dat levert de meeste winst voor de aandeelhouder op.

Minister Bos moet er toestemming voor geven. Een bank is namelijk geen gewoon bedrijf. Als het verkeerd loopt met een grote systeembank als ABN Amro dan loopt ons hele financieel systeem gevaar. Als enige partij in de Tweede Kamer verzet de SP zich, ook vooraf, tegen toestemming voor de opsplitsing door minister Bos. Splitsing van een systeembank is nog nergens ter wereld vertoond. De risico’s ervan zijn onverantwoord.

Als Bos in september 2007 toch toestemming geeft voor de overname is de kredietcrisis al een paar maanden oud. Een jaar later slaat de kredietcrisis ook in Nederland in volle hevigheid toe. Fortis heeft veel te veel betaald voor de overname. Er ontstaat twijfel, spaarders en zakelijke klanten lopen weg. De Benelux landen grijpen eind september 2008 gezamenlijk in. Fortis Nederland wordt voor 49% genationaliseerd door minister Bos.

Twee dagen lang debatteren we erover in de Tweede Kamer tijdens de financiële beschouwingen. Ik stel de vraag waarom er geen meerderheidsbelang genomen is. Dan was de Fortis groep uit elkaar gevallen, antwoord Bos. De zondag erop worden Fortis Nederland en ABN Amro volledig genationaliseerd. Bos heeft tijdens de financiële beschouwingen een toneelstukje opgevoerd en zat precies te onderhandelen over wat ik voorstelde. De tijdgeest voel je op zo’n moment omslaan.

De overheid blijkt opeens niet meer het probleem maar de oplossing. De kredietcrisis is in de kern ontstaan doordat banken onverantwoorde risico’s namen. Opgejaagd door hoge bonussen voor bestuurders, agressieve aandeelhouders zoals TCI, en een falend toezicht van de overheid. Hoe dit heeft kunnen gebeuren moet in een parlementaire enquête tot de bodem worden uitgezocht. De toestemming voor de overname van ABN Amro door minister Bos zal daarbij voor Nederland een van de belangrijkste onderwerpen moeten zijn.

Bekijk ook onze speciale webpagina over de Politicus van het Jaar 2008, met weblogs, achtergronden en columns. Ook kunt u zich daar aanmelden bij het EénVandaag Opiniepanel om zo mee te doen aan de enquête 'Politicus van het Jaar'.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.