Jaren wachten op een volkstuin is in Nederland geen uitzondering meer. De vraag blijft toenemen, terwijl er steeds minder zijn omdat ze plaats moeten maken voor bijvoorbeeld woningen.

Volkstuinvereniging Streven naar Verbetering in Rotterdam beheert 245 tuinen. Op de wachtlijst staan op het moment 200 mensen, vertelt voorzitter John Gerritse.

Lange wachtlijsten door corona

"Alles gaat in goede samenwerking, iedereen vindt elkaar leuk", zegt Gerritse. Hij vindt het dan ook niet vreemd dat daar meer mensen van willen genieten. De wachtlijsten groeien al jaren, vertelt hij. "Maar sinds de coronacrisis ging het pas echt hard; mensen wilden graag de deur uit. Inmiddels zijn we 2 jaar verder en staan diezelfde mensen nog steeds op de wachtlijst."

"We zien dat veel gezinnen met kinderen andere gezinnen op visite krijgen. Die moeten dan 's avonds weer terug naar de grijze stad en dat willen ze niet", vertelt Gerritse. "Zij willen zelf vervolgens ook een tuintje hier."

Plaats maken voor de dierentuin

Volkstuinvereniging Streven naar Verbetering bestaat al sinds 1938. "Toen hadden we hier meer dan 800 volkstuinen", vertelt Gerritse. Maar door de jaren heen heeft de vereniging steeds meer grond af moeten staan.

"Bijvoorbeeld door de uitbreiding van Diergaarde Blijdorp en de aanleg van een nieuw spoorviaduct zijn er hier veel tuinen verdwenen."

Woningbouw meer prioriteit

En niet alleen in Rotterdam is er steeds minder plek om gezamenlijk te tuinieren. Volgens het CBS nam in Nederland de hoeveelheid volkstuingrond in 20 jaar tijd af van 4062 hectaren naar 3608. Gemeentes geven vaak een hogere prioriteit aan bijvoorbeeld de bouw van woningen, dan aan het behoud van de volkstuinen.

Voorzitter John Gerritse hoopt dat daar verandering in komt: "Als we volkstuinen nu eens gaan zien als een openbaar wandelpark binnen de gemeente Rotterdam en we bouwen daar een wijk omheen, dan kan het naast elkaar bestaan. Dan kunnen wij hier blijven met onze volkstuinen."

Tuintjes voor de buurt

In Tuinenpark Ons Buiten in Utrecht is het openbare karakter waar Gerritse het over heeft heel belangrijk. "Het park werd bedreigd door woningbouw", vertelt Ruud Grondel van het Algemeen Verbond van Volkstuindersverenigingen in Nederland (AVVN).

"Maar toen ze hier een kinderboerderij en tuintjes voor de buurt hebben aangelegd, omarmde de buurt het park en gingen de bouwplannen niet meer door."

Gezinnen met kinderen

Grondel ziet dat er in heel Nederland een hernieuwde interesse is voor volkstuinen. "Volkstuinen werden voorheen misschien gezien als een hobby voor gepensioneerden, maar we de laatste jaren zijn vooral ouders met kinderen er geïnteresseerd in."

"Ouders willen hun kinderen laten zien waar hun eten vandaan komt. Ze willen er graag zelf mee bezig zijn. En bovendien willen ze in het groen vertoeven, zeker wanneer ze middenin een drukke stad wonen."

In de wet verankeren

Volgens Grondel zou het wettelijk verankeren van volkstuinen daarom helemaal geen slecht idee zijn. In Groot-Brittannië gebeurt dat bijvoorbeeld al.

"Als de bevolking daar aan de gemeente om volkstuingrond vraagt, moet de gemeente die grond aanbieden. Net als het recht op onderwijs zou ook recreëren in het groen een recht moeten worden."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."