De Europese Commissie wil hogere importtarieven invoeren op Chinese elektrische auto's. Europa werd de afgelopen jaren overspoeld met goedkope wagens uit China. Dat komt door oneerlijke concurrentie, concludeert de EU nu: "Geen gelijk speelveld."

Na maandenlang onderzoek concludeert de Commissie dat er sprake is van een ongelijk speelveld door illegale staatssteun van de Chinese overheid. Hierdoor zouden Europese automerken als Volkswagen, Opel en Renault dus niet kunnen concurreren met goedkopere Chinese merken zoals BYD, NIO en Lynk & Co.

'Zorgen voor eerlijke concurrentie'

Daarom is de EU nu van plan om vanaf 4 juli een hogere importheffing te heffen op elektrische auto's uit China. Eurocommissaris Valdis Dombrovskis voor Handel benadrukt dat het niet de bedoeling is 'om de markt te sluiten voor elektrische auto's uit China, maar om te garanderen dat de concurrentie eerlijk verloopt'.

De Commissie zegt nog met de Chinese regering te willen overleggen om een oplossing vinden voor het handelsconflict. Dombrovskis gaat daarom de komende weken met de Chinese auto-industrie in gesprek om alsnog tot een overeenkomst te komen.

Tarieven tot wel 50 procent

Maar als dat niet lukt, moeten de nieuwe importheffingen over 3 weken al een feit zijn. Die komen bovenop het bestaande tarief van 10 procent. In dat geval kan bijvoorbeeld BYD rekenen op een tarief van 27,4 procent. Op de invoer van elektrische auto's van SAIC Motors, dat in handen is van de Chinese overheid, zal straks zelfs in totaal 48,1 procent worden geheven.

Niet alle Chinese fabrikanten krijgen dus te maken met dezelfde tarieven. Autobouwers die meewerken aan het onderzoek van de Commissie kunnen een lager tarief verwachten, merken die dat niet doen krijgen een hoger tarief. BYD laat weten 'kennis genomen te hebben van het nieuws', maar de woordvoerder kan er nu niet inhoudelijk op reageren.

'Heffing is te rechtvaardigen'

Brancheorganisatie Bovag heeft begrip voor het plan van de Commissie. Woordvoerder Paul de Waal zegt dat een gelijk speelveld ook voor hen belangrijk is: "Het gaat Bovag om eerlijke concurrentie. Als de Europese Commissie heeft vastgesteld dat Chinese merken ongeoorloofde staatsteun hebben ontvangen, dan is een importheffing te rechtvaardigen."

Ook vindt hij het goed dat de EU zorgvuldig te werk is gegaan: "Kennelijk heeft de Europese Commissie per merk gekeken naar de mate van illegale staatssteun, gegeven de verschillen in hoogte van de importheffing. Dat wijst op maatwerk en dus op de intentie om vooral de concurrentie weer eerlijk te maken. Dit in plaats van te straffen, zoals in de VS met hun rigoureuze heffing van 100 procent."

Mogelijke positieve gevolgen

Strategisch analist geo-economie Ron Stoop van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) zegt dat de hogere tarieven positieve effecten kunnen hebben voor Europa: "Ten eerste kan het aantrekkelijker worden voor Chinese bedrijven om in Europa te gaan produceren om tarieven te omzeilen."

"Verder wordt het minder interessant voor Europese autofabrikanten om een 'Made in China'-strategie te volgen voor de Europese markt", vervolgt hij. "Europese autofabrikanten die hebben geïnvesteerd in China lopen nu het risico om grote verliezen te maken: zij vallen namelijk ook onder de hogere tarieven."

Ook risico's voor Europa

Daarnaast kunnen hogere importheffingen volgens de strategisch analist veel geld kunnen opleveren voor de EU. "Als zij dit geld inzetten om Europese productie te ondersteunen kan dit de productie in Europa aantrekkelijker maken."

Maar er zijn ook een aantal risico's, benadrukt Stoop. "China kan tegenmaatregelen nemen die Europese economieën raken. Denk aan importverboden op landbouwproducten of handelsrestricties op duurzame technologie." Verder wijst hij erop dat duurdere elektrische auto's de energietransitie kunnen vertragen.

Handelsoorlog met China?

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken laat in een reactie op de EU-plannen weten alle maatregelen te nemen om zijn wettelijke rechten en belangen 'krachtig te verdedigen'. De hogere importheffingen schenden de beginselen van de markteconomie en zullen uiteindelijk Europa's eigen belangen schaden, waarschuwt een woordvoerder.

Maar ook binnen Europa klinkt er kritiek op het besluit van de Commissie. Zo zegt de Duitse minister van Transport Volker Wissing bezorgd te zijn over de tariefsverhoging en waarschuwt voor een dreigende handelsoorlog met China. Daarnaast hebben onder andere EU-lidstaat Hongarije en Noorwegen zich al uitgesproken tegen hogere importtarieven.