In Nederland mag iedereen zonnepanelen leggen, maar dit trekt installateurs aan die de regels aan hun laars lappen. Volgens Doekle Terpstra van Techniek Nederland moet dit aan banden worden gelegd. "Er zijn cowboys op de markt die het verstieren."

Zonnepaneleninstallateur is een vrij beroep, wat betekent dat iedereen het dak op kan om zonnepanelen te leggen. En dit leidt tot problemen, zegt Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland. "De cowboys houden zich niet aan protocollen, zijn niet erkend en hebben geen vakbekwaamheidseisen. Zij denken dat ze het zich kunnen permitteren om het niet zo nauw te nemen met de regels."

Veel ongevallen

Alleen het afgelopen jaar al groeide het aantal zonnepanelen met 30 procent. Deze explosieve groei is ook zichtbaar in het aantal installateurs van zonnepanelen. Volgens cijfers van de Kamer van Koophandel is dit aantal in de afgelopen 10 jaar namelijk toegenomen van 693 tot ruim 6500.

Maar deze groei is niet zonder gevaren. In het afgelopen jaar zijn er bij de arbeidsinspectie 40 zware ongevallen gemeld - ziekenhuis- en IC opnames -als gevolg van het plaatsen van zonnepanelen. In de afgelopen 3 jaar overleden er ook vier mensen.

Oproep aan het Rijk

Volgens Terpstra is het de hoogste tijd voor verandering. De voorzitter van Techniek Nederland heeft een duidelijke oproep aan het Rijk: "Help ons om eisen te stellen aan vakmanschap. Zodat alleen erkende bedrijven zonnepanelen mogen leggen."

Op deze manier wil Techniek Nederland dus een einde maken aan het vrije beroep van de zonnepaneleninstallateur. De ondernemersorganisatie heeft zelf al strenge eisen voor het lidmaatschap van installateurs. "Je komt alleen binnen als je kunt laten zien dat je voldoet aan de erkenning en eisen die worden gesteld aan het leggen van panelen."

Rol van de consument

Ook de consument heeft een taak en verantwoordelijkheid, zegt Terpstra. "Kies altijd voor een erkende vakman bij het plaatsen van zonnepanelen. Op deze manier heb je niet alleen de garantie dat het werk bij jou van goede kwaliteit is, maar draag je ook bij aan het verbeteren van de sector."

Een oproep die te laat komt voor EenVandaag panellid Jack Eerens. Het bedrijf waarbij Eerens zonnepanelen bestelde, gaf aan niet te hoeven komen kijken bij het dak. "Dat doen we al jaren niet meneer, dat gaat allemaal via de satelliet", kreeg hij te horen. Maar op de dag van de installatie gaat het toch mis.

'Veel tijd, kopzorgen en 1700 euro'

"Er kwam hier een wit busje aan waar twee gastjes van in de twintig uitstapten", vertelt Eerens. "Ze hadden hun pet achterstevoren en een peuk in het hoofd. Ze liepen een rondje om het huis en zeiden: 'nee meneer, lastig dak'."

De installateurs pakten de spullen en vertrokken met de zonnepanelen nog in de bus. "Ik vroeg hen nog om de zonnepanelen bij me achterlaten, maar dat kon ook echt niet volgens de mannen." Het bedrijf laat Eerens zitten. Uiteindelijk installeerde een ander bedrijf nieuwe zonnepanelen. "Want met het dak blijkt helemaal niets mis. Het heeft me uiteindelijk veel tijd, kopzorgen en 1700 euro extra gekost."

Keer op keer kortsluiting

Ook Remco Beekers heeft nare ervaringen met zonnepaneleninstallateurs. De tuinplantenkweker had zonnepanelen om zijn bedrijf van stroom te voorzien, maar kreeg keer op keer kortsluiting. "Het bedrijf dat de panelen heeft gelegd, had geen idee wat ze aan het doen waren", vertelt hij. "Ze zijn een paar keer geweest, maar het werd maar niet opgelost."

Uiteindelijk besloot Beekers het gecertificeerde bedrijf van René de Jong in te schakelen voor advies. Er bleken niet passende stekkers te zijn gebruikt, waardoor er kortsluiting ontstond. En dat soort missers ziet De Jong vaker. "De gevolgen variëren van brandjes tot van het dak waaiende panelen. En dit heeft alles te maken met de groei van de markt. Van dakdekkers tot timmermannen: iedereen gaat zonnepanelen installeren."

Net als een rijbewijs

De Jong steunt dan ook de oproep van Techniek Nederland om een einde te maken aan het vrije beroep van de zonnepaneleninstallateur. "Zoals we een rijbewijs nodig hebben om auto te rijden, zo zou je gecertificeerd moeten zijn om zonnepanelen te installeren."

Ook de consument heeft een taak, stelt De Jong. "Als consument doen we altijd goed ons huiswerk bij de aanschaf van een wasmachine of een auto, en begrijpen we dat de ene auto de andere niet is. Maar het product 'zonnepaneel' is voor veel mensen nog iets abstracts. Ook daarin zijn grote kwaliteitsverschillen, zowel in het product en als de installateur. Het loont echt om je als consument daarin te verdiepen. De klant kan kiezen voor sneller en goedkoper, maar een installatie door iemand met de juiste papieren is op de lange termijn voordeliger."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."