'Er hing een kip met afgesneden kop aan de voordeur'

Criminelen die raadsleden bedreigen of intimideren: het komt zeker voor. Maar vaak zijn het juist inwoners of belanghebbenden uit de gemeente die de lokale politici intimideren, bedreigen, uitschelden of hun spullen vernielen. Op de redactie van EenVandaag kwamen heftige reacties binnen.

Vier op de tien raadsleden (36%) die EenVandaag ondervroegen, stellen dat ze te maken hebben gehad met verbale intimidatie die te ver ging.

Foto’s van onthoofde kinderen om AZC

In de afgelopen raadsperiode zorgde de komst van extra opvanglocaties voor vluchtelingen vaak voor felle discussies. Niet altijd bleef het bij het geven van een mening. Zo kennen we allemaal de opstand in Geldermalsen nog wel, waar honderden mensen demonstreerden tijdens een raadsvergadering en waar de politie hard moest ingrijpen. Veel raadsleden door het hele land zeggen dat de mogelijke komst van een AZC er voor zorgde dat ze te maken kregen met verregaande vormen van intimidatie. "Ik was tegen grootschalige asielopvang en kreeg foto's getwitterd van onthoofde kinderen," zegt iemand. Een ander raadslid stelt: "Vestiging van een AZC. Ik ben door tegenstanders gechanteerd." Soms leidde het zelfs tot fysiek geweld:

Ik ben wel eens gemept omdat ik géén probleem heb met vluchtelingen

‘Je huis gaat in brand'

De intimidaties en bedreigingen dringen vaak de persoonlijke levens van raadsleden binnen. "Ik kreeg eieren tegen de ramen, dingen in de brievenbus,’ stelt een raadslid. Een ander zegt: ‘Mijn auto werd zwaar bekrast in verkiezingsnacht en er werd gedreigd mijn huis in brand te steken." Waar tientallen raadsleden spreken over anonieme dreigbrieven of telefoontjes, worden nog vaker social media genoemd als broedplaats van bedreigingen en zwartmakerij. Opmerkingen zijn bijvoorbeeld:

Als ik je voor de auto krijg rij ik door

Of: "Dat ik hier niet thuishoor en maar moest oprotten." Dat bedreigingen via social media veel impact hebben, blijkt wel uit het feit dat meerdere raadsleden aangifte hebben gedaan. "Digitale uiting dat er een 'bom' op mijn partij moest. En of dat iemand even kon regelen. Want wij moesten 'weg'. Aangifte gedaan tegen de persoon voor opruiing, bedreiging," aldus een politicus.

Uitschelden hoort erbij

"Op social media is het aan de orde van de dag," geven veel raadsleden aan. Uitschelden en intimidatie. En het klinkt misschien gek, maar sommigen stellen dat dit er nu eenmaal bij hoort. "Online wordt er veel gescholden, op alle lokale politici inclusief mijzelf. Het lijkt bij het vak te horen, het doet me verder niets," stelt een raadslid. Maar andere ondervraagde raadsleden vinden wel degelijk dat het te ver gaat. "Als politicus moet je kennelijk alles maar laten welgevallen; je bent vogelvrij voor de burger met de grote bek. Ook in campagnetijd kunnen mensen op straat of aan de deur verbaal flink uit de bocht vliegen." 

Het maakt het vak voor veel raadsleden in ieder geval minder leuk en ook moeilijker, omdat de verbale scheldpartijen en emoties het voeren van goede inhoudelijke discussies in de weg staat. "Via social media zijn er soms mensen die zich tamelijk ongenuanceerd uitlaten. Een fatsoenlijke uitwisseling van standpunten is nauwelijks mogelijk. Ik bedenk, ach het zijn slechts woorden die mensen in hun emotie uiten. Ik voel me dan ook niet echt bedreigd, maar het is mijns inziens wel een hellend vlak."

Nieuwe raadsleden moeten zich in ieder geval wapenen voor deze verbale aanvallen, geeft dit raadslid aan: "Op social media word je vaak bedreigd of zwart gemaakt. Wat je ook doet."

Zodra je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt wordt het er afgehakt

"Als je de politiek ingaat moet je een olifantenhuid hebben, accepteren dat mensen altijd een zondebok nodig hebben en dat je het nooit bij iedereen goed kunt doen." 

Ook criminelen proberen soms invloed uit te oefenen op raadsleden: 'Bij een lokale partij stonden mensen op de lijst waarvan ik wist dat ze in de cocaïnehandel zaten'.