Een te mooie 'aanbieding' voor Black Friday? Hier kun je op letten als je niet weet of een webwinkel betrouwbaar is

Pas op voor nepwebshops, waarschuwt de politie. Nu Black Friday er weer aankomt en we met z'n allen volop online aankopen doen, is het belangrijk om je bewust te zijn van online oplichting. Er zijn een paar dingen waar je op kunt letten.

De website pakjedealsnu.nl lijkt een echte webshop, maar is in werkelijkheid een actie van de politie om mensen bewust te maken van de risico's van online kopen zonder goed te controleren of er oplichters aan het werk zijn.

'Kinderlijk makkelijk'

Het bewustzijn dat de politie wil creëren met deze actie is zeker nodig, volgens cybercrimeonderzoeker aan de TU Delft Rolf van Wegberg. Het komt namelijk steeds vaker voor dat consumenten op deze manier worden opgelicht. Waar in 2020 bijna 12.000 mensen aangifte deden, waren dat er in oktober van dit jaar 15.000, blijkt uit cijfers van de politie.

"Voor criminelen is het kinderlijk makkelijk om zo'n webshop te bouwen", weet Van Wegberg. "Je koopt een online bouwpakket en maakt daarmee in een paar muisklikken je eigen webwinkel. Dat kost nog geen 10 euro."

Black Friday ideale periode

Deze periode rond Black Friday en Cyber Monday is voor criminelen met nepwebshops het ideale moment om toe te slaan, denkt Van Wegberg. "De politie zegt dat onrealistisch lage prijzen op zich al een waarschuwing zijn, maar de gedachte dat iets to good to be true is, is in deze tijd moeilijker toe te passen, omdat met Black Friday de prijzen nu eenmaal een stuk lager zijn dan normaal", legt hij uit.

"Het is nu dus ook wat normaler om grote kortingen te krijgen en lastiger om door te hebben dat je opgelicht wordt."

'Kwaliteit was ontzettend slecht'

Maria van Oosten uit Amsterdam kan erover meepraten. Zij bestelde onlangs voor een bedrag van ongeveer 145 euro drie truien bij een webwinkel die haar betrouwbaar leek. "Ik heb zelfs het retourbeleid nog gecheckt, of dat allemaal klopte. Het zag er naar mijn idee allemaal goed en degelijk uit."

Maar toen ze de truien binnenkreeg, had de ene veel te lange mouwen en was de andere juist te krap. "Daarnaast was de kwaliteit gewoon ontzettend slecht."

'Ik realiseerde me: ik ben opgelicht'

Toen ze de webwinkel om een retouradres vroeg, kreeg Maria geen reactie. Ook niet na minstens tien mails met daarin het dringende verzoek haar geld terug te storten. "En toen was de website ineens uit de lucht en realiseerde me: ik ben opgelicht."

Of ze voor de feestdagen nog iets leuks online gaat bestellen, betwijfelt Maria. "En als ik het al doe, doe ik dat bij een heel degelijke shop waarvan ik zeker weet dat het goedkomt. Ik vertrouw het niet meer."

Betrouwbaar betaalsysteem

Waar consumenten als Maria op kunnen letten bij hun volgende online aankoop? Van Wegberg adviseert om te kijken naar het betaalsysteem waar de webshop waar je iets wil kopen gebruik van maakt. "Betaaldiensten Adyen en Mollie controleren goed wie er achter een webshop zit, voordat ze met het bedrijf in zee gaan. Als je naar een van die twee wordt doorgestuurd, dan heb je naar alle waarschijnlijkheid met een betrouwbare winkel te maken."

"En iDeal controleert meestal ook goed, daar kun je je als bedrijf niet zomaar bij aansluiten. Dus als die betaaloptie beschikbaar is, maakt dat de boel ook betrouwbaarder. Vaak zul je zien dat criminele websites andere betaalmethodes aanbieden dan je gewend bent."

Straffen lastiger dan bij phishing

In tegenstelling tot phisingwebsites, die worden gebruikt voor het stelen van privégegevens, zijn mensen die een nepwebshop beheren niet per definitie strafbaar, weet Van Wegberg. "Een beheerder van zo'n 'winkel' is pas strafbaar als die ook echt iets verkoopt en het product vervolgens niet levert."

"Daarnaast is het ook lastig om deze criminelen te pakken te krijgen, omdat nepwebshops vaak maar een paar dagen online staan en omdat er heel veel van zijn. De pakkans is daardoor klein."