radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Een te mooie 'aanbieding' voor Black Friday? Hier kun je op letten als je niet weet of een webwinkel betrouwbaar is

Een te mooie 'aanbieding' voor Black Friday? Hier kun je op letten als je niet weet of een webwinkel betrouwbaar is
Poster voor Black Friday, beeld ter illustratie
Bron: EPA

Pas op voor nepwebshops, waarschuwt de politie. Nu Black Friday er weer aankomt en we met z'n allen volop online aankopen doen, is het belangrijk om je bewust te zijn van online oplichting. Er zijn een paar dingen waar je op kunt letten.

De website pakjedealsnu.nl lijkt een echte webshop, maar is in werkelijkheid een actie van de politie om mensen bewust te maken van de risico's van online kopen zonder goed te controleren of er oplichters aan het werk zijn.

'Kinderlijk makkelijk'

Het bewustzijn dat de politie wil creëren met deze actie is zeker nodig, volgens cybercrimeonderzoeker aan de TU Delft Rolf van Wegberg. Het komt namelijk steeds vaker voor dat consumenten op deze manier worden opgelicht. Waar in heel 2020 bijna 12.000 mensen aangifte deden, stond dit jaar de teller eind oktober al op ruim 15.000, blijkt uit cijfers van de politie.

"Voor criminelen is het kinderlijk makkelijk om zo'n webshop te bouwen", weet Van Wegberg. "Je koopt een online bouwpakket en maakt daarmee in een paar muisklikken je eigen webwinkel. Dat kost nog geen 10 euro."

Black Friday ideale periode

Deze periode rond Black Friday en Cyber Monday is voor criminelen met nepwebshops het ideale moment om toe te slaan, denkt Van Wegberg. "De politie zegt dat onrealistisch lage prijzen op zich al een waarschuwing zijn, maar de gedachte dat iets to good to be true is, is in deze tijd moeilijker toe te passen, omdat met Black Friday de prijzen nu eenmaal een stuk lager zijn dan normaal", legt hij uit.

"Het is nu dus ook wat normaler om grote kortingen te krijgen en lastiger om door te hebben dat je opgelicht wordt."

Bekijk ook

'Kwaliteit was ontzettend slecht'

Maria van Oosten uit Amsterdam kan erover meepraten. Zij bestelde onlangs voor een bedrag van ongeveer 145 euro drie truien bij een webwinkel die haar betrouwbaar leek. "Ik heb zelfs het retourbeleid nog gecheckt, of dat allemaal klopte. Het zag er naar mijn idee allemaal goed en degelijk uit."

Maar toen ze de truien binnenkreeg, had de ene veel te lange mouwen en was de andere juist te krap. "Daarnaast was de kwaliteit gewoon ontzettend slecht."

'Ik realiseerde me: ik ben opgelicht'

Toen ze de webwinkel om een retouradres vroeg, kreeg Maria geen reactie. Ook niet na minstens tien mails met daarin het dringende verzoek haar geld terug te storten. "En toen was de website ineens uit de lucht en realiseerde me: ik ben opgelicht."

Of ze voor de feestdagen nog iets leuks online gaat bestellen, betwijfelt Maria. "En als ik het al doe, doe ik dat bij een heel degelijke shop waarvan ik zeker weet dat het goedkomt. Ik vertrouw het niet meer."

Bekijk ook

Betrouwbaar betaalsysteem

Waar consumenten als Maria op kunnen letten bij hun volgende online aankoop? Van Wegberg adviseert om te kijken naar het betaalsysteem waar de webshop waar je iets wil kopen gebruik van maakt. "Betaaldiensten Adyen en Mollie controleren goed wie er achter een webshop zit, voordat ze met het bedrijf in zee gaan. Als je naar een van die twee wordt doorgestuurd, dan heb je naar alle waarschijnlijkheid met een betrouwbare winkel te maken."

"En iDeal controleert meestal ook goed, daar kun je je als bedrijf niet zomaar bij aansluiten. Dus als die betaaloptie beschikbaar is, maakt dat de boel ook betrouwbaarder. Vaak zul je zien dat criminele websites andere betaalmethodes aanbieden dan je gewend bent."

Straffen lastiger dan bij phishing

In tegenstelling tot phisingwebsites, die worden gebruikt voor het stelen van privégegevens, zijn mensen die een nepwebshop beheren niet per definitie strafbaar, weet Van Wegberg. "Een beheerder van zo'n 'winkel' is pas strafbaar als die ook echt iets verkoopt en het product vervolgens niet levert."

"Daarnaast is het ook lastig om deze criminelen te pakken te krijgen, omdat nepwebshops vaak maar een paar dagen online staan en omdat er heel veel van zijn. De pakkans is daardoor klein."

Politie waarschuwt voor nepwebwinkels rond Black Friday en Cyber Monday

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'
Oud-student Rozemarijn heeft geen recht op een studievoucher
Bron: Eigen foto

Zo’n 20.000 oud-studenten lopen de studievoucher van ruim 2.000 euro mis omdat het behalen van alleen een universitaire bachelor volgens de overheid niet als een volledig diploma telt. "Als ik dat had geweten, had ik andere keuzes gemaakt."

Voor het behalen van een 'volledig universitair diploma' moeten studenten volgens DUO zowel een bachelor als masteropleiding hebben afgerond. Alleen de universitaire studenten die aan deze eis voldoen, komen in aanmerking voor de studievoucher: een compensatie van 2.097 euro voor het niet optimaal kunnen profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs.

'Ik schrok'

De regel zorgt voor grote frustratie onder studenten die hier niet aan voldoen, zo ook bij de 25-jarige oud-student Rozemarijn Gierkink. Op een informatiesite dacht zij eerder te lezen dat ze recht had op een studievoucher, maar toen ze via DUO inlogde bleek dit anders te zijn. "Ik zag toen dat het bedrag niet van mijn schuld afgehaald was. Ik schrok, want dit kostte me toch weer 2.000 euro."

"Ik heb tussen 2017 en 2023 een wo-bachelor Kunsten, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en geen aanvullende beurs gehad. Toch krijg ik niets terug."

Studievoucher ter compensatie

Wat bleek nou? Rozemarijn voldoet maar aan twee voorwaarden voor de voucher. En om in aanmerking te komen voor de studievoucher moeten studenten aan de volgende drie voorwaarden voldoen: nog nooit eerder een voucher hebben ontvangen, tussen september 2015 en augustus 2019 zijn begonnen met de studie, én zowel een bachelor als master of een hbo-opleiding binnen 10 jaar hebben afgerond.

Pas wanneer een student aan alle drie de voorwaarden voldoet, komt hij of zij in aanmerking voor de compensatie. Dit jaar is de tegemoetkoming voor de voucher 2.097,08 euro, dit bedrag wordt verrekend met de huidige studieschuld.

Bekijk ook

'Als ik dit had geweten'

Voor Rozemarijn was een master doen destijds geen optie. "Ik heb 6 jaar gedaan over een 3-jarige opleiding en niemand die toen zei: 'misschien moet je doorgaan met studeren, want een wo-bachelor is niet genoeg voor een geldbedrag in de toekomst.' Dat maakt het extra zuur."

Met de kennis van nu had Rozemarijn andere keuzes gemaakt, vertelt ze. "Ik heb bestuursjaren gedaan en daardoor vertraging opgelopen. Als ik dit allemaal had geweten, had ik misschien mijn studie sneller afgerond of meteen een master gedaan."

Schande

Voorzitter van de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Abdelkader Karbache hoort verhalen als die van Rozemarijn dagelijks. "Het gaat om zo'n 20.000 oud-studenten die dus geen recht hebben op deze voucher, omdat de overheid alleen een wo-bachelor niet als volledige opleiding ziet."

"Dat is problematisch, omdat juist deze groep vaak vanwege financiële redenen geen master meer kan doen," zegt Karbache. "Zij ronden zo snel mogelijk hun bachelor af en gaan met dat papiertje bijdragen aan de maatschappij door te werken. Dat juist zij financieel gestraft worden door de voucher niet te ontvangen, vind ik een schande."

Bekijk ook

Afspraken herzien

Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 is besloten dat alleen een combinatie van een bachelor- en masterdiploma als volledige opleiding geldt. Hoewel DUO destijds studenten hierover heeft geïnformeerd, merkt LSVb-voorzitter Karbache dat veel studenten daar niets van weten.

"De informatievoorziening is gebrekkig, waardoor studenten niet weten waar ze aan toe zijn", merkt hij op. "Het is tijd om de afbakening opnieuw te bekijken en ook wo-bachelorstudenten te compenseren."

'Niemand snapt er nog iets van'

Maar, onderwijsminister Bruins stelt dat het herzien van de regels niet wenselijk is omdat dit de stabiliteit van het overheidsbeleid zou ondermijnen.

Karbache reageert met een lach bij het woord 'stabiel'. "De spelregels veranderen telkens opnieuw. Eerst was de studievoucher een certificaat, nu is het een geldbedrag. De overheid moet stoppen met het bedenken van nieuwe regels, want niemand snapt er nog iets van."

Bekijk ook

Juridische stappen

Volgens de LSVb is dit de zoveelste trap na aan de pechgeneratie. "Wij overwegen inmiddels juridische stappen om de studievoucher ook voor wo-bachelor studenten uit te laten betalen", laat voorzitter Karbache weten.

"Het gaat om een bedrag van ruim 2.000 euro, dat willen en kunnen zij niet missen. En daarnaast zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen studenten en de overheid die niet zomaar is opgelost."

'Toch gun ik het anderen'

Of Rozemarijn ooit nog gecompenseerd wordt voor haar studielening, blijft voorlopig een mysterie. Wel gunt ze anderen de compensatie én een basisbeurs.

"Ik ben blij voor mijn broertje, die nu wel een basisbeurs krijgt. Maar het voelt heel cru. Geef ons dan échte compensatie. Dat is het gevoel dat blijft hangen", zegt ze tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is alles wat we tot nu toe weten over de kunstroof in het Drents Museum

Waar is de helm? Die vraag houdt iedereen bezig na de kunstroof van afgelopen weekend, waarbij Roemeense archeologische schatten uit het Drents Museum in Assen zijn gestolen. Ook kunstdetective Arthur Brand volgt de Drentse kunstroof op de voet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant