Voor het eerst in 20 jaar is er een Nederlander tot adel verheven. AOW'er Frans Lauta van Aysma hoort erbij. Hoe vaak gebeurt dit nog? En hoe word je eigenlijk tot adel benoemd? We vroegen het Marc Scheidius van de Hoge Raad van Adel.

Frans Lauta van Aysma (77) uit Apeldoorn draagt sinds gisteren de titel jonkheer. Het overhandigen van een adelsdiploma is uitzonderlijk, want het gebeurt bijna nooit meer.

Het benoemen tot adel

Hoewel jonkheer Lauta van Aysma het totaal niet zo ziet ("we zijn allemaal gewone stervelingen") doet het soms lijken alsof mensen van adel boven de anderen staan. Hoe kom je bij dat clubje? De Hoge Raad van Adel is het adviesorgaan van de regering dat zich buigt over de benoeming van de adel.

Volgens secretaris van de Hoge Raad, Marc Scheidius, gaat het helemaal niet om erbij horen. "Het is vooral dat je ermee recht doet aan je familiegeschiedenis." En zo ging het ook bij jonkheer Lauta van Aysma. Kort gezegd bleek zijn vroegere familie van adel en daarmee hij ook. "Zijn familie heeft veel betekend voor de staat en dit is een erkenning van zijn naam", zegt Scheidius.

Drie opties

"Om van adel te worden, zijn er drie mogelijkheden: verheffing, inlijving en erkenning," legt Scheidius. Een verheffing is het toekennen van prinsentitels. Dat wordt eigenlijk alleen nog toegepast in het koninklijk huis, zoals bij de benoeming van prinses Máxima na haar huwelijk met prins Willem-Alexander in 2002.

"Inlijving vindt plaats als een adellijke familie immigreert en de Nederlandse identiteit aanneemt", vertelt Scheidius. Dat gebeurde ook twintig jaar geleden, met de Finse familie van minister Kajsa Ollongren. Die familie was al van adelijke stand. Als laatste optie kan een familie erkend worden als wordt bewezen dat de familie afstamt van oude Nederlandse adel. Dat is ook de reden dat Lauta van Aysma zijn titel heeft ontvangen.

Bron: EenVandaag

Adel in het nu

Tegenwoordig dragen adellijke titels niet meer de macht die zij in het verleden hadden. Volgens Scheidius is het van adel zijn in de 21ste eeuw vooral een symbolische titel. "Lauta van Aysma mag de titel jonkheer gebruiken op officiële documenten en zijn familiewapen is beschermd."

Zelf weet de net benoemde jonkheer nog niet wat hij nu allemaal kan met z'n titel. "Waarschijnlijk krijg ik nu toegang tot bepaalde feestelijkheden", vertelt hij. Op zulke feestje wordt vaak geld ingezameld voor mensen die het moeilijk hebben, weet hij. Maar zelf heeft hij het ook niet breed, met alleen een AOW.

Meer Nederlandse adel

De benoeming van jonkheer Lauta van Aysma zou vaker kunnen voorkomen, maar Scheidius denk niet dat dit snel gebeurt. "In de 19e eeuw zijn veel mensen tot adel verheven, maar sindsdien gebeurt het niet zoveel meer."

Maar het kan dus wel. Als je kan bewijzen dat je afstamt van een adellijke familie, kan je net als Lauta van Aysma een titel bemachtigen. "De kans is niet zo groot, maar het zou altijd nog kunnen. Adel is geen bevroren instituut."

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.