Bij zeven mensen in ons land is het westnijlvirus geconstateerd. Het virus wordt door muggen verspreid. Muggenexpert Sander Koenraadt denkt dat dit een topje van de ijsberg is. Voor het eerst in 50 jaar moeten we deze zomer waakzaam zijn voor muggen.

"Maar één procent van de mensen meldt zich dat betekent dat 99 procent nog rondloopt zonder dat wij het weten", legt universitair hoofddocent van de Wageningen universiteit Sander Koenraadt uit.

Je kan er echt ziek van worden

"Nu zien we deze gevallen omdat het mensen waren met ernstige klachten waarbij te herleiden was om welk virus het ging. We weten uit andere onderzoeken dat het het topje van de ijsberg is, want de meeste mensen merken nadat ze besmet zijn met het virus door een mug niets." Toch krijgt een groep mensen wél te maken met vervelende verschijnselen.

"Een kleine twintig procent ontwikkelt griepachtige klachten zoals koorts en een klein gedeelte, zo'n één procent, ontwikkelt ernstige klachten die zelfs kunnen leiden tot sterfte", vertelt Koenraadt. En omdat ze die nu gevonden hebben wil dat zeggen dat er waarschijnlijk wel meer mensen blootgesteld zijn aan het virus.

Hersenvliesontsteking

Het Utrechtse stel Jorgen en Djura werd behoorlijk ziek na een muggenbeet ondanks dat de dertigers naar eigen zeggen behoorlijk sportief zijn, vertelden ze aan het AD. En terwijl Djura na een pittige griep, hoofdpijnen en pijn rond de oogspieren langzaam beter werd, ging het met Jorgen steeds slechter.

Hij kreeg een hersenvliesontsteking en heeft drie maanden later nog steeds klachten. Ze dachten in eerste instantie dat ze besmet waren met het coronavirus, maar de test bleek negatief. Een paar weken geleden werden ze door het ziekenhuis gebeld dat het het westnijlvirus was. De mug die het virus bij zich had prikte het stel waarschijnlijk gewoon in hun eigen huis in Utrecht.

Lees ook

De gewone mug

Het virus wordt dus verspreid door de gewone mug die we al kennen, maar het circuleert eigenlijk onder vogels licht Koenraadt toe. "Als de muggen zich met het bloed van de vogel voeden ontwikkelt het virus zich vervolgens in die mug. Na twee weken zit het dan in de speekselklier van de mug. Als hij dan een mens bijt kan het virus worden overgedragen." Een mug raakt niet besmet van mensenbloed, dus mensen geven het niet via muggen door. Maar toch is het verstandig waakzaam te zijn vindt de muggenexpert. "Zo'n besmette mug kan meerdere mensen besmetten.

De muggen én het virus gedijen hier volgens de universitair hoofddocent goed doordat het steeds warmer wordt. "Het heeft met klimaatverandering te maken. We hebben gezien dat daar warme omstandigheden voor nodig zijn. In augustus hebben we die hittegolf gehad en dat is goed voor de muggenpopulatie maar ook voor dat virus in die mug. Want hoe hoger de temperatuur, hoe sneller het virus in de mug vermenigvuldigt."

Voorlichting en plannen

Overheidsinstanties als het RIVM gaan op basis van deze informatie plannen ontwikkelen om veel besmettingen te voorkomen, en dat begint volgens de onderzoeker bij goede voorlichting.

"Je kan je eigen broedplaatsen verwijderen. Regentonnen en bakjes water in de tuin zijn plekken waar nesten ontstaan. Jezelf beschermen door onder een klamboe te slapen, horren te installeren en anti-muggencrème, dat soort adviezen zullen gegeven gaan worden. Om de kans zo klein mogelijk te maken."

Lang geleden

Omdat het voor veel mensen nieuw is dat een mug in dit land een ziekte kan het lastig zijn de ernst van de situatie goed over te brengen. "De laatste keer dat er zoiets in Nederland was, was met malaria. Dat is in 1970 uitgeroeid in Nederland. Dus het is best een complex verhaal om over te brengen." Toch wil hij niet dat mensen er van in paniek raken. Geen paniek, het is niet alsof elke mug besmet is. Maar denk niet dat het wel overwaait want dat is niet zo. Het is wel een blijvertje."

Muggenexpert Sander Koenraadt in EenVandaag

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.