Online gokken wordt legaal, maar er reclame voor maken daarmee ook. Oud-gokverslaafde Marco Smit vreest dat door deze reclame er meer gokverslaafden bij zullen komen.

De Eerste Kamer debatteert vandaag over de verandering van de Wet op de Kansspelen. De oude wet stamt uit 1964 en daarin zijn geen regels over online gokken opgenomen. Daardoor is online gokken al jaren illegaal. Met de nieuwe wet komt daar verandering in.

'Als je iets aandacht geeft dan groeit het'

De nieuwe wet regelt het toezicht op internetgokken. Maar ook het reclame maken voor online gokken wordt er legaal door. Daar zijn zorgen over. Marco Smit gokte 30 jaar lang. Hij verspeelde ruim 100.000 euro, veel vriendschappen en ook bijna zijn huwelijk.

Hij vreest de nadelige gevolgen van reclame voor online gokken. "Als je iets aandacht geeft dan groeit het. Mensen worden toch getriggerd door reclame, anders maken ze geen reclame meer." Hij is bang dat reclame tot meer gokverslaafden in ons land zal leiden.

Alcohol en sigaretten

Marco vergelijkt een gokverslaving met alcohol en sigaretten, en de manier waarop we nu naar die producten kijken. "Met de wijsheid van nu hadden we ook de reclame op alcohol en sigaretten beter moeten reguleren. Als we nu toch een nieuwe wet maken, dan is het heel belangrijk dat er veel aandacht aan de reclame wordt besteed."

In de nieuwe wet staan wel een aantal regels rondom de reclame voor online gokken. Zo mag deze zich niet richten op jongeren tussen de 18 en de 24. Er is bijvoorbeeld een verbod op reclame op televisie tussen 6 en 21 uur.

Reclame op Youtube

Maar Marco twijfelt of de nieuwe regels wel streng genoeg zijn. "Voor tienen mag het wel uitgezonden worden. Sluit je daar nou echt je doelgroep mee uit? De huidige generatie kijkt wel na tienen, en anders wel op YouTube."

Ook Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht, waarschuwt voor de gevaren van reclame voor online gokken. "In een aantal Europese landen wordt de reclame juist aan banden gelegd, in Italië gaan ze reclame voor online gokken zelfs helemaal afschaffen, omdat ze de gevolgen ervan op een gokverslaving zien."

Online regels in de nieuwe wet

Om straks te mogen spelen moet je 18 jaar zijn. Je moet je registreren met je burgerservicenummer en je moet een limiet aan geld invullen dat je maximaal wil inzetten.

In de nieuwe wet is ook vastgelegd dat de gokindustrie hulp moet bieden bij verslaving. Maar Marco heeft daar zijn twijfels over. "In het casino werd je nog persoonlijk aangesproken, maar nu krijg je straks alleen een mailtje."

'Je bent altijd verslaafd'

Mannen onder de 35 jaar lopen het meeste risico op een gokverslaving, weet Marjan Olfers. "En zij kunnen 's nachts gokken. De kans bestaat dat zij dan overspoeld worden met reclame en dat dat mogelijk aanzet tot onmatig gokken", zegt Olfers.

Inmiddels werkt Marco als hulpverlener en ziet hij dagelijks clienten die alles kwijtraken. Hij hoopt dan ook dat de Eerste Kamer nog eens goed nadenkt over de reclameregels voor het online gokken. Marco zelf heeft al jaren niet meer gegokt: hij voelt zich sterk. "Maar je bent altijd verslaafd. Ik hoef maar een zwak moment te hebben en ik ga weer voor de bijl."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."