Dit Nederlandse duo geeft 'onzichtbare' vluchtelingenstroom in de Balkan een gezicht

Zo'n 20.000 vluchtelingen zijn het afgelopen jaar hardhandig de Kroatische grens overgezet. Oorlogsfotograaf Eddy van Wessel en documentairemaker Daimon Xanthopoulos legden dit vast in een bijzonder beeldverhaal.

Vluchtelingen hebben het over the game, het spel. Hun grootste tegenstander is de Kroatische grenspolitie, die hen met geweld terugstuurt naar Bosnië, waar ze vaak vandaan komen. Inmiddels zijn deze gewelddadige acties bekend als pushbacks. Het gebeurt bijna dagelijks in het grensgebied tussen Kroatië en Bosnië. En dat is tegen Europese afspraken in.

Verdrinken in de grensrivier

Na zo'n pushback wagen veel vluchtelingen vaak een dag later opnieuw de oversteek van Bosnië naar Kroatië en dat is niet zonder risico: sommigen verdrinken in de grensrivier.

De Nederlandse fotograaf Eddy van Wessel en documentairemaker Daimon Xanthopoulos zagen hoe sommige vluchtelingen weren afgetuigd en met hondenbeten moesten vluchten. Hun foto's en beeldopnames voegden ze samen in een journalistieke documentaire van Trouw die hier is te zien.

Met geweld teruggestuurd

De Balkan is voor vluchtelingen uit onder andere Afghanistan, Pakistan en Irak een van de routes om West-Europa te bereiken. Een doortocht via Griekenland, of over zee is tegenwoordig lastiger. Maar EU-lid Kroatië wil de vluchtelingen niet en geeft ze geen kans om asiel aan te vragen. Het land stuurt ze terug naar buurland Bosnië, dat geen lid is van de Europese Unie.

"Feitelijk hebben ze het recht om binnen een EU-land hun procedure af te wachten. We moeten ons als Europeanen afvragen wat we ervan vinden dat mensen met geweld worden teruggestuurd", zegt fotograaf Eddy van Wessel, die de Zilveren Camera won voor een reportage in Syrië.

Niet alleen jonge mannen

Van Wessel omschrijft het systematisch terugsturen en mishandelen van de groepen mensen als heuse deportaties. "Honderden vluchtelingen terugsturen per dag lukt wél georganiseerd, maar ze de goede richting opsturen kan blijkbaar niet."

Het beeld dat het alleen maar jonge mannen zijn die hun geluk zoeken in het westen klopt volgens de fotograaf niet. Hij zag juist opvallend veel gezinnen met kleine kinderen, die tientallen kilometers te voet aflegden op de Balkan. "Er is een systeem ontstaan waarbij al het andere inhumane vervaagt." Kroatië ontkent het mishandelen van migranten. De EU stelde deze winter 3,5 miljoen euro beschikbaar voor noodhulp in Bosnië nadat een vluchtelingenkamp afbrandde.